Böcek ilacına dayanıklı: Etiyopya'da istilacı bir tür sivrisinekle bağlantılı sıtma salgını tehlikesi
Bilim insanları daha önce Afrika’da çok nadir rastlanan ve böcek ilacına dayanıklı, bir tür istilacı sivrisineğin Etiyopya’da ‘eşi benzeri görülmemiş’ bir sıtma salgınına neden olduğunu vurgulayarak bu sivrisineğin kurak mevsimlerde bile hayatta kalıp ürediğine dikkat çekti.
Yıllık 200 sıtma vakası görülen bir Etiyopya kentinde, bu yılın ilk 5 ayında 2 bin 400 sıtma vakası rapor edildi.
ABD’de 1 Kasım’da tropikal tıp ve hijyen konulu yıllık konferansta (ASTMH) sunulan bilimsel rapora göre, 2012’ye kadar Afrika kıtasında görülmeyen ve sadece Hindistan ile Basra Körfezi’nde görülen bir tür istilacı sivrisineğin, Etiyopya’da bu yıl ‘eşi benzeri görülmemiş’ bir sıtma salgınının nedeni olduğu belirtildi. Latince ismi Anopheles stephensi olan sivrisineğin, sinek ilacına dayanıklı olduğu ve diğer türlerin aksine kurak mevsimlerde bile hayatta kalan istilacı, baskın bir tür olduğu vurgulandı.
3 HAFTADA 10 KAT SITMA VAKASI GÖRÜLDÜ
Etiyopya merkezli Armauer Hansen Araştırma Enstitüsü’nden moleküler tıp uzmanı Dr. Fitsum G. Tadesse raporun sunumunda “Afrika'da sıtma, tipik olarak kırsal alanlardaki yağışlı mevsimlerle ilişkilendirilir ancak bu sivrisinek, kurak bir mevsimde kentsel bir alanda sadece üç hafta içinde sıtma enfeksiyonlarında 10 kat artışa neden oldu” ifadelerini kullandı.
TEMİZ SU KAPLARINDA BİLE ÜRÜYOR
Afrika'daki tipik sıtma parazitlerini bulaştıran sivrisineklerin aksine bu sivrisineğin insan yapımı su saklama kaplarında bile ürediğine dikkat çeken Tadesse, yılda sadece 200 sıtma vakası görülen Dire Dawa kentinde yağmurların az olduğu ve enfeksiyonların nadir görüldüğü 5 aylık bir dilimde 2 bin 400 sıtma vakası rapor edildiğini ifade etti. Tadesse ve meslektaşları, yaptıkları araştırma sonucunda bahsi geçen sıtma salgınına böcek ilacına dayanıklı Anopheles stephensi adlı sivrisinek türünün neden olduğunu keşfetti.
126 MİLYON KİŞİ TEHLİKE ALTINDA
Afrika’nın dünyadaki 627 bin yıllık sıtmaya bağlı ölümün yüzde 95'inden muzdarip olduğu ve yaşamını yitirenlerin çoğu 5 yaş altı çocuklardan oluştuğu vurgulandı. Bilim insanları, yaptıkları bilimsel hesaplamalara göre Afrika’da 126 milyon kişinin bu sivrisinek türünün yarattığı sıtma tehlikesi altında olabileceğinin altını çizdi.
Kaynak: DHA