Pasifik'te sular ısınıyor... Çin'in en gelişmiş uçak gemisi: Type 003

Çin, uzun zamandır donanmaya büyük yatırımlar yapıyor. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi, ticaret yollarını güvence altına almak isterken, rakipleri de Çin'in Japonya ve Tayvan'ı çevrelemek ve Pasifik'te ABD etkisini kırmak istediğini öne sürüyor. 

Çin'in bu donanma yatırımlarının sonuncusu Type 003 olarak adlandırılan uçak gemisi ABD'li emlak şirketi MAXAR'a ait uydularla görüntülendi. Kısa süre önce saptanan uydu görüntüleri, Çin'in Şangay'daki Jiangnan Tersanesi'nde inşa edilen üçüncü uçak gemisinin inşaatında sona gelindiğini ve geminin suya indirilmeye hazırlandığını gösteriyor. Çin'in hali hazırda iki adet daha uçak gemisi bulunuyor.

2018'de inşasına başlanan Type 003'ün, Çin'in şu ana kadarki en büyük ve en gelişmiş uçak gemisi olacağı öne sürülüyor. Bazı kaynaklar gemide mancınık sistemi (CATOBAR) kullanılacağını ve uçakların bu şekilde havalanacağını iddia ediyor. Bu teknoloji sadece ABD ve Fransa'nın uçak gemilerinde kullanılıyor.

Çin'in diğer uçak gemileri Liaoning ve Shandong uçak gemilerinde mancınık sistemi bulunmaz iken, savaş uçakları bu gemilerin önündeki rampanın (STOBAR) yardımıyla havalanıyorlar. STOBAR sistemiyle havalanan uçaklar hem yakıt hem de mühimmat açısından tam olarak doldurulamıyor. Ancak CATOBAR kullanılan uçak gemilerinde uçaklar maksimum mühimmat ve yakıt ile havalanabiliyor.

Çin henüz uçak gemisi ile ilgili bir bilgi paylaşımında bulunmadı. Ancak geminin nükleer reaktörlere sahip olmaması bekleniyor.

Washington'da bulunan bağımsız araştırma kuruluşu Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nden kıdemli uzman Matthew Funaiole konuya ilişkin değerlendirmesinde, bu gelişmenin Çin'e yakın denizlerdeki çıkarlarını güvence altına alabilme kabiliyetini geliştirme imkanı tanıyacağını belirtti. Funaiole ayrıca, Çin'in bu sayede ana kesimden uzak denizlerde ağırlığını arttırabileceğini dile getirdi.

Üçüncü uçak gemisini hizmete sokacak olmasının, Çin'in deniz kuvvetleri filosunu büyütme yönündeki kararlı ilerleyişini yansıttığını ifade eden Funaiole, "Bütün işaretler, Çin'in dördüncü, beşinci ve belki de altıncı uçak gemisini inşa edebilmek için ilerleyişini sürdürdüğünü gösteriyor." dedi.

Mevcut durumda, uçak gemisi sayısı bakımından liderliği ABD elinde tutuyor. ABD'nin donanmasında 11 adet uçak gemisi yer alıyor.

PEKİ BU GELİŞMELER NE ANLAMA GELİYOR?

Bunu anlamak için Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi'nin kısa süre önce bitirdiği 10 günlük Güney Pasifik ziyaretini incelemek gerekiyor.

Wang Yi, geçtiğimiz ay Solomon Adaları, Kiribati, Samoa, Fiji, Tonga, Vanuatu, Papua Yeni Gine ve Doğu Timor'u kapsayan 10 günlük bir gezi gerçekleştirdi. Bahse konu gezi, Çin'in bölgede büyüyen askeri ve diplomatik varlığını yansıtıyor.

Bölgede geleneksel olarak hakim gücün ABD olduğu biliniyor, bu nedenle Çin'in özellikle Avustralya'ya 2 bin kilometre uzaklıktaki Solomon Adaları ile yakın ilişki kurma çabası Batı'dan yakın şekilde takip ediliyor. Bunu, Avustralya'da İşçi Partisi'nin iktidara gelmesinin üzerinden daha bir hafta bile geçmeden Dışişleri Bakanı Penny Wong'un Fiji'ye ziyaret gerçekleştirmesinden de okumak mümkün.

ÇİN GÜNEY PASİFİK'TE NEYİ HEDEFLİYOR?

Çin Dışişleri Bakanı Wang'ın son turu, ülkesinin ABD ve Avustralya ile yakın bağları bulunan Güney Pasifik'le teması ilerletme konusundaki ısrarını vurguluyor.

Çin'in Güney Pasifik'te varlığını pekiştirmesi, deniz kuvvetlerinin bölgedeki limanları tutma ve bölgedeki birliklere personel ya da ekipman yerleştirme olasılığını da güçlendirecek. Bu olasılığın da ABD'nin bölgedeki savunma stratejisini zora sokacağını düşünmek yanlış olmaz.

ABD, Çin ile Solomon Adası arasında Nisan ayında imzalanan anlaşmanın kendisinin veya müttefiklerinin çıkarları aleyhinde bir tehdide dönüşmesi durumunda Solomon Adaları nezdinde girişimlerde bulunacağını belirtti.

DIŞ POLİTİKADA ZAFER ARAYIŞI

Çin'in şu anki durumuna kısaca bir bir göz attığımızda şunları söylemek mümkün: Ukrayna'nın işgali meselesinde büyük çoğunlukla Rusya'nın yanında yer alıyor; ülkenin en üst düzey liderleri katı COVID-19 önlemlerinden ötürü son iki yıldır ülke dışına çıkmıyor; ABD, Kanada ve Avrupa Birliği ile ilişkileri kötüleşme eğilimi gösteriyor.

Yani bu kapsamda düşünüldüğünde, Cumhurbaşkanı Xi'nin gelecek dönemde otoritesini sağlamlaştırmak ve pandemi yönetimi konusundaki eleştirileri savuşturmak için bir dış politika zaferi arayışında olduğu söylenebilir.

*Kaynak: The Wall Street Journal, Time ve cfr.org, Global Times.

Kaynak: Web Özel