Merkel'in yerine kim geçecek? Almanya'nın yeni lider adayları Türkiye'ye nasıl bakıyor?

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sebebiyle internet üzerinden düzenlenecek 33. CDU Olağan Kurultayı'nda eski milletvekili Friedrich Merz, Federal Meclis Dışişleri Komisyonu Başkanı Norbert Röttgen ve Kuzey Ren-Vestfalya Eyaleti Başbakanı Armin Laschet genel başkanlık için yarışacak.

1001 delegenin, partinin yeni genel başkanını seçeceği kurultay, aynı zamanda parti tarihinde geçekleştirilecek ilk "dijital kurultay" olma özelliği taşıyor.

Kurultayın açılışı 15 Ocak'ta, genel başkanlık seçimi ise 16 Ocak'ta yapılacak. Kurultayda, Avrupa Birliği  (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz, Hristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) Genel Başkanı Markus Söder ve Avrupa Halk Partisi (EPP) Genel Başkanı Donald Tusk konuşma yapacak.

MERKEL 2018'DE GENEL BAŞKANLIKTAN AYRILDI

Başbakan Merkel'in yerel ve eyalet düzeyinde yapılan seçimlerde partisinin oy kaybetmesi üzerine Ekim 2018'de sürpriz bir şekilde genel başkanlık ve başbakanlık görevleri için yeniden aday olmayacağını açıklamasının ardından Aralık 2018'de yapılan kurultayda Merkel'in işaret ettiği Annegret Kramp-Karrenbauer genel başkan seçildi.

Ancak partiyi istenilen düzeyde toparlayamayan ve eleştiri oklarını üzerine çeken Kramp-Karrenbauer, Thüringen Eyalet Meclisi'nde yaşanan krizin ardından "parti içindeki bazı kesimlerin Almanya için Alternatif (AFD) Partisi ve Sol Parti ile açıklığa kavuşmamış ilişkileri bulunduğunu" söyleyerek, 2020'nin şubat ayında genel başkanlıktan ayrılacağını duyurdu.

KURULTAY KORONAVİRÜS SEBEBİYLE ERTELENDİ

Savunma Bakanlığı görevini de yürüten Kamp-Karrenbauer, 25 Nisan 2020'de düzenlenecek kurultayda yeni genel başkanın seçilmesini önerdi. Ancak Kovid-19 salgını sebebiyle bu tarihte planlanan kurultay ertelenmek zorunda kaldı.

CDU yönetimi ekim sonunda, genel başkanlık için adaylıklarını açıklayan Merz, Röttgen ve Laschet'in ortak önerisi üzerine kurultayın 15-16 Ocak'ta düzenlenmesine karar verdi.

KORONAVİRÜS SALGINI CDU/CSU'YA YARADI

Kovid-19 salgını öncesinde Hristiyan Birlik Partilerinin (CDU/CSU) anketlerde oy oranı yüzde 25-27 bandına kadar düştü.

Kovid-19 krizi sırasında izlediği kararlı ve istikrarlı politikadan dolayı Başbakan Merkel halk arasında popülaritesini yeniden artırdı. CDU/CSU'nun anketlerdeki oy oranı da son dönemde yüzde 35-37 bandına kadar çıktı.

KURULTAYDA BAŞKAN ADAYI BELİRLENMEYECEK

Bu gelişmeler ışığında birçok partili, Şansölyenin görevine devam etmesini istese de yaklaşık 16 yıldan beri ülkenin başında bulunan Merkel, başbakanlık görevi için yeniden aday olmayacağına ilişkin karardan vazgeçeceğine ilişkin bir sinyal vermiyor.

33. CDU Olağan Kurultayı'nda yapılacak yeni genel başkanlık seçimi Merkel sonrası dönem için de ipuçları taşıyacak. Seçimden galip çıkacak isim Avrupa Birliğinin (AB) lokomotif ülkesi Almanya'nın politikasına yön verecek. 

Kurultayda 26 Eylül'de yapılacak genel seçimler için başbakan adayı belirlenmeyecek. Ancak CDU Genel Başkanı, genel seçimlerde başbakanlık için yarışacak potansiyel adaylar arasında yer alacak. CDU/CSU'nun başbakan adayı, iki partinin yapacağı istişareler neticesinde ileriki tarihte duyurulacak.

SAĞ KANADIN ADAYI FRIEDRICH MERZ

CDU tabanında ciddi destek gören 65 yaşındaki Friedrich Merz, ikinci kez genel başkanlık için yarışıyor.

2018'de Annegret-Karrenbauer'e karşı genel başkanlık yarışını çok az farkla kaybeden Merz, partinin sağ kanadı ile gençlik teşkilatı tarafından destek görüyor. 3 çocuk babası ve hukukçu Merz 1989-1994 yıllarında Avrupa Parlamentosu'nda, 1994-2009 döneminde de Federal Meclis'te milletvekilliği yaptı.

2000-2002 yıllarında CDU/CSU Federal Meclis Grubu Başkanlığı görevinde bulunan Merz, dönemin CDU Genel Başkanı Angela Merkel'in bu görevi de üstlenmek istemesinin ardından Grup Başkanlığından ayrılmak zorunda kaldı. Milletvekilliğini 2009 yılında bırakmasından sonra siyasi sahneden kaybolan Merz, çeşitli şirketler için çalıştı, avukatlık ve lobicilik yaptı.

Merz, Merkel'in 2018'de genel başkanlık için yeniden aday olmayacağını açıklamasının ardından siyaset sahnesine geri döndü. Başbakan Merkel'e karşı parti içi muhalefetin başını çeken Friedrich Merz, Merkel'in göç alanında ve Kovid-19 krizinde izlediği politikaların CDU seçmeninin bir bölümünü, aşırı sağcı AfD'nin kollarına attığını savunuyor. Merz, Merkel'in sosyal liberal politikalarıyla partinin sola kaydığını iddia ediyor.

Mülteci politikasının sertleştirilmesini isteyen Merz, AB'nin Kovid-19'dan etkilenen üye ülkelerin ekonomilerini desteklemek amacıyla hazırladığı yardım paketini de eleştirdi. Popülist söylemlerle dikkat çeken ve partideki mevcut karar vericilerin kendisine karşı komplo hazırladığını savunan Merz, bazı çevrelerce ABD Başkanı Donald Trump ile karşılaştırılıyor ve 2002'de Meclis Grubu Başkanlığını elinden alan Merkel'den intikam almayı istemekle suçlanıyor.

YENİLİKÇİ ADAY NORBERT ROTTGEN

Kramp-Karrenbauer'in genel başkanlıktan ayrılacağını duyurmasının ardından bu görev için adaylığını açıklayan ilk isim olan 55 yaşındaki Norbert Röttgen'in adaylığı ise siyaseti yakından izleyen herkes için sürpriz oldu.

1994'den bu yana Federal Meclis Üyesi olan Röttgen, ikinci Merkel Hükümetinde 2009-2012 yıllarında Federal Çevre Bakanlığı görevini üstlendi.

Hukukçu ve 3 çocuk babası Röttgen, 2012'de Kuzey-Ren Vestfalya Eyalet Meclisi seçimlerinde eyalet başbakanlığı için aday oldu ancak bu seçimlerde CDU büyük oy kaybı yaşadı. Bunun üzerine Merkel, Röttgen'i Çevre Bakanlığı görevinden aldı.

2013 yılındaki genel seçimlerde yeniden Federal Meclis Milletvekili seçilen Röttgen, 2014'ten bu yana Federal Meclis Dışişleri Komisyonu Başkanlığını yürütüyor.

İklimin korunmasını ve dijitalleşmeyi öncelikli konular olarak belirleyen, gençler ve kadınlara daha fazla yer vererek partiyi yenilemeyi vadeden Röttgen, meclisteki Dışişleri Komisyonu Başkanı olarak da uluslararası arenada tecrübe kazandı. Röttgen'in bir dönem bakanlık yapması da avantaj olarak görülüyor.

ORTANIN ADAYI ARMIN LASCHET

Kuzey Ren-Vestfalya Eyaleti Başbakanı Armin Laschet, parti yönetiminin genel başkan olması için sıcak baktığı isim olarak görülüyor.

Partinin önemli kademelerinde görev yapan Hessen Eyalet Başbakanı Volker Bouffier ve Sağlık Bakanı Jens Spahn'ın açık desteğini alan 59 yaşındaki Laschet'in, Genel Başkan seçilmesi durumda, Başbakan Merkel'in siyasi çizgisini sürdürmesi bekleniyor.

Hukuk ve gazetecilik eğitimi alan, ardından serbest gazeteci olarak çalışan Laschet, 1994-1998 yıllarında Federal Meclis'te, 1999-2005 yıllarında da Avrupa Parlamentosu'nda milletvekilliği yaptı.

Laschet, 2005-2010 yıllarında Kuzey Ren-Vestfalya'da Aile, Kadın ve Uyum Bakanlığını üstlendi. Bu görev kapsamında eyalette yaşayan Türklerle yakın ilişki kuran Laschet, Türk-Alman dostluğuna katkıda bulundu. 3 çocuk babası Laschet, 2017'de yaklaşık 18 milyon nüfusla Almanya'nın en yoğun nüfusuna sahip Kuzey-Ren Vestfalya eyaletinin Başbakanı oldu.

Kovid-19 salgınındaki birinci dalgada Başbakan Merkel'in söylediklerine aykırı tutum sergileyerek puan kaybetse de son dönemde popülaritesini artırmaya başladı. Adaylar arasında, eyalette başbakanlık tecrübesi bulunan tek aday olarak göze çarpan Laschet, parti içinde ve dışında tüm kesimlerle temasta olmasından dolayı "ortanın adayı" olarak görülüyor.

KARARI DELEGELER VERECEĞİ İÇİN FAVORİ GÖSTERMEK ZOR

CDU'da genel başkanlık yarışında hangi adayın favori olduğunu söylemekte zorlanılıyor.

Almanya Birinci Televizyon Kanalı ARD'nin anketine göre, CDU taraftarlarının yüzde 29'u Merz'i Genel Başkan olarak görmek isterken Laschet ve Röttgen'in anketlerdeki oy oranları yüzde 25 çıktı. Ancak kurultayda parti taraftarlarının veya tüm üyelerin değil delegelerin genel başkanı seçeceği, bu nedenle anketlerin çok da belirleyici olmadığı belirtiliyor.

Genel Kurulda mevcut adayların dışında son anda dördüncü bir adayın da çıkma ihtimalini göz önünde bulundurmak gerekiyor.

Kaynak: AA