Deprem haberinin ardından 'nükleer deneme mi yapıldı?' soruları

Tahran Üniversitesi'nin sismografi merkezi 5 Ekim Cumartesi günü saat 22.45'te İran'ın Simnan eyaletindeki Aradan şehrinde 4,4 büyüklüğünde bir deprem olduğunu, sarsıntıların Tahran'ın doğusunda da hissedildiğini duyurdu.

Yerin 12 kilometre altında meydana gelen depremin merkez üssü 35,42° kuzey ve 52,78° doğu olarak kaydedildi.

Haberin yayınlanmasından saatler sonra sosyal medyada, Tahran rejiminin muhtemelen İsrail'in kendi topraklarına yönelik saldırılarına karşı caydırıcı bir önlem olarak ilk yer altı nükleer testini gerçekleştirmeye çalıştığı yönünde spekülasyonlar yayılmaya başladı.

Euronews'ün aktardığına göre, bu spekülasyonlar, İslam Cumhuriyeti yetkilileri ve Devrim Muhafızları komutanlarının, ülke üzerindeki ekonomik, siyasî ve askerî baskıların yoğunlaşması halinde Tahran'ın askerî savunma doktrinini değiştireceği yönünde açıklamalarının ardından geldi.

Bununla birlikte, İslam Cumhuriyetinin Milli Güvenlik Konseyinin gayrı resmî ana bilgi kaynağı olarak faaliyet gösteren NorNews haber sitesi, nükleer spekülasyonları "söylenti" olarak nitelendirerek reddetti ve nükleer denemelerin İran'ın nükleer ve savunma doktrinine aykırı olduğunu bir kez daha belirtti.

İRAN'IN GİZLİ NÜKLEER TEST ALANLARI VAR MI?

Washington merkezli bir düşünce kuruluşu olan Demokrasileri Savunma Vakfı (FDD), 2019 yılında İran'ın "Saha Projesi" olarak bilinen yer altı nükleer test sahaları inşa etmek için bir program başlattığı yönünde bir rapor yayınladı.

Düşünce kuruluşu, İran Dışişleri Bakanlığı tarafından "ekonomik yaptırımların uygulanmasında ve yoğunlaştırılmasında etkin rol oynamak amacıyla İslam Cumhuriyetine karşı yalan üretmek ve yaymak, teşvik etmek, danışmanlık yapmak, lobicilik yapmak ve olumsuz propaganda kampanyası yürütmek" suçundan beş yıl süreyle yaptırıma tabi tutuldu.

2019 raporuna göre, araştırmacılar "yer altı nükleer patlayıcının verimini ölçmek için sismik yöntemlerin geliştirilmesin bağlamında 2003 yılında nükleer olmayan yer altı patlayıcı testlerinin gerçekleştirildiği muhtemel konumu (Simnan'ın güneydoğusundaki bir bölgede) belirledi."

Bu durum, Simnan'da olduğu bildirilen depremin Tahran'ın ilk nükleer testiyle bağlantılı olabileceği ihtimalini artırıyor.

İran daha önce "İmam Humeyni" uzay merkezinin ve Simnan'ın güneydoğusundaki füze karargâhının varlığını kabul etmiş olsa da, bu yer depremin merkez üssünden 100 kilometreden fazla uzakta.

Ancak bazı sosyal medya kullanıcıları, İran'ın Simnan eyaletinde ilan edilmemiş bir yer altı nükleer tesisine sahip olabileceği yönünde spekülasyon yapmaya devam ediyor ve bu tesisleri Natanz gibi tanınmış bir tesiste yürütmek yerine burayı bir test alanı olarak kullanmayı tercih ettiğini belirtiyor.

Tahran, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansına nükleer faaliyetleriyle ilgili bilgilendirmeyi sürekli yapmadı. Ancak İran depreme yatkın bir ülke ve bu tür sarsıntılar nadir veya tuhaf değil!

Tabii ki, İran bir deprem ülkesi ve bunun gibi depremler nadir veya garip değildir, ancak Ortadoğu'daki siyasî ve askerî koşullar ve İran-İsrail gerilimindeki benzeri görülmemiş artış, bu tür spekülasyonlara yol açtı.