Neom: Çölün ortasında Belçika büyüklüğünde bir şehir

Suudi Arabistan dünyanın en büyük petrol üreticilerinden biri. Ancak ülkenin petrol kaynakları sınırsız değil. Ukrayna - Rusya Savaşı ile Suudi Arabistan'ın petrol gelirlerindeki artışa karşın, ülke petrol sonrası ekonomi için plan yapmak istiyor. En büyük hedef yatırımcıyı çeken bir teknoloji üssü yaratmak. Bunun için Suudi Arabistan Veliath Prensi Muhammed bin Selman'ın 500 milyar dolarlık devasa şehir projesi Neom'un inşasına yıllar önce başlandı. 

Pazartesi ise Prens Selman gazetecilere Neom'a ilk etapta 80 milyar dolarlık yatırım fonu ayrıldığını duyurdu. Cidde kentinde yapılan basın toplantısında Neom projesinin 2024 yılında halka arz edileceği de açıklandı. 

Muhammed Bin Selman'ın en büyük hayali olan Neom, Suudi Arabistan'ın Kuzey Batısı'nda sıfırdan inşa edilecek olan neredeyse Belçika büyüklüğünde bir şehir. İsmini Yunanca yeni anlamına gelen "Neo" ve Arapça gelecek anlamına gelen "Mustaqbal" kelimelerinin birleşiminden alıyor.

Selman, şehirde hiçbir şekilde fosil yakıt kullanılmayacağını ve şehrin karbon ayak izinin sıfır olacağını savunuyor. Neom'un emlak ve turizm gelirleri ile ülke ekonomisinin lokomotifi olması hedefleniyor. Ayrıca şehrin Silikon Vadisi gibi bir teknoloji üssü olması ve birçok teknoloji devine ev sahipliği yapması planlanıyor.

Prens Selman'ın rüyası olan proje, 2018 yılında Suudi Arabistan'lı gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesi ile Suudi Arabistan yönetimi tüm şimşekleri üzerine çekmiş ve yatırımcıların projeye olan ilgisi düşüşe geçmişti.

Geçtiğimiz hafta ABD Başkanı Joe Biden'ın bu ülkeye yaptığı ziyaret ve Prens Selman ile verdiği samimi görüntü, projeyi yeniden dünya gündemine getirdi. Biden'ın bu adımı ile Neom projesine yatırımcıların ilgisinin yeniden yükselmesi bekleniyor.

YÜZEN DEV ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 

Bir diğer göze çarpan proje ise Oxagon olarak adlandırılan Neom'un "yüzer" sanayi bölgesi. Dünyanın en büyük sanayi sitesi olması planlanan alanın 40 kilometrekare büyüklüğünde olması planlanıyor. Sekizgen şeklindeki Oxagon'un inşa edileceği Kızıldeniz kıyısı, dünyanın en işlek gemi rotalarından biri.

Oxagon'un dünyanın önde gelen konteyner terminallerinden biri olması hedeflenirken Ortadoğu'da teknoloji merkezi olması planlanıyor. Oxagon'u ilginç kılan ise çoğu tesisin Kızıldeniz'e "yüzer" şekilde inşa edilecek olması. Bölgenin yeşil enerji üreten tesislere ve teknoloji şirketlerine ev sahipliği yapması bekleniyor. Ayrıca tesisin yakınında bölgenin havalimanı Neom Uluslararası Havalimanı da yer alacak. 

170 KİLOMETRELİK YATAY BİNA

Şehirde yapılması planlanan en sıra dışı yapılardan biri The Line. 170 kilometre uzunluğunda yanyana iki binadan oluşan yapının altında bir hızlı tren hattı bulunması bekleniyor. Yapı içerisinde konutlar, alışveriş ve kongre merkezleri, yatların demirli olduğu bir marina, hatta bir futbol stadyumu bile bulunacak.

Yapıyı baştan başa kat eden hızlı tren hattı sayesinde, bir uçtan bir uca gitmek isteyen biri bu mesafeyi 20 dakikada kat edebilecek. Yapı içerisinde yapılacak "dikey tarım" sistemi ile The Line sakinleri için gerekli yiyecek üretilecek.

Proje Bin Selman tarafından Ocak 2021'de duyurulmasına karşın henüz inşasına başlanmadı. Projeye karşı çıkanlar, bölgede bulunan kuşların ve diğer hayvanların göç yollarına karşı binanın bir set görevi göreceğini vurguluyor.

ÇÖLE KAYAK MERKEZİ

Trojena projesi de Neom'un ilgi çeken kısımlarından biri olacak. Suudi Arabistan'ın en yüksek dağları olan 2 bin 400 metrelik Sarawat Dağları'na kurulacak tesis, Arabistan Çölü'nün ilk kayak merkezi olacak.

Neom'un fosil yakıt kullanılmayacak olan başlıca yerleşim yerleri ise Kızıldeniz'in Akabe Körfezi yakınlarındaki Sharma kasabasının yakınına kuruluyor. Prens Muhammed Bin Selman, projeyi 2030 yılına kadar tamamlamak istiyor. Ancak uzmanlar projenin çok daha uzun sürede tamamlanacağına hemfikir. Projeye ilham veren Birleşik Arap Emirlikleri, Dubai'de tamamlanmamış birçok yapı, Neom'un da zamanında bitirilemeyeceğine kanıt olarak gösteriliyor. 

Neom projesinin inşası yüzünden krallık birçok suçlama ile karşı karşıya. Proje yüzünden yerli halkın bölgeden tahliye etmek istendiği öne sürülüyor. Geçtiğimiz günlerde projeye karşı yapılan protestolarda bir kişi hayatını kaybetmişti. Ayrıca bölgenin el değmemiş doğasının da büyük tahribata uğrayacağı, çevre aktivistleri tarafından sıkça dillendiriliyor.

Kaynaklar: Wall Street Journal, Bloomberg, Arab News, Neom

Kaynak: Web Özel