İlk ölüm 9 Ocak'ta görüldü, yılın yarısı koronavirüsle geçti

Çin'in Hubey eyaletinin Vuhan kentinde 9 0cak’ta solunum yetmezliği ve ağır zatürre teşhisiyle hastaneye kaldırılan 61 yaşındaki bir adamın kaynağı açıklanamayan virüs nedeniyle hayatını kaybettiğinin açıklanmasının ardından 6 ay geçti. Daha sonra yeni tip koronavirüs (Covid-19) olduğu belirlenen ve pandemi haline gelen virüs nedeniyle ilk resmi ölüm tarihi 9 Ocak olarak belirlenmişti. Virüsün hayatımıza girmesiyle birçok şeyin değiştiği şu dönemlerde geçen 6 aylık süreçte Covid-19 nedeniyle dünyada 552 bin 204 kişi hayatını kaybetti.

EKONOMİK ÇÖKÜŞ

Dünya çapında hali hazırda 12 milyon 173 bin 613 kişiye bulaşan ve 552 bin 204 kişinin ölümüne neden olan koronavirüs tarihte benzeri görülmemiş ekonomik çöküşlere neden oldu. Birçok ülkede sınırlar kapandı, ekonomi durma noktasına geldi. Koronavirüse karşı alınan önlemler kapsamında kısıtlamalar yapıldı, sokağa çıkma yasağı ilan edildi, milyonlarca kişi evlere kapandı. Koronavirüse karşı alarma geçen birçok ülke, seyahat yasakları ve virüs taraması gibi önlemler aldı. 9 Ocak’ta tanımlanamayan virüs nedeniyle ilk ölümün yaşandığı bildirilirken şu an Covid-19 olarak tanımlanan ölümcül virüs tüm dünyada etkisini sürdürmeye devam ediyor.

30 OCAK'TA ACİL DURUM İLAN EDİLDİ

Koronavirüsün yayılmaya başladığı ocak ayında Çin'in Vuhan kentindeki vatandaşlarını tahliye etmeye başlayan ülkeler gönderdiği uçaklarla ülkelere geri dönüşlerini hızlandırdı. Ocak ayında birçok ülkede ilk ölümlerin yaşandığı duyuruldu. 30 Ocak’ta Dünya Sağlık Örgütü Çin’de ortaya çıkan koronavirüsün dünya ülkelerine yayılması nedeniyle uluslararası acil durum ilan etti. WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus ocak yaında yaptığı açıklamasında, koronavirüs için, "Benzeri görülmemiş bir nedene bağlı benzeri görülmemiş bir salgın" ifadelerini kullanmıştı.

HASTANELER İNŞA EDİLDİ

Virüsün ortaya çıktığı ilk dönemlerde en çok etkilenen Çin’in Vuhan kentinde yeni tip koronavirüs salgını nedeniyle 10 günde hastaneler inşa edildi. Yine 30 Ocak’ta virüsün yayıldığı Vuhan kentinde ve diğer kentlerde koronavirüs bulaşan vatandaşların evlerinin mühürlendiği, dışarı çıkmamaları için zorla bu şekilde evde tutuldukları öne sürüldü. Çin'de ortaya çıkan koronavirüs kaynaklı vaka ve ölümlerin tespit edilmesiyle bazı ülkelerde yaşayan Çinliler ırkçılığın hedefi haline geldi.

CAMİLER KAPATILDI, ETKİNLİKLER İPTAL EDİLDİ

Virüse karşı alınan önlemler kapsamında birçok ülkede camiler kapatıldı, toplu etkinlikler ve festivaller iptal edildi, spor müsabakaları ileri bir tarihe ertelendi ya da iptal edildi. Birçok spor müsabakaları seyircisiz gerçekleştirilmeye başlandı.

Şubat ayında Dünya Sağlık Örgütü hızla dünya ülkelerine yayılan koronavirüs için alarm seviyesini ‘yüksek’ten ‘çok yüksek’ seviyesine çıkardı. Virüsün yayılmasını önlemeye yönelik ülkelerden kritik adımlar geldi. Birçok ülkede olağanüstü hal ilan edildi, okullar kapatıldı. Suudi Arabistan, koronavirüs nedeniyle umre ve Mescid-i Haram'a ziyaret yasağı getirdi.

MASKE SAVAŞLARI

7 Şubat’ta Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, dünyanın koruyucu ekipman sıkıntısıyla karşı karşıya olduğunu açıkladı. Koronavirüs salgını nedeniyle özel kıyafet, maske, eldiven ve diğer koruyucu ekipmanların giderek azaldığı belirtildi. Ülkeler arasında maske savaşları boy gösterdi. Salgına karşı maske ihtiyacını gidermek isteyen ülkeler arasında büyük rekabet yaşandı. Almanya’nın satın aldığı maskelere Tayland’dayken ABD tarafından el konulmasıyla yeni bir tartışmanın fitili ateşlenmişti.

TUVALET KAĞIDINA AKIN ETTİLER

Mart ayında ise koronavirüs salgının dünya genelinde neden olduğu panik havası nedeniyle vatandaşlar marketlere akın etti. Çoğu ülkede temizlik ürünleri ve gıda maddeleri stok yapılırken, ABD'liler çareyi silah depolamakta buldu. Koronavirüs salgının ardından Japonya’da bazı ürünler uzun süre tedarik edilemedi. Özellikle hijyenik maske stoklarının tükenmesinin ardından, Japonya hükümeti maske üreticilerine destek sağlanacağını açıkladı. Avustralya'da ilk vakaların tespit edilmesinin ardından en çok satın alınan ürün tuvalet kağıdı olurken, tuvalet kağıdını duş jelleri ve dezenfektanlar izledi. Almanya’da koronavirüs salgınında marketlerde ilk tükenen ürünlerin başında tuvalet kağıdı geldi. Marketler stoklamayı önleyebilmek için müşteri başına bir ürün adet alabilme sınırı getirdi. İtalya'da 8 Mart'tan itibaren ülkenin bazı kuzey bölgeleri, 10 Mart'tan sonra da tüm ülkenin karantina altına alınması nedeniyle halk en çok un, maya ve konserve ürünlere yöneldi. Rusya’da koronavirüs vakalarının artışı nedeniyle ülke genelinde oluşan panik havası nedeniyle marketlere hücum eden Ruslar en çok bakliyat ürünleri satın aldı. Koronavirüs salgını nedeniyle birçok ülkede temizlik ürünleri ve kuru gıda maddeleri satışları tavan yaparken, ABD’de de silah satışlarında patlama yaşandı. Koronavirüs pandemisinin toplumsal huzursuzluğa yol açacağı tedirginliği yaşayan ABD’liler silah ve mühimmat stoklamaya başladı. ABD'deki birçok silah mağazası sahibi, salgının yol açabileceği ekonomik krizin sosyal düzeni bozacağı endişesiyle satışlarda artış yaşandığını ifade etti.

11 Mart’ta Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, korona virüsün "pandemi" olarak ilan edildiğini açıkladı. 13 Mart’ta ise Avrupa’nın Çin’de ortaya çıkan koronavirüs salgının merkezi haline geldiğini ilan etti.

Nisan ayında ise birçok ülke virüse karşı aldığı önlemleri kademeli olarak kaldırmaya başladı diğer yandan birçok ülkeden ölüm vaka haberleri gelmeye devam ediyor. 8 Nisan’da korona virüsün ilk ortaya çıktığı Çin'in Hubei eyaletine bağlı Vuhan'da karantina kalktı. Yaklaşık 11 haftalık karantina sürecinin ardından Vuhan’dan tren ve uçak seferleri bugün tekrar başlatılırken, otobanlar yeniden açıldı.

TÜRKİYE'NİN BAŞARISI ANLATILDI

Mayıs ayında İngiliz ve Amerikan kanalarında Türk hastaneleri anlatılmaya başlandı. İngiliz BBC’nin Türkçe servisi, Türkiye’deki kahramanları dünyaya duyurdu. İstanbul Üniversitesi - Cerrahpaşa (İÜC), Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi'nde korona virüsle yürütülen mücadeleyi anlattı. Sabahın erken saatlerinde aralıksız devam eden mücadelede en önde savaşan doktorların, hemşirelerin güvenlik görevlilerinin her anını görüntüleyen ekip, gösterilen çabayı ve başarıyı gözler önüne serdi.
İngiliz haber ajansı Reuters ise, salgında unutulmaması gereken korona virüsün tespitinde öncü olan filyasyon ekibini takibe aldı. Salgının “gizli kahramanları” olarak tanımladığı Türk filyasyon ekibini an an fotoğraflayarak bu anları dünyaya servis etti. Koronavirüs hastaları ile temasta bulunanları tespit eden filyasyon ekiplerinin haberini geniş kitlelere yayınlayan İngiliz haber ajansı, servis ettiği fotoğraflarla başarının gizli kahramanlarının çabasını dünyaya duyurdu.

Yine Mayıs ayında yapılan açıklamada korona virüsü “pandemi” olarak açıklayan Dünya Sağlık Örgütü de, Türkiye’den övgüyle bahsetmişti. Dünyanın zor bir dönemden geçtiğine vurgu yapan Dünya Sağlık Örgütü Türkiye’nin diğer ülkelere sağladığı tıbbı yardım desteğini takdirle karşılamıştı. Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Türkiye'nin sergilediği dayanışma tüm dünyaya örnek olmalı” ifadelerini kullanmıştı.

İKİNCİ DALGA İHTİMALİ YÜKSEK 10 ÜLKE

Pek çok ülkenin salgına karşı aldığı önlemleri gevşetmeye başlaması nedeniyle uzmanlar, ikinci bir koronavirüs dalgası riski konusunda uyarıda bulundu. 26 Mayıs’ta Dünya Sağlık Örgütü küresel koronavirüs vakalarında rekor bir artış olduğunu bildirdi. Ancak ülkeler, koronavirüs önlemlerinin ekonomik zorluklara sebep olması nedeniyle normalleşme sürecine girerek kısıtlamaları kaldırmaya başladı. Koronavirüsün ikinci bir dalgaya neden olup olmayacağını tartışmalara yol açarken, Oxford Üniversitesi, koronavirüste (Covid-19) ikinci dalga ihtimali en yüksek 10 ülkeyi açıkladı. Koronavirüs pandemisinde ikinci dalganın yaşanma ihtimalinin en yüksek olduğu 10 ülke sırasıyla; Almanya, Ukrayna, ABD, İsviçre, Bangladeş, Fransa, İsveç, İran, Endonezya ve Suudi Arabistan olarak belirtildi.
Öte yandan dünyanın pek çok ülkesinde korona virüse karşı aşı ve ilaç geliştirme çalışmaları devam ederken, aşının ve kesin bir tedavinin ne zaman bulunacağına dair açıklamalar ülkeden ülkeye farklılık gösteriyor. Çalışmalar sürerken dünyada yeni normal düzene alışmaya çalışıyor.