Dakika dakika Suriye'de son durum: Hama ve Humus'ta hareketlilik var

Suriyeli rejim muhalifleri çarşamba günü Halep'e operasyon başlatmıştı. Rejim güçleri bazı yerlerden çekilirken, bölgenin kontrolünü PKK/YPG'ye devretti. Terör örgütü, Fırat Nehri’nin doğusundan Halep bölgesine takviye güç göndererek tahkimata başlamıştı. Tel Rıfat ile yine örgütün işgalinde olan Münbiç arasında "terör koridoru" kurulması hazırlıkları yapılıyordu. Bunun üzerine Suriye Milli Ordusu (SMO), örgüte karşı Özgürlük Şafağı Operasyonu'nu başlattı.

Türkiye sınırına 18 kilometre mesafede bulunan Tel Rıfat, 8 yıldır PKK/YPG'lı teröristlerin kontrolündeydi. Tel Rıfat'ı kuşatan SMO, ilçenin batısındaki Deyr Cemal'den ilçe merkezine girdi, ilçe merkezinin yanı sıra 24 köy ele geçirildi. 

Başını Heyet Tahrir Eş-Şam'ın çektiği rejim muhalifleri de Halep'i ele geçirdi. Kent merkezinde Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın kardeşi Basil Esad'ın heykeli yıkıldı. Çatışmalar tüm şiddetiyle sürerken Şam'da ise Esad'a karşı askeri darbe girişimi başlatıldığı öne sürüldü. İddiaya ilişkin herhangi bir taraftan açıklama gelmedi.  Rusya da 2016'dan bu yana ilk kez Halep'e hava saldırısı düzenledi.

İŞTE DAKİKA DAKİKA SON DURUM

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan'la telefonda görüştü. Putin ve Pezeşkiyan Suriye'nin toprak bütünlüğünün yeniden tesis edilmesine yönelik çalışmalara "koşulsuz destek" verileceğini söyledi. Çalışmaların Astana formatı çerçevesinde Türkiye'nin katılımıyla koordine edilmesinin önemine dikkat çekildi.

Suriye'de Beşşar Esed rejimi karşıtı silahlı gruplar, Hama il merkezine 12 kilometre uzaklıktaki Maardis ve Taybetul İmam hattında aralıklarla rejim güçleriyle çatışmalara girerek bekleyişini sürdürürken, Morik ilçesinde de kuvvetlerini topluyor.

Suriye'nin İdlib bölgesindeki rejim karşıtı silahlı gruplar ile rejim güçleri arasında 27 Kasım'da başlayan çatışmaların ardından dikkatler Hama iline çevrilmişti.

Rejim karşıtı gruplar, İdlib ilinin tümüne ve Halep kent merkezine hakim olduktan sonra rejim kontrolündeki Hama'ya yönelmişti.

Hama kent merkezinin 12 kilometre yakınlarına kadar sokulan rejim karşıtı silahlı gruplar Maardis-Taybetul İmam hattında beklerken, bölgede rejim karşıtı silahlı gruplarla rejim güçleri arasında aralıklarla çatışmalar da yaşanıyor.

Rejim karşıtı silahlı gruplar, çatışmalarda rejiminin komuta kademesini de kamikaze dronlarla hedef alıyor.

Suriye rejimi güçleri ise il merkezine çok sayıda zırhlı araç ve asker sevk etti.

Rejim karşıtı gruplar, diğer bölgelerden gelen takviyelerle M5 karayolu üzerindeki Morik ilçesinde kuvvetlerini topluyor.

Gruplar, 30 Kasım'da rejim güçlerine üstünlük sağladıkları Hama'nın kuzeyindeki Taybetul İmam, Keferzeyte, Keferenbude, Hilfeye, Madik Kalesi, Latamine, Soran, Kirnez, Maardis, Hammaiyet ve Termele yerleşimlerinde hakimiyetlerini sürdürüyor.

RUSYA, HUMUS'A ASKERİ TAKVİYE GÖNDERİYOR

Öte yandan AA'nın yerel kaynaklardan edindiği bilgiye göre, Rusya, Fırat Nehri'nin doğusundaki Tabka ilçesinden askeri teçhizat ve mühimmatlarını rejim kontrolündeki Humus iline sevk etmeye başladı. Bu kapsamda 8 zırhlı personel taşıyıcı araç ve 2 helikopter Humus'a intikal etti.

KUŞATMADAKİ PKK/YPG'LİLER TAHLİYE İSTİYOR

Diğer taraftan, rejim karşıtı grupların Halep'te Eşrefiyye ve Şeyh Maksud mahallelerinde kuşattığı PKK/YPG'li teröristlerle ilgili bekleyiş sürüyor.

Halep'ten Münbiç'e tahliye olmak isteyen PKK/YPG'lilerin talebi rejim karşıtı gruplar tarafından değerlendiriliyor.

Gruplar, 8 yıl sonra ilk kez girdikleri Halep kent merkezinin büyük bir bölümüne hakim olurken, 13 yıldır süren iç savaşta rejim kontrolündeki Halep Uluslararası Havalimanı, Halep Kalesi, Halep Üniversitesi, Valilik Binası, Emniyet Müdürlüğü binası, İstihbarat ve güvenlik birimleri gibi yerleşkeler ilk kez el değiştirdi.

Çin, Suriye'de devam eden çatışmalardan derin endişe duyduğunu, gerilimin daha fazla yükselmesini önlemek için etkin çaba harcamaya hazır olduğunu bildirdi.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Cien, Pekin'de düzenlenen olağan basın toplantısında Suriye'deki duruma ilişkin değerlendirmede bulundu.

Sözcü Lin, "Çin, Suriye'nin kuzeydoğusundaki durumdan derin endişe duyuyor. Suriye'nin ulusal güvenliğini ve istikrarını korumasını destekliyoruz. Çin, Suriye'nin dostu olarak, gerilimin daha fazla yükselmesini önlemek için etkin çaba göstermeye hazırdır." ifadesini kullandı.

Reuters haber ajansının aktardığına göre, Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya'nın Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ı desteklemeye devam ettiğini ve sahadaki durumu analiz ettiğini belirtti. Peskov, Rusya'nın gelişen olaylara bağlı olarak pozisyonunu şekillendireceğini söyledi. 

Reuters'a konuşan Suriyeli muhalif kaynaklara göre PKK/YPG güçleri muhaliflerle yapılan anlaşma kapsamında Halep'in kuzeydoğusundan çekilmeye başladı.

Suriye Devrim ve Muhalefet Güçleri Ulusal Koalisyonu Başkanı Hadi El Bahra ise İstanbul'da düzenlenen bir basın toplantısında yaptığı açıklamada, Esad yönetimine işaret ederek 'rejim Birleşmiş Milletler (BM) sürecine ve siyasi geçişe bağlı kalana kadar durmayacaklarını' söyledi. El Bahra, "Yarından itibaren müzakere etmeye hazırız" dedi. 

Irak, Haşdi Şabi'ye bağlı milis güçlerin Suriye rejimine destek için bu ülke topraklarına girdiği yönündeki iddiaları yalanladı. İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Mikdad Miri,bunların sosyal medyada dolaşan iddialar olduğunu ve gerçeği yansıtmadığını söyledi.

Sınır güvenliğinin sağlanmasında ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinden destek alıp almadıkları sorusuna ise Miri, "Bu konuda herhangi bir desteğe gerek duymuyoruz. Sınırımız Haşdi Şabi, Çevik Kuvvet (İçişleri Bakanlığına bağlı) ve ordu birliklerimizce korunuyor. Uçak (koalisyon) desteğine ihtiyacımız yok." cevabını verdi.

Irak Sınır Kuvvetleri Komutanı  Muhammed Abdulvahab Sukkar da ülkenin Suriye sınırında güvenliği tamamen sağladıklarını ifade etti.

 Suriye Başbakanlık Ofisinden yapılan açıklamada, Suriye ve Rusya hava kuvvetlerinin Halep'in doğu kırsalında muhaliflerin elindeki mevzileri vurduğu bildirildi. 

Irak ordusunun, Suriye ile sınır kapısı El-Kaim'den, Ürdün'e kadar olan alanın güvenliğini sağlamak amacıyla bölgeye zırhlı birlikler yolladığı belirtildi. Irak Savunma Bakanlığından konuya dair yazılı açıklama yapıldı.

Açıklamada, zırhlı birliklerin, ülkenin Suriye sınırından Ürdün sınırına kadar olan alanı desteklemek ve güvenliği sağlamak için harekete geçtiği kaydedildi. Bu adımın, Musul'un batısındaki kuzey kesimin zırhlı birliklerle güçlendirilmesinin ardından atıldığı belirtildi.

Suriyeli iki askeri kaynak, İran yanlısı Şii milislerin, muhaliflere karşı Suriyeli güçlere destek için Irak'tan Suriye'ye girdiklerini ve Suriye'nin kuzeyine doğru ilerlediklerini söyledi. Reuters'a bilgi veren Suriye ordusundan üst düzey bir kaynak, onlarca Iraklı Haşdi Şaabi milisinin El Bukemal sınır kapısı yakınlarındaki askeri bir güzergâh üzerinden Suriye'ye geçtiğini belirtti. Yetkili, milisler arasında Irak'taki Katiab Hizbullah ve Fatemiyoun mensuplarının da olduğunu belirterek, "Bu birlikler, kuzeyde cephe hattında savaşan yoldaşlarımıza destek amacıyla gönderilen yeni güçler" dedi.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüştü. Arakçi görüşmede, İran’ın Suriye halkı ve ordusuna tam destek verdiğini belirterek, Suriye'de yaşananların ABD'nin bölgeyi kaosa sürükleme planının bir parçası olduğunu ancak geçmişte olduğu gibi, Suriye’nin kazanan taraf olacağını söyledi. Esad ise İran’a desteği için teşekkür ederek, Arakçi’nin hassas bir dönemde gerçekleştirdiği Suriye ziyaretini anlamlı bulduğunu ifade etti.

ABD, Fransa, Almanya ve İngiltere, devam eden çatışmalara ilişkin bugün ortak bir açıklama yaptı. Suriye'de "gerilimi azaltma" çağrısında bulunan ülkeler, sivillerin ve altyapının korunmasını istedi. ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan ve Suriye'de barış sürecini onaylayan 2015 tarihli Birleşmiş Milletler kararına atıfta bulunulan açıklamada şöyle denildi: “Mevcut tırmanış, çatışmaya BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararı doğrultusunda Suriye'nin öncülüğünde siyasi bir çözüm bulunmasına duyulan acil ihtiyacın altını çizmektedir.”

Oklahoma Üniversitesi Orta Doğu çalışmaları programının başkanı Joshua Landis ABD'li New York Times gazetesine yaptığı açıklamada Suriye Devlet Başkanı Esad'ın aldığı yardımlar sayesinde savaştan sağ çıkabildiğini ancak artık bunların olmadığını ve Esad'ın tek başına kaldığını söyledi. NYT'ye göre Esad'ın en büyük destekçisi olan Rusya Ukrayna'da kendi savaşına gömülmüş durumda ve HTŞ önderliğinde hareket eden rejim karşıtı gruplar 4 yıldan uzun bir süredir en büyük ilerlemeyi kaydedip cephe hatlarını kökten değiştirdiler.

 Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, CNN haber kanalına yaptığı açıklamada, Suriye'deki muhalif güçlerin Halep'i ele geçirmesiyle ilgili, "Yıllardır kendilerini hırpalayan üç aktöre baktılar: İran, Rusya, Hizbullah. Onları daha önce olduğundan daha zayıf ve daha savunmasız gördüler ve bundan faydalanmaya çalıştılar." ifadelerine yer verdi. "Bu saldırının hızı bence Suriye hükümetini ve bölgedeki diğer gözlemcileri çok şaşırttı" diyen Sullivan, hem bu gelişmelerin hem de Ukrayna'daki mevcut durumun, Rusya ve İran'ın "daha zayıf bir stratejik konumda bulunmalarının doğal sonucu" olduğunu vurguladı.

Beşar Esad rejiminin, Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib kent merkezine dün düzenlediği hava saldırılarında yaşamını yitiren sivillerin sayısı 16'ya çıktı, 21'i çocuk 19'u kadın 59 sivil yaralandı.