Polonya: Rusya'ya hep şüphe ile bakan bir ülke

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde bir ay geride kaldı. 21. yüzyılın en büyük siyasi ve insani krizlerinden biri yaşanıyor. İki ülke tarafları müzakere etse, dışişleri bakanları görüşse bile henüz somut bir çözüme ulaşılamamış görünüyor. Bu krizin kritik aktörlerinden biri ise Türkiye. Türkiye iki tarafla da diyaloğu bu denli güçlü olan belki de tek ülke konumunda.

Krizin dünyanın farklı coğrafyalarına (Kuzey Kore’ye bile) farklı yansımaları olurken, 2 milyona yakın mülteciye ev sahipliği yapan Polonya bugün Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden’ı ağırlayacak. Ukrayna’ya batı tarafından yapılan askeri yardımların çoğu bu ülke üzerinden geçerken, ABD geçen aylarda Polonya’ya 5 bin asker gönderdi.

Polonya Başbakanlık Baş Sekreteri Pawel Szrot ülkesinin rolünün önemine değinirken, “Ne yazık ki Rusya’nın agresif tavırlarının anlaşılması için savaş olması gerekiyordu, Polonya’nın haklı olduğu kabul edildi” ifadelerini kullandı. Joe Biden başkanlık kampanyası sürecinde Polonya’yı Macaristan ve Belarus ile birlikte ‘yükselen totaliter rejimler’ sınıfında değerlendirmişti.

Uluslararası ilişkiler uzmanı Elisabeth Braw’a göre; Polonya uzun süredir Rus politikalarını eleştirirken, Almanya bu ülke ile ticarete devam etmenin liberal değerleri de Rusya’da yaygınlaştıracağına inanıyordu.

RUSYA İLE GEÇMİŞİ NASIL?

Çarlık Rusya 1790 yılında Polonya’nın bir kısmını ilhak etti. Polonya tam bağımsızlığını I. Dünya Savaşı’ndan sonra kazanırken, Sovyetler Birliği, Naziler ile birlikte çalışarak ülkenin bir kısmını II. Dünya Savaşı’nda işgal etti. Savaşın sonunda Polonya’da komünist bir rejim kuruldu. Polonya Avrupa’da Sovyetler Birliği’nden demokratik bir seçim ile ayrılan ilk ülke oldu. Süreci Sovyetler Birliği’nin dağılması izledi.

Ukrayna, Sovyetler’den ayrıldıktan sonra ekonomik durumu çok zorda olurken, Polonya'da da kamu şirketleri battı, 1999 yılında NATO’ya katıldı, 2004’te Avrupa Birliği’ne üye oldu. 2008 yılında Rusya, Gürcistan’ı işgal ettiğinde Polonya Cumhurbaşkanı Lech Kaczynski bu ülkeye gitmiş ve şu açıklamayı yapmıştı: “Bugün Gürcistan, yarın Ukrayna, yarından sonra Baltık ülkeleri daha sonra da belki sıra benim ülkem Polonya’ya gelecek. Burada dünyanın güçlü bir cevap vereceğinden emin olmalıyız, özellikle Avrupa Birliği ve NATO’nun.”

OBAMA PUTİN İLE İLİŞKİLERİ SIFIRLAMAK İSTEDİ

Obama, dış politikada kırılmayan ilişki bırakmayan Bush yönetiminin aksine Putin ile ilişkileri sıfırlamak istediği için seçildiği zaman Polonya’ya füze sistemleri kurmadı. İlerleyen yıllarda Putin, Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve Çek lider Milos Zeman ile sıcak ilişkiler kurdu. Almanya 2011 yılında Rus gazının ülkesine gelmesi için Polonya ve Ukrayna’nın itirazlarına rağmen bir boru hattı inşa etti. (Kuzey Akım). Bu boru hattının ikincisi de hazır ancak Almanya, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden dolayı projeye onay vermiyor.

'BİR JET BİLE VERMİYORSUNUZ'

Ukrayna lideri Volodimir Zelenski ise Batı’yı sert ifadelerle eleştirmeye devam ediyor. Zelenski bir yandan ABD ve Avrupa Parlamentosu’nda konuşma yaparken diğer yandan son konuşmasında, “Binlerce savaş jetiniz var ve bize birini bile vermiyorsunuz” ifadelerini kullandı. Zelenski NATO üyelerinden uçaklarının yüzde 1’ini istediğini söyledi. Amerika Birleşik Devletleri ve NATO daha önce defalarca Rusya ile sıcak bir çatışmaya girmeyeceklerini belirtmişti. Polonya da MiG-29 savaş uçaklarının Ukrayna’ya transfer edilmesini istemiş ancak bu önerisi batı güçleri tarafından reddedilmişti.

Biden’ın Polonya ziyaretinden önce geçen ay ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris de bu ülkeyi ziyaret etmişti. Birleşik Devletler Polonya’daki mülteciler için bu ülkeye 48 milyon dolar bağışta bulundu.

Polonya, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde kilit ülkelerden biri olmaya devam ediyor.

Kaynak: Web Özel