Gelişmiş ülkeler kaç çocuk yapıyor? Türkiye’de son durum ne?
Yapılan bir araştırma anneliği teşvik eden çalışma kanunları çıkartan gelişmiş ülkelerin doğum hızını artırdığını ortaya koydu. İskandinavların nüfuslarını artırmak için azımsanmayacak bir yol aldıkları belirtilirken Türkiye'de anne başına iki çocuk beklentisi olan illerin sayısı azalıyor.
Nüfus ülkeler için son derece önemli bir güç. Nüfuslarının eğitim oranını yükselten ülkeler kalkınma hamlelerini daha sağlıklı yapabiliyorlar. Türkiye gelişmekte olan ülkelerin kaderini yaşıyor ve nüfusu son yıllarda yaşlanıyor. Nüfus artış hızında da bir düşüşten bahsetmek mümkün.
Kadınların çalışma hayatına dahil olmasıyla birlikte, ailelerin daha az çocuk düşündüğü yaygın kabul edilen bir gerçek ancak ABD’de özel araştırmalar yapan Ulusal Ekonomik Araştırmalar Bürosu (NBER) rakamları üzerinden, 1930’lardan bu yana gelişmiş ülkelerin doğum hızlarını araştırdı.
Araştırma sonuçlarına göre gelişmiş ülkelerde, uzun ücretli hamilelik izinleri, babaların da hamilelik iznine dahil olması ve çocuk başına yapılan devlet yardımlarının kaba doğum hızını yukarı çektiği görüldü. Örneğin son yıllarda doğum hızını yukarı çeken Norveç’te devlet bebek başına 29 bin 726 bin dolar masraf yapıyor. Hamilelik izni ise 49 hafta.
ABD ise hamilelik politikalarında iyi örneklerden değil. Çocuk başına yılda 500 dolar harcayan ABD’de her eyalette ücretli hamilelik izni yok. İtalya ve İspanya gibi kadın istihdamının en gelişmiş ülkelere göre daha düşük olduğu Akdeniz toplumlarında ise anne başına düşen çocuk sayısının daha az olduğu gözlenebilir.
TÜRKİYE AVRUPA ÜÇÜNCÜSÜ
Eurostat rakamlarına göre; Fransa'da kadın başına doğum hızı 1.83 çocuk olurken bu rakam İtalya’da 1.24, İspanya’da ise 1.19. Türkiye 1.76 doğurganlık hızı ile Fransa ve Romanya’dan sonra Avrupa üçüncüsü konumunda.
Yine de Türkiye’de kadın başına doğurganlık hızının düştüğünün altını çizmekte fayda var. İl il bakıldığında 2021 yılında Bingöl, Erzurum, Kars ve Osmaniye gibi illerde doğurganlık hızının 2.00’nin altına indiği görülüyor. Yani bu illerdeki kadınların ömürleri boyunca iki çocuk yapmama oranları hiç de az değil. Türkiye’de doğurganlık hızı en yüksek il ise 3.81 ile Şanlıurfa, onu Şırnak (3.18) ve Mardin (2.78) izliyor. Türkiye’de doğurganlık hızının en düşük olduğu il ise 1.21 çocuk ile Kütahya.
Norveç son yıllarda doğurganlık hızını artırmasına rağmen ülke ‘Neden bir ailede üç çocuk görmüyoruz?’ sorusunun peşinde. Norveç resmi istatistik enstitüsünde görevli olan Astri Syse, “Bir ailenin iki çocuğa bakabileceği ve bir çocuk için kardeşin iyi olacağı yönünde inanç var” demekte. Ülkede 45 yaşındaki kadınların yüzde 42’sinin iki çocuğu, yüzde 15’inin tek çocuğu, yüzde 22’sinin üç çocuğu, yüzde 7’sinin ise dört veya daha fazla çocuğu olduğu görülüyor.
KUZEYLİ İSVEÇ, AKDENİZ TOPLUMU İTALYA'NIN ÖNÜNDE
Norveç’in komşusu İsveç de anneliği teşvik eden çalışma hayatı koşulları sebebiyle bugün doğurganlık hızında İtalya, İspanya, Finlandiya gibi ülkeleri geride bırakmış durumda.
Gelişmiş ülkeler anneliği teşvik ederek doğurganlık hızlarını artırmaya çalışsalar da bu ülkelerde yaşayan çocukların hepsinin bir refaha doğduğunu düşünmek doğru olmaz. UNICEF’e göre; gelişmiş ülkelerdeki beş çocuktan biri yoksul.
Kurumun 2017 yılında yaptığı bir araştırmaya göre; Meksika’daki çocukların yüzde 34.9’u yetersiz beslenirken, Türkiye’de bu oran yüzde 33.4, Romanya’da ise yüzde 26.3.
Bugün nüfusunu artırma telaşındaki başka bir ülke ise Almanya. Ülkede toplam doğum hızı, 1.53 olurken Almanya dev ekonomisinde çalıştıracak işçi bulmakta zorlanıyor. Almanya’da temmuz ayı itibarıyla 2 milyon açık pozisyon var.
Kaynaklar: The Economist, TÜİK, WEF, Science Norway
Kaynak: Web Özel