Milyarderlerin uzay yarışı! "Uzayla alakası yok"
Yörünge altı uzay uçuşlarına merak salan ve "Kim daha 'uzaya' gidiyor?" yarışına giren milyarderler, Dünya dışında insanlık için bir gelecek inşa etmiyorlar. Aksine Dünya'dan kâr elde edecek özel bir uzay turizmi endüstrisi inşa etmek için sermaye arıyorlar.
Covid-19'a ilişkin kısıtlamaların görece gevşediği şu günlerde milyarderler pandemi sürecinde yapamadıkları harcamaların ve giremedikleri aksiyonların acısını çıkartıyor olsa gerek. Amazon'un eski CEO'su Jeff Bezos, geçen ay Blue Origin adlı araçla, işteki son gününden iki hafta sonra yörünge altı uzay uçuşu gerçekleştireceğini açıklamıştı.
Virgin Galactic'in CEO'su Sir Richard Branson da bunun üzerine Bezos'u 9 gün geçeceğini söylemiş ve 11 Temmuz'da uzaya çıkacağını duyurmuştu. Bu iki açıklamanın ardından dünya gözünü heyecanla iki milyardere çevirdi, onlar da şirketleri üzerinden ilginç bir rekabete daha girdi: “Kim daha uzaya gidecek?”
NASA AÇIKLIYOR: UZAY NEREDE BAŞLAR?
İki uçuş da yörünge altı uzay uçuşu diye tabir ediliyor. NASA, uzayın Dünya yüzeyinden 80 kilometre yukarıda başladığını ifade ediyor. NASA'nın kabul ettiği sınır burası. Fakat bir başka sınır daha var. Adını ABD'li mühendis ve fizikçi Theodore von Karman'dan alan Karman Hattı da Dünya atmosferi ve uzay arasındaki sınır olarak kabul ediliyor.
Bezos'un cephesi 100 kilometrede yer alan bu hattın deneyiminin daha başka olduğunu öne sürüyor. Hatta The New York Times’a konuşan Blue Origin CEO'su Bob Smith, “Kendisine harika ve güvenli bir uçuş diliyoruz ama Karman Hattı'nın üzerinde uçmuyorlar, bu çok farklı bir deneyim” demişti.
YERÇEKİMSİZ 4 DAKİKA
VSS Unity, yaklaşık 4 dakika yerçekimsiz ortamda kaldı ve Spaceport America'daki piste sorunsuz bir şekilde inmeden evvel 86 kilometreye çıktı. Virgin Galactic ve Sir Branson uçuşuyla gurur duyuyor. Blue Origin'in uçuşu ise 20 Temmuz'da yapılacak.
Tüm bunların ışığında akıllarda bir soru oluşuyor... Konunun uzayla bir alakası var mı? Çok ciddi bir kesim, bu yaygaranın uzay araştırmalarıyla, bilimle, Dünya'yı daha iyi bir yer yapmakla uzaktan yakından alakası olmadığını söylüyor.
TAMAM DA BU 20 YIL ÖNCE ZATEN YAPILDI! HEM DE YAKLAŞIK 8 GÜN!
Bu iki milyarder kimin gerçekten uzaya çıkıp çıkmadığını tartışadursun 2001'de milyoner Dennis Tito, 386 kilometre yükseğe Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) çıkmış ve kişisel olarak parasını ödeyip uzaya çıkan ilk uzay turisti olmuştu. O dönem bu seyahat için 20 milyon dolar harcayan şimdilerde 80 yaşındaki mühendis Tito, uzayda 7 gün 22 saat ve 4 dakika uzayda kaldı ve 128 kez Dünya'nın yörüngesinde tur attı.
İçinde bulunduğumuz süreçte pazarlanan unsurun, uzay turizmi olduğu vurgulanıyor. Blue Origin, Elon Musk'ın SpaceX'i veya Sir Branson'ın seyahatiyle borsada fırlayan Virgin Galactic; uzay turizminde daha pişmekte olan pastadan en büyük payı kapmak istiyor.
Ancak bu öngörülebilir gelecek için uzay araştırmaları noktasında ileri doğru bir adım anlamına gelmiyor. Şu an ne Elon Musk'ın “Mars kolonisi” fikrini ne de Bezos'un “yörünge kolonisi” fikrini geliştirebilecek bir altyapı ve teknik yeterlilik bulunuyor.
7 MİLYAR DOLAR SÜBVANSİYON
Eleştirilerin bir başka boyutu da bu konu için harcanan paranın kelimenin tam anlamıyla herhangi bir şey için kullanılabileceği gerçeği. Dünya'daki altyapıyı geliştirmek, yuvamız Dünya'yı biraz daha yaşanabilir bir yer haline getirmek mümkün olabilirdi. Zira 2000 yılından bu yana ABD'de NASA, Pentagon ve FCC ile yapılan sözleşmeler yoluyla özel uzay şirketlerine 7 milyar doların üzerinde kamu sübvansiyonu verildi. Sadece, 2019'da özel uzay şirketleri yaklaşık 6 milyar dolarlık özel yatırım aldı.
CNN yorumcusu Kristin Fisher da bunun bir uzay yarışı olmadığı görüşünde. Şöyle diyor: “Bu finanse ettiği ve geliştirilmesine katkıda bulunduğu bir gemi ile uzaya çıkan ilk milyarder olma yarışı. Ve bu farklı türden bir başarı!”
Zira konu uzaya çıkmaksa Dennis Tito bunu 20 yıl önce başardı. Gil Scott-Heron'ın 1970 tarihli “Whitey on the Moon” şiirini de anımsamakta fayda var. O dönem Scott-Heron, aya ayak basılmasını hicvetmişti. Kız kardeşini fare ısırdığından, biriken sağlık borçlarından, hayat pahalılığından söz ediyordu.
GİDEN 'BİZ' DEĞİLİZ!
O gün olduğu gibi ABD'de büyük bir çoğunluk “Soğuk Savaş'ta 'biz' uzaya gitmedik, şimdi de Branson, Bezos ve Musk gidiyor diye 'biz' gitmiş olmuyoruz” diyor.
Dünya dışında insanlık için bir gelecek inşa etmiyorlar, bunun yerine Dünya'dan kâr sağlayacak özel bir uzay turizmi endüstrisi için yatırımcılar ve hükümet sübvansiyonları arıyorlar.
metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr
Kaynak: Haberde yer alan bilgilerin büyük bir kısmı Vice'ta "The Billionaire ‘Space Race’ Has Nothing to Do With Space" başlığıyla yayınlanan Edward Ongweso Jr imzalı makaleden derlenmiştir.
Kaynak: Web Özel