ABD'de tarihi karar! Organizasyon milyar dolar kazanırken onlar sandviç bile alamıyordu!
Amerikan Kolej Sporları Kurumu NCAA'in sporcu-öğrencilerin maddi gelir elde etmesini yasaklayan kuralı ABD Yüksek Mahkemesi tarafından bozuluyor. Daha önce bırakın maaşı arkadaşından bir sandviç dahi alamayan sporcu-öğrenciler için yeni bir dönem başlıyor... İşte detaylar.
ABD'de sporun adeta fabrikası olan NCAA, yani Amerikan Kolej Sporları Kurumu, büyük heyecana sahne olan ve genç sporcuların kendilerini ulusal çapta gösterme fırsatı buldukları bir organizasyonlar bütünü olduğu kadar, zaman zaman tartışmaların da odağında yer almakta.
Uzun süren tartışmaların en önemlisi de sporcuların “amatör” olarak mücadele etmesi kuralı. 1906 yılında ABD Başkanı Theodore Roosevelt tarafından kurulan NCAA'in en önemli kuralı da bu. Sporcu-öğrenci statüsündeki oyuncular hiçbir şekilde ödeme alamıyor.
ŞİMDİLİK...
Ancak bu kural değişmek üzere. ABD Yüksek Mahkemesi, oybirliğiyle NCAA'in sporcu-öğrencilerin mütevazı ödemeler almasına engel olamayacağına karar verdi. Şimdilik karar eğitim masrafları ve okulla ilgili giderler için ödeme alabileceklerini kapsıyor. Şimdilik...
Tartışmanın koptuğu nokta da bu serbestliğin nereye gidebileceği konusu. Zira gelecekte sporcular profesyonel meslektaşları gibi sponsorluk anlaşmaları yapabilirler, okulun maaşlı sporcusuna dönüşebilirler, prim alabilirler ve belki de daha sonraki dönemde para karşılığı transfer olabilirler.
NCAA yönetimi bunun kolej sporlarına ve “öğrencisi olduğu okulu temsil etme” ruhuna aykırı olduğu görüşünde. Ancak NCAA yönetiminin bu tutumunu ikiyüzlülük olarak da görenler az değil. NCAA turnuvalarında her sezon çok sayıda dünya devi firma sponsor olarak boy gösteriyor, March Madness denen final döneminde ise ülke genelinde gözler organizasyona çevriliyor.
Oyuncuların tek bir dolar bile kazanmadığı organizasyonda NCAA'in elde ettiği toplam gelir ise 2019 yılında 1.19 milyar dolar olarak kayıtlara geçti.
'AÇ GECELER...'
John Oliver, Mart 2015'te Last Week Tonight adlı komedi haber programında konuya değinirken, NCAA hakkında ortaya çıkan absürd gerçekler de tepkilere neden olmuştu. NCAA Başkanı Mark Allen Emmert (aşağıda fotoğrafta), pek çok farklı yayın organına “Onlar çalışan değil, öğrenci” dese de organizasyon inanılmaz miktarda para kazanırken sporcuların “aç geceler” yaşaması konuyu bu noktaya taşıdı.
2014'te Connecticut Üniversitesi'nde forma giyerken bir maçtan sonra FOX Sports mikrofonlarına konuşan Shabazz Napier, “Aç geceler geçirirken ertesi günü çıkıp oynamak zor oluyor. Bazı geceler gerçekten hiçbir şey yiyemeden yatmak zorunda kalıyorum” demişti.
440 sayfalık kural kitabındaki kurallara uyması beklenen ve hiçbir şekilde ödeme alamayan sporcular sadece para değil, arkadaşlarından sandviç bile alamıyorlar. NCAA bunu kural ihlali olarak kabul ediyor. Emmert “Onlar için asıl ödeme aldıkları eğitimdir” derken NFL'in yıldız isimlerinden Richard Sherman gibi pek çok örnekte sporcular öğrencilik hayatında çok yoğun antrenmanlar ve yoğun maçlar nedeniyle aldıkları eğitimin de ciddi anlamda sekteye uğradığını ifade etmekte.
YARGIÇ KAVANAUGH'DAN NET SÖZLER
Yargıç Brett Kavanaugh konuya dair yaptığı açıklamada, “Amerika'da başka hiçbir yerde işletmeler, ürünlerinin, 'işçilerine adil bir ücret ödememek' ile tanımlandığı teorisine dayanarak çalışanlarına adil bir ücret ödemekten kurtulamaz. Tekelcilik karşıtı yasanın olağan ilkelerine bakacak olursak, kolej sporlarının neden farklı olması gerektiği hiç açık değil. NCAA hukukun üstünde değildir” ifadelerini kullandı.
Alabama, Florida, Georgia, Mississippi, New Mexico ve Texas eyaletlerinde sporcuların sponsorluk anlaşmaları yapmalarına ve sosyal medya hesapları üzerinden reklamlı içeriklerle para kazanmasına izin çıktı. NCAA şimdilik bu dalganın karşısında durmaya çalışsa da otoriteler kararın ulusal boyuta genişlememesinin imkansız olduğunu dile getiriyor.
İHTİMAL O KADAR DÜŞÜK Kİ...
Zira bu değişiklik hayatına profesyonel sporcu olarak devam etmeyecek olan sporcu-öğrenciler için de önemli bir fırsat. Üniversite hayatında NCAA organizasyonlarında boy gösteren sporcu-öğrencilerin, profesyonel bir sporcu kariyerine sahip olma oranı yüzde 2 civarında.
Bu da sistemin çarpıklığını da gösteriyor. Tüm bunlar yaşanırken, üst düzey salonlara ve tesislere sahip, çok yüksek gelirler elde eden ve koçlarına yıllık milyonlarca dolarlık sözleşmeler verebilen okulların sporu icra eden, bir nevi var eden sporculara karşı sergiledikleri tutum davayı da kaçınılmaz kılıyor.
metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr
Kaynak: New York Times, Vice, NCAA, HBO (Last Week Tonight with John Oliver)
Kaynak: Web Özel