ABD ve müttefikleri 20 yıl uğraşsa da Afganistan'da terör bitmedi! Peki nasıl?

Afganistan'da teröre karşı mücadele edenlerin en büyük kabusu, ülkenin özellikle DAEŞ ve El Kaide'nin yeniden ayağa kalkması için uygun bir zemin hazırlamasıydı. Bu, Taliban ülkede hakimiyeti sağlamadan önce de böyleydi.

26 Ağustos'ta DAEŞ Horasan grubunun saldırısında ölü sayısı 110'u bulurken korkunç tablo her şeyin başa dönmüş olabileceği endişesiyle birleşiyordu...

'BİLDİĞİMİZ TABLOYA DÖNMÜŞ GİBİYİZ...'

Afganistan'da yayın yapan Tolo adlı televizyon kanalının sahibi Saad Mohseni “Bunun ne kadar üzücü ne kadar moral bozucu olduğunu anlatamam” diyordu:

“Bildiğimiz tabloya, daha çok bombalamaya, daha çok saldırıya dönmüş gibi hissediyoruz. Üstelik şimdi hepsiyle Taliban rejimi altında uğraşmak zorunda kalacağız.”

ABD ve müttefiklerinin terörü yok etmeyi amaçlayan yirmi yıllık askeri harekatı, El Kaide ve DAEŞ'e büyük kayıplar verdirdi, militanlarının ve liderlerinin birçoğu öldürüldü ve büyük ölçüde toprak sahibi olmalarının önüne geçildi.

ÖRGÜTLER ADAPTE OLUYOR

Ancak terör uzmanları her iki örgütün de mevcut ortama uyum sağlayabildiğinin altını çiziyor. İki örgütün de kök salmak ve şiddet içerikli aşırılıklarını eyleme geçirmek için, sürekli olarak yeni sorunlu noktalar arayan, daha dağınık yapılara dönüştüklerini ifade ediyor.

Tüm çabalara rağmen son yaşanan iki intihar saldırısının bu örgütlerin kitlesel kayıplar verdirebilecek yıkıcı bir güce hala sahip olduklarını ortaya koyuyor ve bu endişe verici.

Zira Donald Trump yönetimi 2020'nin başlarında ABD güçlerini Afganistan'dan çekmeye karar verirken, Taliban'ın masaya koyduğu temel vaat, ABD'nin gerçeğe dönüşeceğine inanmak istediği bir sözdü:

“Afganistan artık ABD'ye ve ABD'nin müttefiklerine yönelik saldırılar için bir sahne olmayacak.”

TALİBAN HIZLA İLERLESE DE...

Taliban bu sözü ne kadar yerine getirebilecek, bunu zaman gösterecek ancak tablo şimdilik hiç iyi değil. Ülkeyi jet hızıyla ele geçirmiş olsalar da bu, irili ufaklı bir çok terör grubuna hakim oldukları anlamına da gelmiyor. Hele Taliban'ın DAEŞ'le “düşman” olduğunu düşünürsek...

Özellikle adını dünyaya 26 Ağustos'ta geniş çapta duyuran DAEŞ Horasan, bu yıl boyunca Afganistan'da sivillere, yetkililere ve Taliban'a karşı onlarca saldırı gerçekleştirdi. Ancak dahası var:

HER YERDEN CİHATÇI AKIN ETTİ

Haziran ayında yayınlanan bir Birleşmiş Milletler raporuna göre ABD kuvvetleri bölgeden çekilmeden birkaç ay evvel, Orta Asya'dan, Rusya'nın Kuzey Kafkasya bölgesinden, Pakistan'dan, Çin'in Sincan bölgesinden yaklaşık 8 ila 10 bin cihatçının Afganistan'a akın etti. Bunların çoğu Taliban ve El Kaide bağlantılıydı.

Ancak pek çoğu da Taliban'ın ülkede sağlamayı vadettiği istikrar ve güvenlik için büyük bir zorluk teşkil eden ve etmeye devam edecek olan DAEŞ Horasan grubuna katılmaya geldi.

Bununla birlikte terör uzmanları DAEŞ'in artık Batı'da geniş çaplı eylemler düzenleme kapasitesinden uzak olduğunu düşünüyor ancak yine de DAEŞ, artık dünyanın birçok bölgesinde El Kaide'den daha tehlikeli.

Ürdün Amman'daki Siyaset ve Toplum Enstitüsü'nden İslami hareketler uzmanı Hassan Abu Hanieh, “Irak, Suriye, Asya ve Afrika'da DAEŞ'in daha büyük tehdit olduğu açık” ifadelerini kullanıyor.

Özellikle Haziran 2020'den bu yana Taliban'ın artık yeterince radikal olmadığını düşünenlerin uğrak terör örgütü olarak öne çıkan DAEŞ Horasan, BM raporuna göre de oldukça tehlikeli. 2003'te ABD'nin Irak işgalinden sonra El Kaide'nin bir kolu olarak hayata geçen DAEŞ, ayrıldı ve yıllar sonra Britanya Adası büyüklüğünde bir alana sahip olan sözde bir devlet kurma noktasına dahi geldi.

'TALİBAN'IN EN BÜYÜK SINAVI'

DAEŞ'in bu geçmişi elbette bölge için endişe verici. Suriye ve Irak'ta DAEŞ'e karşı yürütülen topyekün saldırılarda çok ağır yaralar alan ve yok olma noktasına kadar gerileyen DAEŞ, farklı ülkelerden gelen cihatçıların evlerine dönmesiyle aslında uykuya geçmiş oldu.

Tüm uzmanlar artık DAEŞ'i ve diğer radikal örgütleri Taliban'ın en büyük sınavı olarak görüyor. Radikal olmaktan uzaklaşmak ve ülkeye istikrar getirmek istediğini dile getiren Taliban hakkında Hassan Abu Hanieh şöyle diyor:

“Bu DAEŞ için en büyük meydan okuma. Radikal kanatlarından kurtulmak isteseler bile bu hiç kolay olmayacak.”

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

Kaynak: Bu haberde yer alan bilgilerin büyük bir kısmı The New York Times'ta "After Decades of War, ISIS and Al Qaeda Can Still Wreak Havoc" başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmiştir.

Kaynak: Web Özel