Avustralya yangını nasıl atlattı? Bir yıl sonra...

Haziran 2019'da başlayıp Mayıs 2020'ye kadar süren orman yangınları Avustralya'nın tarihinde gördüğü en büyük yangın felaketi olarak da tarihe geçmişti. Yangınların pik yaptığı dönemde ortaya çıkan kabus gibi görüntüler hala akıllarda.

Yaklaşık 18.6 milyon hektarlık alan yanarken 3 bin 500'ü mesken olmak üzere 9 bin 300'ü aşkın bina da kül oldu. Toplamda 34 kişi yangından direkt ekilenerek, 445 kişi ise dumanı soluduğu için sonraki etkileriyle yaşamını yitirdi.

NEREDEYSE TÜRKİYE'NİN ORMANLARI KADAR...

Ülkeye 645 milyar lira civarında bir zararı olan yangında yanan orman varlığını göz önüne daha iyi getirmek için örneği netleştirmek gerekiyor. Şöyle ki Orman Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre Türkiye'nin orman varlığı yaklaşık 23 milyon hektar civarında. Böylece Avustralya'nın 18.6 milyon hektarlık kayıbı daha da çarpıcı bir hal alarak gözümüzün önüne geliyor.

Avustralyalıların yaklaşık yüzde 80'ini doğrudan veya dolaylı yoldan etkileyen yangınlar çoğunluğu sürüngenler olmak üzere yaklaşık 3 milyar kara omurgalısını etkiledi. Sidney Üniversitesi'nin araştırmasına göre 1 milyarı aşkın hayvan yaşamını yitirdi.

Uzmanların ifadelerine göre nesli tükenmekte olan bazı türler de yok olmaya sürüklendi. Öte yandan yangınların pik döneminde ülkenin tüm güney ve doğu eyaletlerinde hava kalitesi tehlikeli seviyelere düştü.

AVUSTRALYA'DA DURUM NE?

Peki böylesi dev bir felaketin ardından Avustralya'da şu an durum nasıl? 60 yaşındaki Jack Egan'ın hikayesi önemli bir noktaya değiniyor. İklim aktivisti olmak için işinden istifa eden Egan, iklim değişikliği ve küresel ısınma ile mücadele için hükümetlerin daha ciddi adımlar atması gerektiğini söylüyor.

Egan, Avustralya hükümetinin “elinden geldiği kadar az adım attığını” vurguluyor. İklim Konseyi'nden Simon Bradshaw ise “Hükümet 2030'a kadar düşmeyi hedeflediği emisyon değerlerini daha da aşağı çekmedi” derken “2050'de sıfır emisyona inmenin taahhüdünü vermiyorlar” ifadelerini kullanıyor.

Hayvanların verdiği mücadeleye değinmek gerekirse; Avustralya Koruma Vakfı'nın doğa programı yöneticisi Basha Stasak, felaketin tüm hayvanları vurduğunu vurguladı. “Dünya çapında bilinen ikonik türlerden koalalar ciddi bir şekilde etkilendi. New South Wales'teki koalaların yüzde 30'u yaşamını yitirdi” diyen Stasak'a destek olan bir fikir de WWF'ten geldi.

Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF), 60 bin koalanın etkilendiğini ifade ederken durumu “Zaten tehlikede olan bir tür için rahatsız edici bir sayı” sözleriyle vurguladı.

'BİRÇOK ORMAN İYİ TEPKİ VERİYOR'

Avustralya'nın ormanları ve bitki örtüsü söz konusu olduğunda ise haberler görece daha iyi. Griffith Üniversitesi'nde ekolojist ve Bushfire Recovery Project'te araştırmacı olan Patrick Norman, Avustralya ormanlarının çoğunun yangınlara adapte olabilecek şekilde evrimleştiğini söyledi.

Avustralya'daki yangınlardan 3 milyar hayvan zarar gördü?

Norman, “Birçok orman, olması gerektiği gibi toparlanıyor ve Kara Yaz'ın ardından iyi tepkiler veriyor ki bu harika. Yangınlardan etkilenen alanların büyük bir çoğunluğu 2020'nin son dönemini iyi bir şekilde yüksek miktarda yağış alarak geçirdi” diye konuşuyor: “Yaşanan yangınlar devasa bir olaydı. Her geçen gün daha da çok ısınan bir iklimde geleceğe bakmak kesinlikle korkutucu. Yangınların ve küresel ısınmanın etkisini daha yeni görmeye başlıyoruz."

Melbourne Üniversitesi'nde yangın ekolojisi profesörü olarak görev yapan Prof. Alan York ise UNESCO'ya yaptığı açıklamada Avustralya ormanlarının yangın deneyimine vurgu yapıyor.

'YAĞMUR ORMANLARI VE DAĞLIK BÖLGELER DENEYİMSİZ'

UNESCO'nun makalesinde görüş bildiren uzmanlar tam anlamıyla iyileşmenin yüzyıllar alacağını öne sürerken Prof. York, Avustralya ormanlarının dramatik bir toparlanma kapasitesi olduğunun altını çiziyor. Ancak York, Tazmanya'nın yağmur ormanları ve dağlık bölgelerinin, fazla yangın tecrübesine sahip olmadığını; bu yüzden tekrarlanan yangınlara karşı daha savunmasız olduklarını söylüyor.

Prof. York'a ve diğer uzmanlara göre mevcut iklim değişikliği modelinde de yangınların artması kaçınılmaz. Uzmanlara göre insan müdahalelerinin pek çoğu iyileşme çabalarını suya düşürecek.

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

Kaynaklar: CNN, The Guardian, UNESCO, NBC News

Kaynak: Web Özel