İnsanlara o malum soruyu nasıl soracağız? 'Aşı oldun mu?'

Koronavirüs ile mücadele küresel çapta tüm hızıyla devam ediyor. Verilen mücadelenin belki de en çetin fazını yaşamaktayız. Aşı karşıtlarını ve aşı kararsızlarını ikna edebilmek, bu insanların aşı programına katılmaları, toplumsal bağışıklığa ulaşmak için oldukça kritik.

Bu noktada yakın zamanda aşı olanların belli pozitif ayrımcılıklara sahip olacağı, aşı olmayanların da pek çok kamusal alana girişlerinin kısıtlanacağı konuşuluyor. İtalya ve Fransa gibi bunu uygulamaya başlayan ülkeler var. ABD ise aşı sertifikası olmayan yabancı uyrukluları ülkeye almayacak.

Elbette bunlar hükümetlerin, yerel otoritelerin attıkları adımlar. Bir de kişisel önlemler var. Örneğin ABD'li ünlü oyuncu Jennifer Aniston, aşı olmayan arkadaşlarıyla görüşmeme kararı aldı. Jennifer Aniston kadar keskin olmasa da buna benzer tavırlar alan insanlar var.

Ortada duran bu durum, sitcom'a konu olacak trajikomik bir probleme de işaret ediyor. Karşımızdaki insana aşı olup olmadığını nasıl soracağız? Sorgular gibi gözükmeden ve o insanla ilişkimize zarar vermeden bu soruyu nasıl dile getireceğiz?

Klinik psikolog Catherine Steiner-Adair, aşı olmuş bir birey olarak karşımızdaki aşılanmamış insanla veya tam tersi bir durumda ilişkiyi zedelememek için “tutkulu” ifadeleri bir kenarda tutmayı tavsiye ediyor. Steiner-Adair, ne kadar güçlü olursa olsun “sorgulamayı” siyasi ve ahlaki görüşten ayırmayı öneriyor.

“Beyninizin mevcut durum içinde sakin bir şekilde kalabilme kapasitenizi aşmasına izin vermeyin” diyen Steiner-Adair, kişisel olarak bu yeteneğini aynı görüşte olmadığı haber kanallarını izleyerek geliştirmiş.

Uzmanlar farklı ortamlarda malum sorunun nasıl sorulabileceğini şöyle anlatıyor:

İŞ YERİNDE:

İş yerinde bir çalışma arkadaşınıza bu konuyu sorarken öncelikle mantıklı bir sebep bulmanız gerekecek. Bu soruyu neden soruyorsunuz? Yargılamadığınızı hissettirmek aşı olmamış bir bireyi aşı olmaya ikna etme noktasında da oldukça önemli.

Georgetown Üniversitesi'nden dilbilimci Dr. Deborah Tannen, “Bu arada aşı olmayan çok insan tanıyorum ve nedenlerini anlıyorum ama aşı olup olmadığını bilmekten memnuniyet duyarım. Toplantıları nerede yapabileceğimizi, odama kimleri çağırabileceğimi bilmek adına bir fikir sahibi olmaya çalışıyorum” şeklinde bir ifade kullanılabileceğini söylüyor.

Yale School of Management'ta organizasyonel davranışlar alanında öğretim görevlisi Dr. Marissa King ise “Belirsizlik durumunun sizi rahatsız ettiğini vurgulayabilirsiniz” diyor. Dr. King, “Örneğin; 'Seçimine saygı duyuyorum ancak maske takma kurallarını gevşettiğimiz için bu durum güvensiz hissettiriyor ve işimi yapmamı zorlaştırıyor' diyebilirsiniz” şeklinde konuşuyor.

SOSYAL İLİŞKİLER:

Dr. Tannen, “Kiminle sosyalleşeceğinizi kontrol edebilirsiniz ancak kimlerin bir partiye katılıp katılamayacağını, evinize gelip gelemeyeceğini veya çocuklarınızla oynayamayacağını belirlediğinizde aşı sorusu ilişkilere zarar verme potansiyeline sahip oluyor” diye durumu ifade ediyor.

Liderlik koçu Deborah Riegel ise soruyu önden minik bir özürle başlatabileceğinizi vurguluyor. “Kusura bakma, biraz garip bir soru olacak ama...” ya da “Kişisel bir soru soracağım şimdiden kusura bakma” gibi bir ifade kullanmak mantıklı olabilir...

AİLE İLİŞKİLERİ:

Kuzenli, amcalı, halalı, teyzeli bir aile yemeği için bir haber saldığınızı ve gelen herkesin aşılı olmasını tercih ettiğinizi düşünün. Kuzenlerinizden biri, belki de dayınız aşı olmadığını ancak gelmeyi çok istediğini söyledi. Ne olacak? Gelemeyeceğini mi söyleyeceksiniz?

Riegel, “Biraz rahatsızlık ve tepkiyle başa çıkmanız gerekecek” diyor ve ekliyor: “Herkes kendi kararını vermekte özgür ancak siz de ailenizin ve kendinizin sağlığını düşünüyorsunuz.”

Farklı senaryoları tahmin edin, bunlar için plan yapın ve planın sorunsuz gitmeyebileceğini de bilin. Birinin duygularını incitecek bir karar vermek zorunda kalabilirsiniz. Sade bir meraktan doğan “Aşı oldun mu ya” sorusu veya diğer sorular yersiz ve muhtemelen çözümsüz tartışmalara kapı açabilir.

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

Kaynak: Haberde yer alan bilgilerin büyük bir kısmı Wall Street Journal'da "Can You Ask About Someone’s Covid-19 Vaccination Status?" başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmiştir.

Kaynak: Web Özel