Dünyanın limanlarını bekleyen büyük tehlike ne? 'Denizin 30 santimetre yükselmesi...'

Covid - 19 pandemisi ile uygulanan karantinalar yüzünden dünyanın önde gelen limanları uzun süre kapalı kaldı. Bu durum dünya genelinde tedarik zincirini sekteye uğratırken, çoğu ülkede yüksek enflasyona sebep oldu.

Bir virüsün bile dünya ekonomisini böylesine sekteye uğrattığı göz önüne alınırsa, ticaretin bel kemiğini oluşturan limanlar için belki de en az pandemi kadar büyük bir tehlike kapıda: Su baskınları!

İlkim değişikliği ile oluşan seller ve buzulların erimesi sonucu okyanuslardaki olası su yükselişi, limanlar için en önemli tehdit unsurlarının başında geliyor.

SANDY KASIRGASI, NEW YORK LİMANINI KAPATTI 

Önümüzdeki yıllarda deniz seviyesinin yükselmesi ve oluşacak tropik fırtınalar, dünya genelinde yaklaşık 3.800 limanı tehdit ediyor. Bu limanların çoğu tropik kuşakta ya da kuşağa yakın olduğu için hemen hemen hepsi doğal afetlere karşı savunmasız durumda. 

2017'de Brezilya'nın Itajai kentinde aşırı yağışlar sele yol açtığında, sel suları yüzünden yük gemileri limana yanaşamadı. Liman üç hafta süreyle kapatıldı.

New York ve New Jersey Limanı için 2012'deki Sandy Kasırgası da benzer sorunlara yol açtı. Kasırga limanın çoğunu bir haftalığına kapattı. Bu süre içinde su yollarını temizleme çalışmaları yürütülürken bu durum, 25.000 nakliye konteynerinin diğer limanlara yönlendirilmesine neden oldu.

Bazı kargo terminalleri, elektrik kesintileri ve hasarlı ekipman nedeniyle daha uzun süre hizmet dışı kaldı. Petrol terminalleri, güç olmadığı için petrolü tankerlerden boşaltamadı. Banliyö demiryolu da dahil olmak üzere liman operasyonlarındaki hasarın 2,2 milyar dolara ulaştığı tespit edildi.

Limanlar sadece fırtına ile oluşan sel baskınları ile değil, denizin yükselmesi tehdidi ile de karşı karşıya. Uzmanlar, kutuplardaki buzulların erimesi sonucu deniz seviyesinin 2100 yılına kadar 60 santimetre kadar yükseleceğini tahmin ediyor. Denizin 30 santimetre yükselmesi bile ortalama olarak denizin limanın bulunduğu şehrin kıyısından 30 metre içeri girmesi anlamına geliyor. Bu durum çoğu limanın kıyıya yakın mahallelerini, bazı deniz seviyesine yakın liman şehirlerinin de tamamını sular altında bırakacak bir seviye.

LİMAN TAŞIMAK UZAK İHTİMAL 

Rhode Island Üniversitesi Deniz İşleri Bölüm Başkanı Austin Becker, "Limanların üzerlerinde çok fazla baskı var" diyor." Becker "Limanlar, genellikle nehir sistemlerinin okyanusla buluştuğu haliçlerde bulunan oldukça hassas ortamlarda bulunuyorlar.” derken, nehirlerle getirilen yükün bu limandan okyanuslar vasıtasıyla gönderildiğini bu nedenle her yere liman kurulamayacağını ifade ediyor.

Becker'in de dediği gibi liman kurulacak yerler "hassas" yerler olduğundan, bir limanı alıp daha güvenli bir yere taşımak oldukça zor. Şehirler yüz yıllar önce limanların etrafında kurulup genişledi. Şehirlerde limanların büyüyecek yerinin kalmaması durumu daha da içinden çıkılmaz hale getiriyor.  

New York Limanı'nda olduğu gibi, limanlara yük taşınan ya da limanların ulaşımını sağlayan demiryolu veya karayolu ağları da bulunuyor. Becker, "Yıllar içinde etraflarında büyüyen tüm diğer altyapı bağlantılarına ihtiyaçları var. Çoğu müreffeh, hatta orta halli şehirlerde, bu tür sistemler için gerekli olan arazi her zaman sorun olmakta" diyor.

Becker,  limanı taşımanın, liman etrafına kurulmuş raylı sistem, kara yolu, kanallar gibi alt yapı bağlantılarını da taşımak anlamına geldiğini ifade ediyor. 

Bu yüzden Becker, bir limanı taşımaktansa limanları yükselen su ve sel tehdidine karşı yeniden inşa etmek gerektiğini söylüyor. Ancak bu durum da her liman için çözüm değil. Becker, "Binlerce küçük ve orta ölçekli liman, ihtiyaç duydukları kaynaklara sahip değiller ve zaten eski altyapıyla çalışıyorlar" diyor.

New York gibi dev limanlar kendini bu tarz tehlikelere karşı koruyacak çözümler geliştirebilir ancak küçük limanların böyle büyük projeler için kaynak ayırmaları zor görünüyor. Becker de bunu doğruluyor: "ABD'de 300'den fazla liman var ancak 10 tanesinin dayanıklılık arttırma projeleri bulunuyor." 

 *Bu haberde yer alan bilgilerin bir kısmı Bloomberg'de “Rising Seas Are the Next Crisis for the World’s Ports” başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmiştir.

Ek kaynak: Supplychaindive 

Kaynak: Web Özel