Filistin için kritik oylama... ABD veto etmezse...

Konsey'in dönem başkanlığını yürüten Malta Büyükelçisi Vanessa Frazier, "Konsey bu müzakerenin Nisan ayında yapılmasına karar verdi" dedi.

Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas, Eylül 2011’de, "Filistin Devleti'nin BM'ye katılımını" talep eden prosedürü başlattı. Filistinliler, Kasım 2022’de, nihayet "üye olmayan gözlemci devlet" statüsünü elde etti.

İsrail'in geçen hafta Gazze'ye yönelik saldırılarını gerekçe gösteren Abbas, dün gözden geçirme sürecini başlatan Güvenlik Konseyine bir mektupla üyelik başvurusunu yeniden gündeme getirdi. 

Filistin'in BM Büyükelçisi Riyad Mansur, Güvenlik Konseyinin kararı hakkında "Bu tarihi bir an" yorumunu yaptı. Girişimin nasıl sonuçlanacağı henüz bilinmiyor.

ABD vetosu mu?

Sürecin başarılı olması için daimî üyelerden birinin vetosu olmaksızın en az 9 lehte oyla çıkan Güvenlik Konseyinden olumlu bir tavsiye kararının Genel Kurulda üçte iki çoğunlukla kabul edilmesi gerekiyor. Ancak gözlemciler, 2011'de üyeliğe karşı çıkan ABD'nin Filistinlerin üyeliğini reddedeceğini tahmin ediyor.

ABD Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield, dün Konseyin geçici bir oluşumu olan Yeni Üyelerin Kabulü Komitesinin kapalı kapılar ardındaki ilk toplantısının sonunda yaptığı açıklamada, "Bizim tutumumuz bilinmektedir ve değişmemiştir" dedi.

ABD, İsrail ve Filistinliler arasında varılacak bir anlaşmanın sonucu olması gerektiğine inandığı Filistin devletini tanıma yerinin BM olmadığını düşünüyor. Washington ayrıca, Güvenlik Konseyinin böyle bir ikili anlaşma olmadan bir Filistin devletini kabul etmesi halinde BM fonlarının kesilmesini öngören bir Amerikan yasasına da dikkat çekiyor.

Malta Büyükelçisi, tüm bunlara rağmen Konsey üyelerinin kabul komitesinin çalışmalarının "faydalı olduğuna ve bu nedenle komitenin perşembe günü tekrar toplanmasına" karar verdiğini söyledi.

İsrail'in BM Büyükelçisi Gilad Erdan, Filistin'in talebini şiddetle kınadı. Erdan, Genel Kurul kürsüsünden yaptığı açıklamada, "Güvenlik Konseyi şu anda bir 'Filistinazi' devletinin tanınmasını görüşüyor" dedi.

Bu talebin sadece incelenmesinin bile 7 Ekim'de İsrail'e yönelik Hamas saldırılarını gerçekleştirenler ve destekleyenler için "zaten bir zafer" olduğunu sözlerine ekleyen Erdan, "kalıcı bir çözüm" için müzakerelerin sonucunda bir Filistin devletinin kurulması gerektiği konusunda Amerikalılarla hemfikir olduğunu belirtti. 

Ancak bu konuda müzakereler yıllardır sürüncemede kaldı.

Karşılıklı vetolar

İsrail hükümeti, ABD de dahil olmak üzere, uluslararası toplumun büyük çoğunluğu tarafından savunulan iki devletli çözüme karşı çıkıyor.

Filistin Büyükelçisi Mansur, "Tek istediğimiz uluslar topluluğu içinde hak ettiğimiz yeri almak" dedi. Mansur, 18 Nisan'da Güvenlik Konseyinde bir oylama yapılmasını umuyor.

Cezayir Büyükelçisi Amar Bencama da bu yönde bir karar taslağı olup olmadığı sorusuna "Henüz değil ama yakında" yanıtını verdi.

Bu, ABD'nin veto etmesi durumunda BM üyeliği için yapılan bir başvurunun Güvenlik Konseyinde ilk kez engellenmesi olmayacak.

ABD ve Sovyetler Birliği, Soğuk Savaş sırasında, karşı bloktan olan ülkelerin BM’ye girişini defalarca engellemişti. Bu konudaki son veto, 1976 yılında ABD’nin Vietnam'ın BM’ye üyeliğini engellemek için kullanılmıştı.