Güney Afrika, 1 milyon doz aşıyı elden çıkaracak... Peki neden?

Koronavirüsün en etkili varyantlarından biri olan 501Y.V2 adlı varyantın görüldüğü Güney Afrika, Hindistan'dan aldığı 1 milyon doz AstraZeneca aşısını elinden çıkarmayı planlıyor. Aşının üreticilerinden Serum Institute of India, virüsün mutasyonlu halinin ilk görüldüğü ülkelerden biri olan Güney Afrika'nın, söz konusu dozları iade etmeyi talep ettiğini belirtti.

Sağlık Bakanlığı Genel Direktör Yardımcısı Anban Pillay ise Reuters'a yaptığı açıklamada hükümetin aşıları Afrika Birliği üye ülkelerine dağıtmayı planladığını belirtti. Güney Afrika aynı zamanda aktarılana göre aşılar için ödenen paranın da bir kısmını kurtarmak istiyor.

Reuters, konuyla ilgili olarak aktardığı haberde, hükümetin 1 milyon doz aşıyı ihtiyaç sahibi ülkelere satabileceğinin de altını çizdi. Pillay iddia edilenin aksine aşıları Serum Institute of India'ya iade etmek gibi bir taleplerinin olmadığını söyledi. Peki tüm dünya aşı ararken Güney Afrika neden elindeki 1 milyon dozu dağıtmanın yollarını arıyor?

Sorunun cevabı mutasyonda yatıyor. Dünyada görülen en güçlü mutasyon varyantlarından biri olan ve Güney Afrika'da mevcut vakalarda baskın hale gelen 501Y.V2 varyantının ülkenin aldığı AstraZeneca aşısına karşı dirençli olduğu yapılan testler sonucunda ortaya çıktı.

Riskli mutasyonlar sınır tanımadan yayılıyor. Ülkemizdeki İngiltere mutasyonu 196 oldu. İki Güney Afrika, bir de Brezilya varyantı ile karşılaşıldı. Yeni mutasyonların görüldüğü ve vakaların yeniden artışa geçtiği bugünlerde tedbirlerden taviz vermeden mücadelemizi sürdüreceğiz.

— Dr. Fahrettin Koca (@drfahrettinkoca) February 3, 2021

BAKAN KOCA UYARMIŞTI

Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca, 3 Şubat'ta yaptığı paylaşımda iki vakada Güney Afrika varyantına rastlandığını belirtmiş ve “Riskli mutasyonlar sınır tanımadan yayılıyor... Yeni mutasyonların görüldüğü ve vakaların yeniden artışa geçtiği bugünlerde tedbirlerden taviz vermeden mücadelemizi sürdüreceğiz” ifadelerini kullanmıştı. 

Ülkedeki sağlık otoritesi tarafından yürütülen klinik testlerde aşının hafif ve orta derecede seyreden vakalarda çok düşük seviyede koruma sağladığı ortaya çıktı. Bu sonucun ardından aşının dağıtımı durduruldu.

Afrika ülkelerinde duvar gazeteleri hala yaygın olarak kullanılıyor. Johannesburg'daki bu duvar gazetesi “Yeni varyant, Güney Afrika'da aşı umutlarına darbe vurdu” başlığı ile gündemi aktarıyor. (Fotoğraf: Reuters)

Henüz aşı programını başlatmamış olan Güney Afrika, aşılamaya sağlık çalışanlarından başlayacak ve Johnson & Johnson aşısını kullanacak. Sağlık çalışanlarının aşılandığı dönem bir “uygulama araştırması” olarak da ülke için oldukça büyük öneme sahip. Bu süreç dahilinde ülke genelindeki aşı yol haritası çizilecek.

VAKALAR VE ÖLÜMLER NEREDEYSE İKİYE KATLANDI

İkinci dalganın ve mutasyon yayılımı sürecinin en sert yaşandığı ülkelerden biri olan Güney Afrika'da 16 Kasım'da 752 bin 269 olan toplam vaka sayısı, 15 Şubat 2021'de 1 milyon 492 bin 909'a yükseldi. 16 Kasım'da 20 bin 739 olan ölüm sayısı ise 15 Şubat'ta 48 bin 94 olarak açıklandı.

Aşının iadesi konusuna dair Serum Institute of India henüz bir açıklamada bulunmadı ancak Güney Afrika'nın anlaşmayı askıya aldığı gelen haberler arasında. AstraZeneca aşılarının üreticilerinden biri olan enstitü, teslim edilen 1 milyon dozun ardından 500 bin doz aşının daha ülkeye teslim edilmesi için hazırlanıyordu.

Son olarak Pazartesi günü Dünya Sağlık Örgütü, AstraZeneca/Oxford aşısı için acil kullanım onayı verildiğini açıklamıştı.

Güney Afrika ise bu noktada arayışlarını da sürdürürken rotasını Rusya'ya ve Çin'e çevirdi. Ülkenin sağlık bakanlığının paylaştığı bilgiye göre Sputnik V üreticileri, regülatör konumundaki SAHPRA'ya ülkede aşının kullanılmasına onay verilmesi için resmi başvuruda bulundu. Çin'le ise Sinopharm için temaslar sürüyor.

DİKKAT ÇEKEN AIDS DETAYI

Bununla birlikte SAHPRA, incelemelerini sürdürürken dikkat çeken bir detay da ortaya çıktı. Bilindiği üzere Sputnik V, viral vektör teknolojisi kullanılarak üretiliyor ve aşının bileşenleri arasında Ad5 de yer almakta. Bu etken maddenin yer aldığı Adenovirüs aşısını olmak isteyen HIV pozitif bireylerin önce doktorlarına danışmaları gerekiyor.

Sputnik V aşısında da yer alan Ad5'in HIV/AIDS hastası insanlara etkisi Güney Afrikalı bilim insanlarında endişe yaratıyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) raporuna göre Güney Afrika'da 6.9 milyon ila 8 milyon HIV pozitif birey bulunuyor. DSÖ'yle veri paylaşan ülkeler içinde Güney Afrika bu oranla açık ara zirvede yer alıyor.

DSÖ ve Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı'na göre dünyada yaklaşık 42.4 milyon HIV pozitif insan bulunuyor.

Kaynak: Reuters, The Economic Times

Kaynak: Web Özel