DSÖ'den çok ülkeli kolera salgını uyarısı

Her ne kadar 2024'teki vaka sayısı geçen yıla göre yüzde 16 daha düşük olsa da, ölümlerdeki yüzde 126'lık artış son derece endişe verici.

Ölümlerdeki artış kısmen, sağlık hizmetlerine erişimin ciddi şekilde tehlikeye girdiği çatışmalardan etkilenen bölgeler, kritik altyapıya zarar veren büyük sel felaketlerinin yaşandığı bölgeler ve yetersiz tıbbi tesislerin bulunduğu alanlar da dahil olmak üzere bu salgınların belirli konumlarına bağlanıyor. Bu zorluklar özellikle, zayıf altyapı ve sınırlı sağlık hizmetleri kaynakları nedeniyle tedaviye erişimde gecikmelerin yaygın olduğu kırsal ve uzak bölgelerde daha belirgin.

Son rapordan bu yana Nijer (705 vaka ve 17 ölüm) ve Tayland'da (beş vaka ve ölüm yok) yeni kolera salgınları rapor edildi ve 2024 yılında etkilenen toplam ülke sayısı 30'a yükseldi.

DSÖ açıklamasında, “14 Ekim itibariyle, oral kolera aşısının küresel stoku tükenmiş olup, kalan doz bulunmamaktadır. Önümüzdeki haftalarda daha fazla dozun gelmesi beklense de, bu eksiklik salgına müdahale çabalarında önemli zorluklar yaratmakta ve hastalığın yayılmasını kontrol altına alma çabalarını engellemektedir” denildi.

SON YILLARDA VAKA SAYISI ARTTI

DSÖ kayıtlarına göre, koleraya karşı on yıllardır kaydedilen ilerlemenin ardından, hastalığın yıllardır görülmediği ülkelerde bile vakalar yeniden artışa geçti.

Kolera, “Vibrio cholerae” bakterisi ile kirlenmiş gıda ve su yoluyla, genellikle de dışkıdan yayılan akut bir bağırsak enfeksiyonu. Güvenli su ve kanalizasyon sistemi ile kolera önlenebilir. Tedavi edilmediğinde saatler içinde öldürebilir, ancak tedaviye hemen erişim hayat kurtarıyor.

Yoksulluk ve çatışma gibi kolera salgınlarının tetikleyicileri kalıcı olsa da, iklim değişikliği ve çatışma artık sorunu daha da derinleştiriyor. Seller, hortumlar ve kuraklık gibi aşırı iklim olayları temiz suya erişimi azaltmakta ve koleranın gelişmesi için ideal bir ortam yaratıyor.

2022'de 44 ülke kolera vakası bildirdi. Bu sayı 2021'de vaka bildiren 35 ülkeye kıyasla yüzde 25 artış göstermişti. Bu eğilim 2023 yılında da devam ettti. Son salgınlar aynı zamanda daha ölümcül olmuş ve vaka ölüm oranları son on yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

Salgın ve vakalardaki bu artış, küresel müdahale kapasitesini zorluyor. Aşılar da dahil olmak üzere kolera araçlarında eksiklik var.

DSÖ, koleradan kaynaklanan mevcut küresel riski çok yüksek olarak değerlendirmekte ve dünyanın dört bir yanındaki ülkelerde ölümleri azaltmak ve salgınları kontrol altına almak için acilen müdahale etmektedir.

SOSYAL KALKINMA EKSİKLİĞİNİN GÖSTERGESİ

Kolera, halk sağlığı için küresel bir tehdit olmaya devam etmektedir ve eşitsizliğin ve sosyal kalkınma eksikliğinin bir göstergesi. Araştırmacılar, her yıl dünya genelinde 1,3-4,0 milyon kolera vakası görüldüğünü ve enfeksiyon nedeniyle 21 bin-143 bin araında değişen sayıda kişinin öldüğünü tahmin ediyor.

Kolera, şiddetli dehidrasyonla birlikte şiddetli akut sulu ishale neden olabilen son derece ciddi bir hastalık. Bir kişinin kontamine gıda veya su tükettikten sonra semptom göstermesi 12 saat ile 5 gün arasında sürüyor. Kolera hem çocukları hem de yetişkinleri etkilyor ve tedavi edilmezse saatler içinde ölüme neden oluyor.

Vibrio cholerae ile enfekte olan çoğu kişide herhangi bir belirti görülmez, ancak bakteriler enfeksiyondan sonra 1-10 gün boyunca dışkılarında bulunur. Bu da bakterilerin çevreye yayılması ve potansiyel olarak diğer insanlara bulaşması anlamına geliyor.

Kolera genellikle öngörülebilir ve önlenebilir bir hastalıktır. Temiz su ve sanitasyon tesislerine erişimin yanı sıra iyi hijyen uygulamalarının tüm nüfus için sağlandığı ve sürdürüldüğü durumlarda nihai olarak ortadan kaldırılabilir.