ABD-Çin satrancında son perde: Tayvan planı ortaya çıktı, sular ısınıyor...

ABD'de Joe Biden dönemiyle dış politikanın ve askeri strateji politikalarının oyun alanı değiştirmesi dikkat çeken bir durum olarak göze çarpıyor. Fiili olarak Orta Doğu'dan çekilmek isteyen ve son olarak tartışmalı bir sürecin sonunda Afganistan'dan çıkan ABD'nin eksenini Asya-Pasifik bölgesine çevirdiği açıkça görülüyor.

Uzmanlar da son dönemdeki gelişmeleri benzer ifadelerle yorumlamakta. ABD'nin Avustralya ve Birleşik Krallık ile ortaklaşa olarak yaptığı güvenlik anlaşması AUKUS da hem ABD'nin Asya-Pasifik bölgesi üzerine yaptığı hamleyi somutlaştıran hem de Çin'i baskılamak adına atılmış bir adım olarak görülmekteydi.

GİZLİ ADIMLAR ORTAYA ÇIKTI

Bu somut adımın yanı sıra ABD'nin bölgede pek duyulmayan adımları da bulunuyor. Bu adımların merkezi Tayvan.

Bir ABD özel harekat birimi ve bir deniz piyadesi birliği Çin'in bölgede saldırgan bir tutuma geçme potansiyeline karşı Tayvan'daki askeri güçleri eğitmek için en az bir yıldır gizlice faaliyet gösterdiği ortaya çıktı.

Özel harekat birimi, Tayvan'ın kara kuvvetlerinin küçük birimlerini eğitirken ABD'nin Marine denen ünlü Deniz Piyade Kolordusu da yerel deniz kuvvetleri ile eğitimlerini sürdürüyor. ABD'nin yaptığı bu konuşlanma Pentagon'un; Pekin'in yıllardır süren ve son zamanlarda adanın geleceğini de tehdit etmeye başlayan askeri hazırlıklarının agresif bir boyut kazanması halinde Tayvan'ın taktik yetenekleri konusunda duyduğu endişeyi de gözler önüne seriyor.

Hatırlanacağı üzere Tayvan ve ABD'li yetkililer geçen hafta Çin'in Tayvan hava sahasına 150'den fazla savaş uçağı soktuğunun altını çizmişti.

BIDEN VE JINPING GÖRÜŞTÜ

Joe Biden ise bu gelişmeler üzerine “Xi Jinping ile Tayvan konusunu görüştüm. Tayvan Antlaşması'na bağlı kalacağız. Bu konuyu açıklığa kavuşturduk. Onun da antlaşmaya bağlı kalma dışında herhangi bir şey yapacağını sanmıyorum” diye konuşmuştu.

TAYVAN ANTLAŞMASI NEDİR?

1949 yılında çıkan Çin İç Savaşı'nı Çin Komünist Partisi'ne kaybeden iktidardaki Çin Milliyetçi Partisi'nin lideri, Tayvan adasına kaçmış ve Çin Cumhuriyeti'nin burada devam edeceğini söylemişti. Çin Halk Cumhuriyeti, 1954-55 yılları arasında Tayvan'a ait bazı adaları işgal edince 7 ay süren bir çatışma yaşanmış, gelişme sonrası ABD çatışmalara müdahale ederek adaya asker çıkarmıştı. Bu gelişmeden sonra Pekin ve Taipei hükümeti Tayvan Antlaşması'nı imzalamış ve Çin savaş sonrası işgal ettiği adalardan çekilmişti.

Sular bölgede yeniden kaynarken Tayvan Savunma Bakanı Chiu Kuo Cheng ise Pekin hükümetiyle yaşanan gerginliğin son 40 senenin zirvesine çıktığını dile getirdi. Açıklamalarını bir adım öteye götüren Chiu Kuo Cheng, Çin'in 2025'te Tayvan'ı tamamen işgal edebileceğini söyledi.

Beyaz Saray ve Pentagon, henüz ortaya çıkan bu gizli konuşlanma hakkında bir açıklamada bulunmadı. Çin ise derhal uyarıda bulundu ve ABD'yi önceki anlaşmalara uymaya davet etti. Tayvan'a askeri yardımı durdurması gerektiğini ifade eden Çin'in şu vurgusu ise oldukça çarpıcı:

“Çin, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumak için gerekli tüm adımları atacak.”

Asya-Pasifik bölgesindeki haber kaynakları ise bu konuşlanmadan geçen yıl söz etmekteydi. ABD'nin Tayvan'a milyarlarca dolarlık askeri donanım sattığı da bilinen bir gerçek ancak bölge hakkında uzman isimler askeri birliklerin arasındaki bağları güçlendirmenin daha iyi bir yatırım olacağı görüşünde.

'ÇATIŞMANIN İLK SAATLERİNDE YOK OLACAK EKİPMANLAR ALDILAR'

Stanford Üniversitesi'nde misafir öğretim görevlisi olarak bulunan ve Trump yönetimi sırasında ulusal güvenlik danışman yardımcısı olarak görev yapan Matt Pottinger “Tayvan çatışmanın ilk saatlerinde yok edilebilecek çok çok pahalı ekipmanlara yatırım yaptı. Gemisavar füzeleri gibi daha ucuz ancak daha ölümcül sistemlerden ise çok az aldı. Akıllı deniz mayınları ve iyi eğitimli kuvvetler Pekin'in savaş planlarını ciddi biçimde karmaşıklaştırabilir” diyor.

ABD-Çin ilişkileri ticaret, Covid-19 salgını, insan hakları ve Güney Çin Denizi de dahil olmak üzere bölgesel güvenlik konusunda gergin. Askeri açıdan güçlenmek isteyecek olan Çin'e karşı ABD'nin bölgede bir ön savunma hattı kurduğu ise artık açık bir şekilde konuşulmakta. Yakın gelecekte dahi bölgede sıcak gelişmeler yaşanması bekleniyor...

*Bu haberdeki bilgilerin büyük bir kısmı Wall Street Journal'da yer alan "U.S. Troops Have Been Deployed in Taiwan for at Least a Year" başlıklı makaleden derlenmiştir.

Kaynak: Web Özel