5 soru 5 cevap: Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bir yılın ardından...

Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bir sene geride kalırken ortaya çıkan tablo, savaşın çok cepheli hatta başkent Kiev'i de kapsayan bir işgalden, ülkenin doğusunda, kuzeyden güneye yaklaşık 1000 kilometrelik hatta devam eden bir yıpratma savaşına döndüğünü gösteriyor. Ukrayna güçleri 2022 baharında Rusya'yı Kiev çevresinden çıkarmayı başardı. Bununla birlikte Moskova, odağını bu ön cepheye çevirirken hava saldırılarını yurt genelinde sürdürme yoluna gitti. Peki bir yılın sonunda savaş nereye gidiyor? Cephe hattında neler oluyor? Çatışma ne kadar daha sürebilir?

1 – RUSYA'NIN MUHTEMEL HEDEFİ

Ukrayna ve Batı cephesinin istihbaratına göre Ukrayna'da şu an 320 bini aşkın Rus askeri bulunuyor. Bu sayı, başlangıçtaki sayının kabaca iki katı. Ancak uzmanlar artan sayının Rus güçlerini daha nitelikli yapmadığının da altını çiziyor. Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi Avrupa, Rusya ve Avrasya Programı Direktörü Max Bergmann, “Rus ordusu donanım ve eğitim açısından yetersiz kuvvetleri ileri atabilir. Söz konusu kuvvetlerin karmaşık saldırı manevraları yapabilecekleri şüpheli” diyor. Bergmann, Rusya'nın agresifleşebileceğine de dikkat çekerken şunları söylüyor:

“Putin muhtemelen Ukrayna güçlerini moral açısından ciddi şekilde düşürmeyi ve devam etme isteklerini kırmayı umuyor.”

Küçük toprak değişiklikleri yaşansa da Rusya, Herson'dan çekildiğinden beri ön cephe kasım ayının ortasından beri çoğunlukla aynı kaldı. Rusya, Kırım'ı kara yoluyla ülkeye bağlayan kritik toprakları korumak ve Karadeniz'e indiği hattı elinde tutmak istiyor. En azından “kriz” çözülene kadar...

2 – WAGNER KRİZİ

Rusya merkezli paramiliter grup Wagner'in kurucusu Yevgeniy Prigozhin, Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Genelkurmay Başkanı Valeriy Gerasimov’u Wagner'i tahrip etmekle suçluyor. Wagner, Ukrayna'da özellikle Bahmut'ta mücadele etmekte.

Wagner askerlerinin ve Prigozhin'in iddiasına göre Şoygu ve Gerasimov, orduya Wagner'e cephane ve hava taşımacılığı desteği sağlanmaması yönünde emirler veriyor. Prigozhin ikilinin bu tavrını “mücadeleye ihanet” olarak tanımlamakta.

Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı da Wagner'le askeri komuta kademesinin arasının çok açık olduğu bilgisine sahip olduklarını ileri sürüyor. Politico da dahil olmak üzere farklı kaynaklar, Prigozhin ve Çeçen lider Ramazan Kadirov gibi isimlerin, askeri komutanın üst kademelerinde değişikliğe gidilmesi için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e baskıda bulunduğunu iddia ediyor.

3 – UKRAYNA'NIN HEDEFİ

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin vurguladığı üzere elbette Ukrayna'nın nihai hedefi Rus güçlerinin tamamını topraklarından çıkarmak. Kiev, eylül ayındaki karşı saldırısında Kupyansk ve İzyum'u kurtardı. Kupyansk'ın kurtarılması, Ukrayna, Oskil Nehri'nin batısına geçmeyi başardığı için önemli bir adım olarak yorumlanıyor.

Analistler ise yeni safhada Ukrayna'nın Rusya tarafından işgal edilen Melitopol'e bir karşı saldırı düzenleyeceğini ve böylece Rusya'nın doğu-batı ikmal hattını kesmek isteyeceğini ifade ediyor.

4 – CEPHEDE DURUM NE?

Hem Rusya'nın hem de Ukrayna'nın yaklaşık 1000 kilometrelik hattın tümünde çatışması mümkün değil. Savaş bu sebepten belli başlı noktalarda daha yoğun sürüyor. En yoğun çatışmalar ise Donetsk'in 80 kilometre kuzeyindeki Bahmut ve 90 kilometre kuzeyindeki Soledar'da yaşanıyor. Ukrayna, yeni yılın ilk günlerinde Donetsk'in yanı başındaki Makiivka kentinde konuşlanmış Rus askerlerine ABD'nin verdiği HIMARS roketatarlarıyla bir dizi saldırı gerçekleştirdi.

Bunun yanı sıra Rusya'nın saldırılarını savaşın birinci yıldönümünde yoğunlaştıracağı Batılı istihbaratlar (özellikle Birleşik Krallık istihbaratı) tarafından dile getiriliyor.

5 – SAVAŞ NE ZAMAN SONUÇLANIR?

Açıkçası savaşın sona ermesi yakın bir ihtimal olarak görülmüyor. Savaş Çalışmaları Enstitüsü'nde askeri araştırmacı olan George Barros ise Batı desteği vurgusu yaparak “Savaşın sonucu için gerçek ağırlık merkezi savaş sahası değil, Batı başkentleri! Çünkü Ukrayna'yı güçlendirmekten vazgeçtikleri noktada Ukrayna savaşı kaybedecektir” diyor.

Putin'in, Rusya'nın ABD'yle imzaladığı ve iki ülkenin kıtalararası nükleer balistik füze kabiliyetlerini dizginlemeyi amaçlayan Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması'nı (New START) askıya alması da büyük bir soru işareti. Oslo Nükleer Projesi'nden James Cameron, kararın istikrarsızlık yaratacağının altını çizerken nükleer silah kullanma riskini artırdığını ifade ediyor.

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Direktörü William Alberque de istikrarsızlık vurgusu yapıyor ve “Çünkü bu durum ‘kullan ya da kaybet’ ikilemi yaratır” ifadelerini kullanarak durumun ABD ile Rusya arasında Soğuk Savaş dönemini anımsatan bir nükleer silahlanma yarışının yolunu açabileceğini aktarıyor.

Kaynaklar: The Guardian, The Washington Post, Euronews, Politico

Kaynak: Web Özel