Hindistan'da seçim: Kara para, 25'inci kez denemek ve sandık kaçırmak...

Son 60 yılda Hindistan’da eyalet ve parlamento seçimlerinde 2 bin 751 siyasi parti yarıştı. Genel seçimlerde 1962 yılında 29 parti yarışırken 2019 yılında bu sayı 669’a çıktı. Bu, neredeyse yüzde 2 bin 200 artış demek.

Bu parti kalabalığına rağmen 1962 yılında Meclis’e 21 parti milletvekili sokarken 2019 yılında bu sayı sadece yüzde 71 artarak 36’ya çıktı. Yani parti sayısında bir patlama olsa da meclise vekil sokmayı başaran parti sayısı o kadar artmadı.

1962’den bu yana sadece 15 parti bütün ulusal seçimlerde yarışırken 25 parti bu seçimlerin sadece 10 tanesinde yarıştı. Hindistan aşırı kalabalık nüfusundan dolayı kendini ‘dünyanın en büyük demokrasisi’ olarak tanımlıyor.

Uzmanlara göre Hindistan’da sadece bir üyesi olan politik partiler dahi var. Bazı partilerin üye sayısı ise üçü geçmiyor. Son genel seçimlere katılan partilerin yüzde 91’i mecliste bir koltuk bile kazanamadı.

22 SEÇİM 353 ADAY

Yeni Delhi’ye gitme umudu ile hazırlanan 9 bin 809 kişi aynen evlerine geri döndü. Geriye dönüp bakıldığında ise en az beş seçimde yarışıp hiçbirinde meclise vekil sokamayan 41 parti olduğu görülüyor.

Bu örneklerden biri Amra Bangali partisi. Siyasi hareket 100’den fazla adayı ile dokuz genel, 26 yerel seçime girdi ve hiçbirinde meclise vekil sokamadı. Shoshit Samaj Dal partisi ise 22 yerel seçime 353 adayla katıldı. Bu seçimlerden sadece üçünü kazanabildi.

Son yıllarda ülkede bir bağımsız aday çılgınlığı da yaşanıyor. 1962 seçimlerinden bu yana bağımsız aday sayısı yüzde 622 artmış. 2019 seçimlerinde 3460 bağımsız adaydan sadece dördü parlamentoya girmeye hak kazanmış. Vijayprakash Kondekar son 25 seçimi kaybeden 75 yaşında bir aday.

Sorulduğu zaman, “Partide siyaset yapmanın tek yol olmadığını insanlara göstermek istiyorum” diyor. Son 25 seçimde de bunu başarısız bir şekilde gösterdiği söylenebilir.

Ashoka Üniversitesi’nden Profesör Gilles Veriner, “İnsanlar seçimlerde aday olmayı sosyal statü olarak görüyorlar” diyor. Vernier Hindistan’ın politik iklimini şu sözlerle açıklıyor: “Siyasi partiler kamusal alanda görünürdür. Toplum, hükümet ve siyasi partiler arasında çok az bir bağ var. İnsanlar bunu değiştirebileceklerini hissediyorlar ve bu yüzden seçimlere giriyorlar” diyor.

Hindistan seçim sistemine göre en çok oyu alan parti en bölgesindeki tüm vekilleri alıyor. Hindistan’da siyasi partiler gelir vergisi ödemekten muaf, bu sebepten partileri para aklama aracı olarak kullananlar da var. Hindistan’da siyasi partilerin bağış toplaması sıkı kurallara bağlanmış. Genel veya yerel seçimlerde oyların en az yüzde 1’ini toplamış partilerin bağış toplamasına izin var. Son seçimlerde yarışan 43 partiden sadece 1’inin bağış toplamaya izni bulunuyordu.

PARTİ SAYISI 90'LARDA PATLADI

1980’lerde askerlerin yönetimde söz sahibi olmasının ardından 90’larda Indrha Ghandi’nin göreve gelmesi ile birlikte Hindistan’da siyasi parti sayısı patladı.

Hint politikasını bilen isimlere göre özellikle yerel seçimlerde seçimleri kazanmak çok zor çünkü her bir seçim bölgesinde pek çok etnik kökenden insan yer alıyor ve bunların hepsinin oyuna talip bir liderin ortaya çıkması çok güç.

Peki 900 milyon seçmenin oy verdiği bu seçimleri Hindistan nasıl organize ediyor? Söz konusu Hindistan’da seçimse dünya nüfusunun yüzde 12’si oy veriyor demek. Son Nisan seçimlerinden söz edecek olursak ülkede 1 milyon sandık kuruluyor. Oy verme bölgelerine ulaşmak için fil, deve, bisiklet, kayık ve helikopter gibi hangi ulaşım alanı varsa kullanılıyor. Sandık başında şiddet olayları ve sandık kaçırma gibi durumlara sık rastlanıyor. Bundan dolayı özellikle kadınların sandık başına gitmediği varsayılıyor. Aynı seçmenin birden çok oy kullanmasını engellemek için yüz tanıma teknolojisinin bile kullanıldığı olmuş. Geçen nisan ayındaki seçimler 543 seçim bölgesinde 6 haftada tamamlandı.

-Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin büyük bir bölümü BBC'de Soutik Biswas ve Vijdan Mohammad Kawoosa imzası ile yayımlanan 'What election losers tell us about Indian democracy' isimli makaleden alınmıştır.