Çin'de tuhaf şeyler oluyor... Spekülasyonlar arttı

27 Haziran'da Politbüro'dan iki düzine üst düzey parti kadrosu Pekin'de bir araya gelerek iki eski savunma bakanı Li Shangfu ve Wei Fenghe hakkındaki soruşturma bulgularına ilişkin raporları inceledi.

Devlet ajansı Xinhua'da 27 Haziran'da yayınlanan bir açıklamaya göre, Li, yetkililerin "Parti disiplini ve yasaların ciddi ihlali" olarak tanımladığı ve genellikle yolsuzluk için kullanılan bir örtmece ifadeyle Ağustos 2023'ten bu yana soruşturma altında bulunuyor.

Çin rejimi, Li'yi iki ay kamu hayatından uzak kaldıktan sonra herhangi bir açıklama yapmadan Ekim 2023'te bakanlık görevinden aldı. Li'nin göreve atanmasının üzerinden yedi aydan kısa bir süre geçtikten sonra gelen bu ani ve beklenmedik karar, ordu içinde yolsuzlukla mücadele kapsamında bir tasfiye yapılacağı yönünde spekülasyonlara yol açtı.

Pekin yönetimi 27 Haziran'da yaptığı ayrı bir açıklamada Li'nin selefi Wei Fenghe'nin de Eylül 2023'ten bu yana aynı suçlamayla soruşturma altında olduğunu duyurdu.

Li gibi 70 yaşındaki Wei de Mart 2023'teki olağan görev değişikliği sırasında görevinden ayrıldığından beri kamuoyunun gözünden uzaktı.

Xinhua'ya göre, ÇKP'nin askeri gözlemcisi olan Çin Merkezi Askeri Komisyonu Disiplin Teftiş Komisyonu, Li'nin "başkalarına çıkar sağlamak için konumundan yararlandığını" ve "büyük miktarlarda para" kabul ettiğini tespit etti. Buna ek olarak, "rüşvet alma suçundan da şüpheleniliyor" denildi.

Yetkililer Wei'yi büyük miktarda ancak belirtilmemiş rüşvet almakla ve soruşturmada işbirliği yapmamakla suçladı.

Xinhua'ya göre, Li ve Wei partiden ihraç edildi ve davaları askeri savcılara devredildi.

Xinhua'ya göre, Halk Kurtuluş Ordusu'nu (PLA) denetleyen en yüksek karar organı olan Merkezi Askeri Komisyon, iki kişiyi ordudan ihraç etmeye ve askeri general rütbelerini ellerinden almaya karar vermişti.

Gerçek neden yolsuzluk olmayabilir

Yetkililer iki eski savunma bakanının düşüşünü yolsuzlukla ilgili suçlamalara bağlarken, bazı analistler gerçek nedenin yolsuzluk olmayabileceğini söylüyor.

Tayvan hükümeti tarafından finanse edilen Ulusal Savunma ve Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü'nde kıdemli bir analist olan Su Tzu-yun, bu sürecin ÇKP içindeki bir güç mücadelesine işaret edebileceğini öne sürdü.

Su, 27 Haziran'da The Epoch Times'a verdiği demeçte "Şu anda [gerçek nedenleri] bilmemiz mümkün değil" dedi. Bununla birlikte, Şi'nin görev süresi boyunca yükselen iki eski savunma bakanı ile eski Dışişleri Bakanı Qin Gang'ın görevden alınması, "Parti içinde kesinlikle istikrarsızlık unsurları olduğunu" gösterdi.

Çin rejimi, açıklanamayan yokluğundan bir ay sonra, Temmuz 2023'te Qin'i görevden aldı. Şubat ayında Pekin, Qin'in yasama organı olan Ulusal Halk Kongresi'nden istifa ettiğini açıkladı. Ani çıkışı gizemini korumaya devam ediyor.

Qin'in görevden alınmasından bu yana Pekin, bir düzineden fazla üst düzey askeri yetkiliyi ve ülkenin en büyük savunma teknolojisi firmalarının liderlerini resmi olarak görevden aldı. Hedef alınan yetkililer arasında ülkenin konvansiyonel ve nükleer füzelerini denetleyen bir askeri birim olan Roket Gücü'ne komuta edenler de bulunuyor. Wei de 2015-2017 yılları arasında Roket Gücü'ne başkanlık etmişti.

"Diktatör paranoyası"

Bazı siyasi analistlere göre ordudaki bir dizi sarsıntı Şi'nin yönetiminde istikrarsızlığa işaret ediyor.

Alman sinolog Frank Lehberger geçtiğimiz Eylül ayında The Epoch Times'a verdiği demeçte, "Mevcut askeri tasfiyenin ironik paradoksu, Şi'nin sadece sekiz yıl önce, 2015'te, tüm PLA'yı kendi imajına göre güçlü bir şekilde yenilemiş olmasıdır" diyor ve ekliyor:

"Ancak Temmuz 2023'ten itibaren, sadece yedi yıl önce dikkatle seçtiği ve incelediği neredeyse tüm önemli askeri liderlerin güvenilmez, sadakatsiz, hain ya da başka bir nedenle kabul edilemez hale geldiğini keşfetmiş gibi görünüyor ki bu kesinlikle tipik bir diktatörlük paranoyasını da içerebilir."