Finlandiya'nın çılgın projesi | Deniz dibinden nasıl ısınacaklar?
Rusya'dan Avrupa'ya gaz tedarikinin kısıtlanması, Avrupalı ülkeleri yeni enerji kaynakları aramaya itiyor. Kuzey Avrupa ülkesi Finlandiya ise çözümü Baltık Denizi'nde buldu. 2 derece sıcaklığındaki deniz suyu, özel üretilecek ısı pompaları sayesinde başkent Helsinki'nin ısıtılmasında kullanılacak.
Ukrayna Savaşı sonrası başlayan enerji krizi ile başa çıkmak için fosil yakıt bağımlılığından kurtulmak isteyen ülke sayısı hızla artıyor. Doğalgaz tedariki konusunda büyük sıkıntılar yaşayan Avrupa ülkeleri, yeni enerji kaynaklarına ulaşmak için çeşitli yöntemlere baş vuruyor.
Finlandiya'nın başkenti Helsinki evleri ısıtmak için yepyeni bir yöntem deniyor. Helsinki'de evler, Baltık Denizi'nin derinliklerinden gelen soğuk su ile ısıtılacak. Şehrin enerji şirketi, Finlandiyalı ve İspanyol inşaat şirketleri ile birlikte soğuk suyu Baltık Denizi yatağından Helsinki'de bulunan enerji tesislerine getirecek dev tüneller inşa ediyor.
Yeraltında bulunan ısı pompaları aracılığıyla bu sudan üretilecek elektrik ile Helsinki'nin yüzde 40'ının enerjisinin sağlanması amaçlanıyor. Enerji şirketi, ısı pompalarını çalıştırmak için nükleer ve yenilenebilir enerji kullanacak. Halihazırda bir buz pateni pisti bu yöntemle ısı üretmek için kullanılıyor.
Günümüzde Helsinki'deki binaların çoğu, doğalgaz ya da kömür santrallerinde üretilen elektrikle ısıtılıyor. 2021 yılındaki verilere göre, Helsinki'deki semtlerin yüzde 75'i fosil yakıt kullanılarak ısıtılmakta. Deniz suyu projesi, Helsinki'nin 2030 yılına kadar karbon salınımını sıfıra indirme hedefini karşılamak için kamunun yenilenebilir enerjiye geçişinde önemli bir adım olacak.
DÜNYA ÜZERİNDEKİ ÖRNEKLERİNİN EN BÜYÜĞÜ OLACAK
400 milyon euroluk projenin geliştirme aşaması iki yıl sürecek. Ardından, gerekli altyapı inşaatı da 5 yılda tamamlanacak. Demiryolları ve tünel inşa eden ve projenin ortaklarından olan İspanyol inşaat şirketinin sözcüsü Fernando Vara, bu sistemin dünyadaki benzerlerinin en büyüğü olacağını söylüyor. Halihazırda ABD'nin Alaska eyaletindeki Juneau kasabası ve Norveç'in Drammen kenti bu projenin benzerleri ile ısıtılıyor.
Vara bunun "çok hassas bir anda geliştirilmekte olan benzersiz bir proje" olduğunu söyledi. Rusya'nın Batı yaptırımlarına misilleme olarak doğal gaz arzını kesme kararı, Avrupa'da fosil yakıtların maliyetinde keskin artışlara yol açarak, Avrupa Birliği'nde uzun süreli bir enerji krizinin zeminini hazırladı. Ancak, Helsinki'nin yeni ısıtma sisteminde güç kaynağının deniz suyu olmasından dolayı Vara, bu sistemin sınırsız güç sağlayacağını söylüyor.
FİNLANDİYA'DA TBM İLE AÇILACAK İLK TÜNEL OLACAK
Şirket, Baltık Denizi'nde 70 metre derinlikte sabit bulunacak ve 2 santigrat derece suyu çekecek 17 kilometrelik bir sualtı tüneli inşa edecek. Bunun için bir TBM (tünel açma makinesi) kullanılacak. Bu tünel, Finlandiya'da TBM makinesi kullanılarak inşa edilen ilk tünel olacak.
Daha sonra da Helsinki'de bulunan kömür santralinin altına soğuk suyu şehri ısıtacak enerjiye çevirecek ısı pompaları inşa edilecek. Bu ısı pompalarında şehrin ısınması için yeterli olan 90 derecelik ısı elde edilecek. Elde edilen ısı, dağıtım şebekesi ile şehre dağıtılacak. Proje tamamlandığında saniyede 50 metreküp soğuk su tünel içinden ısı pompalarına gönderilecek.
Günümüzde aktif olan kömür santralleri, 2024'te projenin inşası için kapatılacak. Kullanılan su ise 9 kilometrelik başka bir tünel ile Baltık Denizi'ne geri gönderilecek. Denize geri boşaltılan su 0,5 derece olacak. 2029 yılında devreye girmesi beklenen proje, yaz aylarında Helsinki'deki evlerin soğutulması için de kullanılabilecek. Projeyi gerçekleştirecek enerji şirketinin direktörü Timo Aaltonen, proje hakkında "Isıtma ve soğutma ağı olarak isimlendirilen bu yeni enerji platformu, yenilikçi teknolojileri ve üretim yöntemlerini birleştirme fırsatı sunuyor" diyor.
Kaynaklar: Bloomberg, Helsinki Times, Ground Engineering