İç savaş, petrol ve yeni anlaşma... Libya'da son durum ne?

Libya'nın eski devlet başkanı Muammer Kaddafi'nin batılı ülkelerin yardımıyla isyancılar tarafından devrilmesinin üzerinden 11 yıl geçti. Ancak ülkedeki huzursuzluklar ve ülke politikasındaki belirsizlik ortamı hala düzelebilmiş değil. 2014'te yapılan seçimlerin ardından ülkede, BM tarafından tanınan Başkent Trablus'daki Ulusal Mutabakat Hükümeti ile Bingazi'de bulunan Temsilciler Meclisi'nin desteklediği General Halife Hafter güçleri arasında iç savaş patlak verdi. 

Hafter güçlerinin başkent Trablus yakınlarına ulaştığı sırada Türkiye'nin Ulusal Mutabakat Hükümeti ile imzaladığı anlaşma sonrası çatışmaların seyri değişti. Türkiye'nin askeri danışmanlık desteği verdiği Ulusal Mutabakat Hükümeti güçleri bu tarihten sonra ülkenin batısın önemli bir bölümünü ele geçirdi. 

TRABLUS'DA ATEŞKES SONRASI İLK ÇATIŞMA

23 Ekim 2020'de imzalanan ateşkes ile ülke Kaddafi'nin devrilmesinden bu yana süre gelen çatışmalar son buldu. 2021 yılı sonunda yapılması planlanan seçimlere kadar Ulusal Mutabakat Hükümeti başbakanlığına Abdülhamid Dibeybe getirildi. Ancak seçimler bir türlü yapılamadı. Bunun üzerine Bingazi'deki rejim, Fethi Başağa'yı kendi başbakanları olarak atadı. Geçtiğimiz günlerde Başağa, zor kullanarak Trablus'a girmeye çalıştı ancak başarısız oldu. Eylem, taraflar arasında çatışmaları çıkmasına neden oldu. 

LİBYA İLE YENİ ANLAŞMA 

Öte yandan daha önce Libya ile Mühasır Ekonomik Bölge anlaşması imzalayan Türkiye, 3 Ekim'de de Libya ile hidrokarbon alanında mutabakat muhtırası imzaladı. Bu son gelişmeler gözlerin yeniden Libya'ya çevrilmesine neden oldu. İmza töreninde konuşan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu "Batısıyla, doğusuyla, güneyiyle, Libya bizim için bir bütündür ve çok kıymetlidir. Milli birlik ve beraberliği engellemeye, kardeş kavgası çıkarmaya yönelik hamlelerin karşısında durmaya da Türkiye olarak devam edeceğiz." dedi.

Libya ile hidrokarbon ve gaz anlaşmaları imzalayan Türkiye, Ukrayna Savaşı ile başlayan enerji krizi esnasında çok önemli bir adım atmış oldu. Bu noktada ise akıllara bazı sorular gelmekte. Ülkeyi yakından takip eden güvenlik uzmanı Abdullah Ağar yanıtlıyor... 

1 - Libya'da çatışmalar yeniden alevleniyor mu? Seçim neden yapılamıyor? 

Güvenlik Uzmanı Abdullah Ağar çatışmaların savaşa dönmesini beklemediğini ifade ederek, "İç savaşın oluşturduğu keskin eksenler şimdi farklı. Daha önce kavgalı olan taraflar şimdi kavga edecek durumda değil. Türkiye'nin de yapıcı rolü sayesinde, görebildiğim kadarıyla iç savaş geride kaldı" diyor ve seçimin ise yeterli alt yapı olmadığı için yapılamadığına dikkat çekiyor. 

2 - Türkiye'nin Libya'daki rolü ne? 

Ağar, Türkiye'nin uluslararası tanınırlığı olan Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne bir varoluş desteği sağladığını belirterek "Türkiye olmasa yok olacaklardı" diyor. "Bu noktada Türkiye'nin ortaya koyduğu etkiyi ve gücü de diğer eksen, yani Bingazi yönetimi de tatmış durumda" diyerek Türkiye'nin bölgedeki gücünü ifade eden Ağar, "Libya'nın hem Türkiye için Afrika'ya açılan kapı olması, hem de Libya ile yapılan münhasır ekonomik bölge anlaşması nedeniyle bizim için hayati bir önem taşımakta" ifadelerini kullanıyor.

3 - BAE ve Suudi Arabistan ile ilişkilerin geliştirilmesi bu rolü etkiler mi?

Ağar sözlerini şöyle sürdürüyor:

"Türkiye'nin Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve istenilen seviyede olmasa bile Mısır ile ilişkilerinde bir iyileşme var. Libya'da bu ülkelerle ağır bir hesaplaşma oldu. Ancak bu hesaplaşma sonucu onlar açısından pek bir fayda çıkmadı. Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Suudi Arabistan gibi ülkelerle işbirliği, bizim açımızdan da onların açısından da önemli. Libya bir güven alanı, bir uygulama bir test alanı. Bu açıdan da değeri ne olacak hep beraber göreceğiz." 

4 - Libya'nın AB için önemi ne? Libya'daki durum Ukrayna Savaşının gölgesinde mi kaldı?

Güvenlik Uzmanı Abdullah Ağar, Ukrayna Savaşı'nın yaşandığı ve Rus gazının kesildiği şu günlerde Libya'nın enerji konusunda AB için oldukça önemli olduğunu belirtiyor. Ağar "Libya'nın 5,5 trilyon dolarlık doğalgaz ve petrol rezervi var. Bu çok büyük bir rakam" diyor. Libya alt yapısının ağır hasar gördüğünü de hatırlatan Ağar, Libya'nın AB için önemli bir doğalgaz ve petrol kaynağı olabileceğini belirtiyor ve Libya'da olan gelişmelerin Ukrayna Savaşı'nın gölgesinde kalmadığını aktarıyor. 

Ek kaynak: AA

Kaynak: Web Özel