ABD'de 'Süper Salı'! Seçimler için neden bu kadar önemli?

“Süper Salı” olarak anılan bugün, binlerce seçmen 15 eyalette Başkanlık ön seçimlerinde oylarını kullanıyor.

Oy pusulasında ayrıca, ABD Kongresi'nin her iki kanadı olan Temsilciler Meclisi ve Senato'nun yanı sıra diğer yarışlar da yer alacak.

Başkan Joe Biden, Demokrat Parti kanadında çok az muhalefetle karşılaşıyor ve partinin adayı olarak onaylanması neredeyse garanti görülüyor.

Cumhuriyetçilerin Başkan adaylığı yarışında ise “Süper Salı”, bir önceki Başkan ve rakibi Donald Trump döneminde Birleşmiş Milletler Büyükelçisi olan Nikki Halley için yolun sonu anlamına gelebilir.

Halley, önde giden eski Başkan Donald Trump'a meydan okuyan son önemli aday, ancak kampanyası, Trump'ın parti üzerindeki demir kaplı hakimiyetine bir çentik bile atmayı başaramadı.

Süper Salı, en fazla sayıda eyaletin Başkanlık önseçimlerini ve Parti grup seçimlerinin yapıldığı gündür.

Eyalet düzeyindeki bu yarışlar, iki büyük siyasi gruptan (Demokratlar ve Cumhuriyetçiler) adayların partilerinin onayını kazanmak için ihtiyaç duydukları delegeleri toplamalarına yardımcı olur.

Bu yılki Süper Salı yarışlarında 874 Cumhuriyetçi delege, yani mevcut delegelerin yaklaşık yüzde 36'sı seçilecek. Bir adayın Cumhuriyetçi Parti adaylığını kazanabilmesi için toplam 2 bin 429 delegeden en az 1.215'ini kazanması gerekiyor.

Demokratlar için ise partinin toplam 3 bin 979 delegesinden 1.439'u seçilecek.

EYALETLER

Süper Salı günü önseçimlerin yapılacağı 15 eyalet şöyle:

Alabama, Alaska, Arkansas, Kaliforniya, Colorado, Maine, Massachusetts, Minnesota, Kuzey Carolina, Oklahoma, Tennessee, Teksas, Utah, Vermont ve Virginia.

Amerikan Samoası bölgesi de oy kullanacak.

Süper Salı ifadesinin kökeni biraz karanlık! Pew Araştırma Merkezi editörü Drew DeSilver, Süper Salı’nın en azından 1976 yılına dayandığını söylüyor. Ancak o dönemde "Süper Salı" Haziran ayındaki son büyük ön seçimlere atıfta bulunuyordu: o da Kaliforniya, New York ve Ohio eyaletleri önseçimleriydi.

Ancak çoğu uzman, DeSilver'ın da yazdığı gibi, "Süper Salı'nın aşağı yukarı bugün bildiğimiz şekliyle 1988'de doğduğu" konusunda hemfikir.

ABD'nin güney eyaletlerindeki bir grup Demokrat, Cumhuriyetçi Başkan Ronald Reagan'ın dört yıl önce Demokrat Beyaz Saray adayı Walter Mondale karşısında zafere ulaşmasının ardından başkanlık önseçim sürecini "öne almaya" karar verdi.

Düşünceleri, oylarını aynı gün, seçim döngüsünün başlarında kullanarak partilerinin seçimini daha iyi etkileyebilecekleri ve nihai adayın Amerika'nın güneyinde başarılı olmasını sağlayabilecekleri yönündeydi.

1988'deki çaba işe yaramadı ama Süper Salı, ABD eyaletlerinin çoğunun oylarını kullandığı gün olmaya devam ediyor.

Iowa'da posta yoluyla yapılan Demokrat parti seçimlerinin sonuçlarının da bugün açıklanması bekleniyor.

SÜPER SALI NEDEN ÖNEMLİ?

Süper Salı önemli çünkü delegelerin yaklaşık üçte biri her parti tarafından kendi başkan adayını belirlemek üzere seçilecek.

Güçlü bir sonuç, Başkanlık kampanyasına etkili bir ivme kazandırarak Beyaz Saray adaylarının daha fazla malî katkı sağlamasına ve ivme kazanmasına yardımcı olabilir. Ancak kötü bir sonuç, kampanyanın durma noktasına gelmesine neden olabilir.

Gözlemcilere göre, Süper Salı'ya girerken açık ara önde olan bir aday, Süper Salı'dan sonra genellikle yine açık ara önde olur ve diğerlerini yarıştan çekilir.

NIKKI HALLEY

Eski BM Büyükelçisi Halley için kötü bir performans, 2024 Cumhuriyetçi adaylığı için yürüttüğü kampanyanın sonunu getirebilir. Anketler, Süper Salı'daki tüm Cumhuriyetçi yarışmalarda Trump'ın gerisinde olduğunu gösteriyor.

Gözlemciler, bu yıl Süper Salı’da Halley'in son çırpınışları olabileceğini, bunun dışında Joe Biden ve Donald Trump'ın kendi adaylıklarını kazanmalarının kaçınılmaz olarak görüldüğünü ve Süper Salı'dan çok fazla sürpriz çıkmayacağını düşünüyor.

Biri dışında tüm eyalet seçimlerinde Trump'a karşı büyük bir farkla kaybeden Halley, en azından Süper Salı'ya kadar yarışta kalmayı planladığını söylemişti. Halley’in bundan sonraki planları ise belirsiz!

Halley, 24 Şubat'ta kendi eyaleti olan Güney Carolina'daki önseçimi kaybettikten sonra "Amerikalıların çoğunluğu hem Donald Trump'ı hem de Joe Biden'ı onaylamazken bu mücadeleden vazgeçmeyeceğim" demişti.