Birleşik Krallık'ta şimdi ne olacak? 'Seçim' sesleri, Boris ihtimali ve dahası...
Başbakan Liz Truss'ın istifasının ardından Birleşik Krallık'ta yeni başbakan arayışı başladı. Muhafazakar Parti, yeni liderini, yani ülkenin son dört yıldaki dördüncü Muhafazakar başbakanını ay sonuna kadar belirleyecek ancak muhalefet yüksek sesle erken seçim çağrısı yapıyor. Peki şimdi ne olacak?
Birleşik Krallık'ta Liz Truss'ın istifasının yarattığı yankı tüm gücüyle ülkede gündemi sarsmaya devam ediyor. Ülke tarihinin görevde en kısa süre kalan başbakanı unvanını elde ederek Downing Sokağı 10 Numara'dan taşınmak zorunda kalan Truss'ın bir buçuk aylık macerası ülke genelinde manşetlere taşınırken mizah konusu da oldu ancak buna rağmen gelinen noktada Birleşik Krallık bir kaos içine düşmüş durumda.
Son 40 yılın en yüksek enflasyonu ile karşı karşıya kalan ülkede ekonomik problemlere siyasi bir kaos da eklenmiş oldu. Son 7 haftada üçüncü başbakanı ile tanışmaya hazırlanan Birleşik Krallık'ta Truss'ın boşalttığı koltuğa kimin oturacağı, iyiden iyiye bir ateşten gömleğe dönüşen bu görevi kimin üstleneceği merak konusu.
Peki muhtemel adaylar kimler? Muhalefetin erken seçim çağrısı karşılık bulabilir mi? Ülkenin en köklü siyasi yapılarından biri olan Muhafazakar Parti nasıl böyle bir krizin içine düştü?
İngiliz basını kaosu manşetlerine taşırken muhtemel adayları da sıraladı. Eski Maliye Bakanı Rishi Sunak ve 45 gün önce Sunak'la Truss'ın yarıştığı liderlik mücadelesinde üçüncü sırada yer alan eski Uluslararası Ticaret Bakanı Yardımcısı ve Ticaret Politikalarından Sorumlu Devlet Bakanı Penny Mordaunt en güçlü iki aday konumunda. Kulislerde ağızlara alınan üçüncü isim ise Boris Johnson.
PAZARTESİ SAAT 14.00'E KADAR...
Muhafazakar Parti'nin liderliğine talip olmak isteyen isimler, pazartesi saat 14.00'e kadar 100 milletvekilinin desteğini almak zorunda. Bu isimlere Savunma Bakanı Ben Wallace ve 19 Ekim'de yaptığı bir teknik hata nedeniyle istifa eden ancak istifa mektubunda Truss'ın göçmen politikalarını eleştiren İçişleri Bakanı Suella Braverman'ın da yer alabileceği konuşuluyor.
Fakat bu isimler konuşulurken muhalefette çağrılar erken seçim yönünde. Brexit sonrası giderek politik ve ekonomik olarak krize doğru hızla ilerleyen Birleşik Krallık'ta ana muhalefette yer alan İşçi Partisi, yüksek sesle seçim istiyor. İşçi Partisi'nin argümanı kısaca ifade etmek gerekirse “Bu sorun İngiltere'nin değil Muhafazakar Parti'nin sorunu” şeklinde.
Bilgi Üniversitesi Rektör Danışmanı, Öğr. Gör. Emre Gönen, “Brexit de Muhafazakar Parti'nin sorunuydu. İçerideki ayrışmayı aşmak için ülke referanduma gitti ve süreç Birleşik Krallık'ın AB'den çıkmasıyla sonuçlandı” diyor ve şöyle devam ediyor:
“İktidardaki partinin sorunu ülkenin de sorunu haline geliyor. Ayrıca Muhafazakar Parti, 200 yıldır iktidara gelen bir parti. İktidarların sorunları, ülkenin de sorunlarıdır.”
'MUHAFAZAKAR PARTİ'Yİ HAYIRLA YAD ETMEYECEKLER'
Gönen, “İngilizler, Muhafazakar Parti'nin son dönemini hayırla yad etmeyecekler. Brexit'ten beri Birleşik Krallık, rotası olmayan dev bir transatlantik gibi” derken “En iyi diplomasi ve en gelişmiş finans üst yapısına sahip olmak bile bazen siyasette büyük hatalar yapmanızı engellemiyor” ifadelerini kullanıyor.
Truss'ı istifaya götüren süreci de değerlendiren Gönen, “Truss, ortalık hiç müsait değilken Keynesyen ekonomi politikaları uygulamaya çalıştı ancak finans çevresi o kadar globalize olmuş durumda ki bir planın yanlış olduğu hemen ortaya çıkıyor. Truss da böylece geri adım attı” diyor.
Keynesyen teoriye göre, ekonomik istikrarın sağlanmasında, devletin etkin rol üstlenmesi ve maliye politikası araçları ile müdahale etmesi önemli. Gönen bu yöntemin çalışmayacağının ortaya çıktığını ifade ediyor:
“Büyük ölçüde pandemi ve Rusya-Ukrayna Savaşı'nın yarattığı mali gerginliği, iç talebi ve yatırımı hızlandırarak düşürme hedefi vardı. 'Vergiler indirilirse, küçük ve orta ölçekli işletmelerin yatırım kapasitesi artar' anlayışını öne sürdü ancak olmadı. Hiç olmadı.”
'İTALYA OLSA OLUR DA...'
Gönen yeni gelecek başbakanı da zorlu bir sürecin beklediğini dile getiriyor ve “Birleşik Krallık'ın erken seçime gitmesi gerekecek” çıkarımında da bulunuyor. Hatta Gönen, çarpıcı bir ihtimali de dile getiriyor:
“Fakat bu Muhafazakar Parti için felaket olur zira İşçi Partisi'nin son anketlerde oyu yüzde 60 civarında gözüküyor. İşçi Partisi'nin tarihinde böyle bir oyu olmadı” diyen Gönen, Boris Johnson'ın geri dönme ihtimalini ise şöyle değerlendiriyor:
“Üç ay önce gönderilmiş bir Boris Johnson, iki ay sonra geri gelir mi bilmiyorum. Söz konusu İtalya olsa olur! Ancak İngilizler böyle şeylere alışık değil.”
Ek kaynaklar: The Guardian, BBC, Bloomberg
Kaynak: Web Özel