Dünyanın en kalabalık olacağı tarih hangisi?

Geçen hafta Türkiye’nin nüfusu açıklandı. TÜİK rakamlarına göre Türkiye’nin nüfusu 31 Aralık 2021 itibarıyla önceki yıla göre 1 milyon 65 bin 911 kişi arttı. Türkiye yaşlanmaya da devam etti. Ülkede 2020 yılında 32,7 olan ortanca yaş, 2021 yılında 33,1’e yükseldi. 65 yaşın üzerindeki nüfusun genel nüfus içindeki payı yüzde 9,5’ten yüzde 9,7’ye yükseldi.

Türkiye gelişmiş ülkelere yakın bir şekilde yaşlanıyor. Kimi uzmanlara göre dünya 2064 yılında 9 milyar 730 milyon insana ev sahipliği yapacak ve daha sonra nüfus gittikçe düşmeye başlayacak. 2020 yılında yapılan ve dünyaca ünlü tıp dergisi Lancet’te yayımlanan bir araştırmaya göre; ABD, Seattle merkezli Sağlık Ölçümleri ve Değerlendirme (IHME) merkezi araştırmacıları 2064’ün dünyanın en kalabalık yılı olacağını düşünüyor. (9 milyar 730 milyon nüfus)

Birleşmiş Milletler de kendi hesabını yaparken, kuruluş 2100 yılında dünyanın nüfusunun 11 milyar civarında olacağını söylüyor. Peki dünyanın nüfusunun azalmasını bekleyen araştırmacıların dayandıkları nokta ne? Uzmanlara göre kadınların daha çok çalışma hayatına katılması ve evlilik yaşının yükselmesi bir kadının hayatı boyunca sahip olması beklenen çocuk sayısını düşürüyor.

İSVEÇ ANNE BAŞINA DOĞUMU NASIL ARTIRDI?

2018 yılında Danimarka Ulusal Ekonomik Araştırmalar Bürosu’nun yaptığı bir çalışmaya göre ülkedeki kadınların çocuk sahibi olduktan sonra yıllık kazançları ciddi şekilde azalıyor. Bazı ülkeler bu zorluklar ile mücadele etmek için ücretli annelik izni, işsizliğe karşı özel koruma paketleri hazırlıyor. İsveç bu önlemleri devreye alarak 1990 yılında 1.5 olan anne başına doğum oranını 2019 yılında 1.9’a çıkardı.

Dünya nüfusunun bir noktadan sonra azalması, kaynakların kullanımı ve karbon emisyonu için olumlu olarak görülüyor. Japonya, İspanya ve Ukranya gibi ülkeler, 2100 yılında nüfuslarının yarı yarıya inmesi riski ile karşı karşıyalar. Çin 2015 yılında tek çocuk politikasını terk etmesine rağmen 2100’e doğru nüfusunun gerileme riskini taşıyor.

ALMANYA'NIN NÜFUSU ERİYOR

Araştırmalara göre sanayileşmiş Batı Avrupa ülkeleri 2040 yılına gelmeden nüfuslarının en yüksek olduğu anı görecekler. Böyle giderse Almanya’nın 2035 yılında 85 milyon, 2100 yılında ise 65 milyon kişiye inmesi bekleniyor.

Birleşmiş Milletler’in hesabına dönecek olursak önümüzdeki 30 yıl içinde 2 milyar insanın daha dünyaya ‘merhaba’ demesi bekleniyor. Doğum kontrol uygulamalarının başladığı modern zamanlarda sadece Çin değil, Singapur da 1980’li yıllarda en fazla iki çocuk uygulamasına gitmişti.

Peki insanlar yaşadıkları coğrafyadaki insan sayısını ne zaman merak etmeye başladılar? Milattan önce 4 bin yılında Babilliler, ne kadar insan için yemek bulmaları gerektiğini anlamak adına nüfus sayımı yaptılar. Antik Mısır, Romalılar ve Çin topluluklarında da düzenli olarak nüfus sayımına rastlanır.

OSMANLI DÖNEMİNDE NASILDI?

Osmanlı döneminde nüfus ve toprak tahririnin (kaydının) ne zaman yapıldığına dair kesin bir veri olmamakla birlikte, Ebu’l-ula Mardin, ilk tahririn Sultan Orhan (1326-1360) zamanında yapıldığını ifade ediyor. Ö. Lütfi Barkan ise ilk tahririn Sultan Murat (1360-1389) döneminde yapıldığını belirtiyor. Halil İnalcık’ın Suret-i Defter-i Sancak-ı Arvanit adlı çalışması ise bulunan en eski tahrir defterini içeriyor. 1431 tarihli bu defter, tespit edilen ilk tahrir olma özelliğini göstermekte. Defterde 1431 yılı Arnavutluk nüfusuna dair bilgiler de mevcut.

1827-1829: İLK MODERN SAYIM

Osmanlı-Rus Savaşı’nın sekteye uğrattığı 1827-29 nüfus sayımı, ülke genelinde birçok yerde sayım yapılmamış olmasına rağmen modern anlamda ilk Osmanlı nüfus sayımı olarak kabul ediliyor. 

COVID TAHMİNLERİ ETKİLEDİ

Bazı uzmanlara göre ise bugünden 2100’ün nüfusu tahmin etmek mümkün değil. Kimi demograflar sağlıklı tahminlerde bulunmak için önümüzdeki 20-30 yılı anlamaya çalışmanın doğru olduğunu düşünüyor. Bazı ülkelerde Covid-19 ölümlerinin çok ciddi olması ileriye dönük nüfus tahmini yapmayı da zorlaştırdı.

Tahmin yapacak insanlar ülkelerdeki politikaları da önceden bilemiyor. Örneğin kız çocuklarının eğitim seviyesinin arttığı ülkelerde çok sayıda çocuk yapma eğilimi azalıyor.

2014 yılında Viyana merkezli Uygulamalı Sistem Analizi (IIASA) 2070 yılında nüfusun 9.4 milyara ulaşacağını, yüzyılın sonuna doğru ise dünya nüfusunun 9 milyar olacağını tahmin etti. Birleşmiş Milletler 1968 yılında 1990’da dünya nüfusunun 5.44 milyar kişi olacağını tahmin etmiş, yüzde 2’lik sapma ile de olsa tutturmuştu.

*Kaynaklar: Deutsche Welle, Nature, Birleşmiş Milletler, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri

Kaynak: Web Özel