Avrupa neden kendi savaş uçaklarını kullanmıyor?

Silah şirketleri için dünya büyük bir oyun alanı. ABD, Rusya ve Çin kendi silahlarını üreten ülkeler olarak öne çıkarken, bu ülkeler aynı zamanda diğer ülkelere silah satmak için büyük bir yarış içerisindeler. Avrupa pazarı için önemli mücadelelerden biri ise savaş uçakları.

Avrupa üretimi olan Eurofighter ve ABD üretimi F-35’ler pazarın hakimi olmak için birbirleri üzerinden sortiler yapıyor. Son olarak Finlandiya da ABD’li Lockheed Martin firmasının F-35 uçağını seçti. Finlandiya uçakların 64 tanesinin eğitim, teslimat ve bakımı için 10 milyar euro ödeyecek.

Finlandiya F-35’ler yerine Airbus’ın ürettiği Eurofighter yine Fransa’nın üretimi olan Rafale veya İsveç üretimi Saab Gripen’i tercih edebilirdi. Dünyada 15 ülke F-35 uçaklarını tercih ediyor. Türkiye de F-35 uçaklarının üreticileri arasındaydı. Rusya’dan S-400 füze savunma sistemlerinin alınması sonucu Trump döneminde Türkiye F-35 programından ABD tarafından çıkarıldı.

Avrupa’da savaş uçağı üreten Airbus, Dassault ve Saab şirketleri yıllardır hayal kırıklığı yaşıyor. İkinci Dünya Savaşı sonrası yenilenen Avrupa savaş uçağı filosunun yeniden yenilenme zamanı geldi ve burada pek çok şirket için fırsatlar var.

Aslında Avrupa üretimi uçaklar serbest pazar içinde yaratabilecekleri istihdam fırsatları ile de önemli ama Avrupa ülkeleri tarafından beklendiği kadar tercih edilmiyor. Almanya, İngiltere, İtalya ve İspanya uçakları filolarında bulundururken son yeni sipariş ise Avusturya’dan geldi.

Avrupa dışında Suudi Arabistan, Umman, Kuveyt ve Katar da Eurofighter uçaklarını kullanıyor. Airbus şirketi Eurofighter için Belçika, Bulgaristan, Danimarka ve Hollanda’dan yeterli talep gelmemesinin hayal kırıklığını yaşıyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise son Birleşik Arap Emirlikleri ziyaretinde Fransız şirketlerinin 17 milyar euro değerinde savunma ihracatı anlaşmasına imza atmıştı. Fransız Dassault Birleşik Arap Emirlikleri’ne 80 savaş uçağı satacak.

Uzmanlara göre bir savaş uçağının alınma tercihi sadece teknik özelliklerine göre belirlenmiyor. Finlandiya, NATO üyesi değil ancak Rusya ile geniş bir sınırı olduğu için ABD yapımı silahları daha fazla tercih ediyor.

Rafale uçaklarının üreticisi Fransız Dassault firması ise Finlandiya’nın F-35 tercihi üzerine, “Bir kez daha ABD tercihlerinin Avrupa’da üstün gelmesinden dolayı üzgünüz” ifadelerini kullandı. F-35 tercihinde bulunan İsviçre ve Finlandiya hükümetleri ise bu uçağın teknik özelliklerini çok üstün buluyor. Uçakların sadece radarlardan kaçması ile değil aynı zamanda pilotlar için de büyük konfor sağladığı belirtiliyor.

UÇAĞA EŞLİK EDECEK DRONELAR

F-35’ler beşinci nesil savaş uçağı olarak biliniyor. 1994 yılında ilk uçuşunu gerçekleştiren Eurofighter ise dördüncü nesle ait. Eurofighter son yıllarda uçağa yanında eşlik edecek savaş dronelarını da test ediyor.

Airbus’ın son tahminlerine göre; yeni geliştirilen Eurofighter jetlerinin 2060 yılına kadar kullanılması bekleniyor. Tabi ABD’li firmanın da eli boş durmuyor. Avrupa içerisinde bazı çevreler savunma sanayiinde ABD’ye bu kadar bağımlı olunmaması konusunda uyarılarda bulunuyor.

Eurofighter bugüne kadar aldığı 661 siparişin 571 tanesini teslim etti. Airbus’ın patronu Jean Brice Dumont ise son yaptığı sunumda 350 Eurofighter daha satabileceklerine olan inancını dile getirdi.

Airbus Eurofighter uçakları konusunda uzman olan Kurt Rossner, Almanya’nın 38 siparişi bulunduğunu dile getirerek, Eurofighter’ların siparişlerine göre kıtada 100 bin ek istihdam yaratılabileceğinin altını çiziyor.

İspanya, Kanarya Adaları’nda konumlandırdığı F-18 uçaklarını değiştirmek istiyor. İspanyolların da Finlandiyalılar gibi ABD uçaklarını mı seçecekleri yoksa Eurofighter ile mi devam edecekleri merak ediliyor.

SAATLİK UÇUŞ MALİYETİ 25 BİN DOLARDAN FAZLA

EDAM Güvenlik ve Savunma Programı Direktörü Dr. Can Kasapoğlu F-35 uçaklarını envanterde bulundurmanın çok pahalı olduğunu söylüyor. Kasapoğlu ‘4 kritik soruda Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması’ isimli makalesinde şu ifadeleri kullanıyor: F-35 Müşterek Taarruz Uçağı, envanterde bulundurulması maliyetli bir uçaktır.

En iyimser tahminler bile 2025’te uçuş saati başına 25,000 dolarlık bir hedef çıkarmaktadır – ki bu tahminler dahi gerçekçi değildir. Halihazırda, bir F-35’in uçuş saati / maliyetinin (36 ile 44 bin dollar arası tahmin edilmektedir) birkaç F-16’nın bir saatte toplam maliyetinden fazla olduğu değerlendirilmektedir. Yani, F-35’in bir hava kuvvetlerinin temel platformu olması pahalı bir istektir.

Kaynaklar: Die Welt, EDAM

Kaynak: Web Özel