ABD dünyayı nasıl izliyor? | 'Ulusal güvenlik için bir tane daha olmalı'
ABD dünyanın en büyük istihbarat ağlarından birine sahip. Fakat ülkede bunun yeterli olmadığını düşünenler var. Özellikle Çin'le yaşanan ticari gerilimden ötürü bir istihbarat birimi daha kurulması gerektiği ifade ediliyor. Peki bu iddiaların ardında neler yatıyor?
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), birkaç gündür ülkenin batı tarafında yüksekten uçan ve nükleer füzelerin depolandığı yerlerin de dahil olduğu hassas noktaları gözetlediğinden şüphelenilen bir "Çin istihbarat balonunu" takip ettiklerini açıkladı. Aynı günlerde Politico dergisinde ABD'nin istihbarat yapısını güçlendirmesi gerektiğine dair bir makale yayımlanması da “Dünyanın en geniş çaplı istihbarat yapısına sahip ülkelerinden ABD'nin bu konuda daha ne gibi ihtiyaçları olabilir” sorusunu akıllara getirdi.
ABD'de asıl istihbarat faaliyetleri Ulusal Güvenlik Direktörlüğü (ODNI) ve Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) tarafından yürütülüyor. İstihbarat teşkilatlarının yanı sıra bakanlıklar gibi pek çok kurumun bünyesinde de istihbarat departmanları mevcut. Ülkede bu alanda çalışma yürüten birimlerin sayısı CIA ve ODNI başta olmak üzere 18. Ancak bunlara bir ilave yapılması, bu ilavenin de “Ticaret Bakanlığı'nda” gerçekleşmesi gerektiğini dile getirenler var. Peki ülkedeki mevcut istihbarat departmanlarının yetersiz görülmesi ve ABD istihbaratının güçlendirmesi fikri nasıl yorumlanmalı?
ABD eski istihbarat subaylarından Jonathan Panikoff, Politico'da yazdığı makalesinde, ABD Ticaret Bakanlığı'nın kendi istihbarat elemanlarına sahip olması gerektiğini dile getirdi. Panikoff yazısında, ülkesinde Çin'le ilgili güvenlik tehditlerinin giderek arttığına işaret ederek, “ABD bu güvenlik tehditlerini Ticaret Bakanlığı olmadan saptayamaz” ifadelerine yer verdi.
TRUMP GİTTİ AMA TİCARİ ANLAŞMAZLIKLAR SÜRÜYOR
ABD ile Çin arasındaki ticari anlaşmazlık (kimilerine göre ticari savaş), eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde başlamıştı. Dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki anlaşmazlıklar 2018'de, ABD'nin Çin'i adil olmayan ticari uygulamalar yürütmek ve (özellikle teknoloji alanında) fikri mülkiyet hırsızlığı yapmak ile suçlamasıyla başlamıştı. Çin ise ABD'nin, Çin ekonomisinin küresel çapta yükselişinin önüne geçmek üzere adım attığını iddia etmişti.
Jonathan Panikoff, bugün ABD Ticaret Bakanlığı'nın ABD'nin ulusal ve ticari güvenliğine karşı tehditlerde önemli bir role sahip olduğunu ileri sürüyor. Bu kanaatini de bakanlığın yarı iletkenlere erişim ve ABD ile Çin arasında eşit bilgi aktarımı yapılması konusunda öncü role sahip olduğu düşüncesine dayandırıyor.
Panikoff ayrıca, ABD'nin geçen Kasım ayında, Amerikan halkı arasında casusluk faaliyetleri yürütebileceği gerekçesiyle Huawei ve ZTE başta olmak üzere beş Çin şirketinin ekipmanlarına yeni yasaklar getirdiğini hatırlatıyor. Eski istihbarat subayı, geçen ay da Amerikan Kongresi'ne Huawei gibi 5G alanında öncü firmaların ABD'deki faaliyetlerini ve bu şirketlerin Amerikan bankalarına erişimini kısıtlama önerisi sunulduğunu anımsatıyor. Panikoff, “Bu nedenle Ticaret Bakanlığı içindeki bir istihbarat birimi, Çin tarafından yürütülen ve takip edilmesi gereken tehditleri daha iyi belirleyebilir” diyor.
ANKASAM Güvenlik Danışmanı ve Kapadokya Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şafak Oğuz, konuya ilişkin değerlendirmesinde, Çin Halk Cumhuriyeti’nin başta bilim ve teknoloji alanı olmak üzere her türlü alanda yoğun bir istihbarat faaliyeti yürüttüğünün Amerikalı yetkililer tarafından sıklıkla dile getirildiğini belirtmekte. “Çünkü hem sivil hem askeri teknolojik çalışmalarda Amerikan teknolojisini tehdit eder bir seviyeye ulaşmıştır” ifadesini kullanan Oğuz, Amerikan Ticaret Bakanlığı'nda böyle bir değişiklik yapılması talebinin çok şaşırtıcı görünmediğini kaydediyor. Oğuz sözlerine şöyle devam ediyor:
“Ticaret Bakanlığı bünyesinde böyle bir istihbarat örgütü kurulması, bu konuya yönelik uzmanlaşmış personelin ticari sırların çalınmasının önlenmesi konusuna uzmanlaşması, çok dağınık konularda çalışma yapan istihbarat örgütlerden daha başarılı olacaktır.”
ABD'DE İSTİHBARAT BİRİMLERİNİN YAPISI NASIL?
ODNI ve CIA dışında ABD istihbarat birimlerini oluşturan yapılar ise şu şekilde:
Savunma İstihbarat Teşkilatı, Ulusal Güvenlik Teşkilatı, Ulusal Coğrafi İstihbarat Teşkilatı, Ulusal Keşif Ofisi, kara, hava, donanma ve uzay kuvvetleri ile Deniz Piyadesi bünyesindeki birimler, Enerji Bakanlığı İstihbarat ve Karşı İstihbarat Ofisi, İçişleri Bakanlığı İstihbarat ve Analiz Ofisi, İçişleri Bakanlığı Sahil Koruma İstihbaratı, Adalet Bakanlığı Federal Soruşturma Bürosu (FBI), Adalet Bakanlığı Ulusal Güvenlik İstihbaratı Uyuşturucuyla Mücadele Dairesi, Dışişleri Bakanlığı İstihbarat ve Araştırma Bürosu, Hazine Bakanlığı İstihbarat ve Analiz Ofisi.
İlave kaynaklar: Politico, BBC, Bloomberg, Ulusal İstihbarat Başkanı Ofisi (ODNI)
Kaynak: Web Özel