4 Soru 4 Cevap: Pentagon'un gizli belgelerini kim, neden sızdırdı?

ABD Savunma Bakanlığı'na (Pentagon) ait ve diğer ülkelerle ilgili gizli bilgileri barındıran belgelerin internetten sızmasının ardından, bütün dünya ilk etapta belgelerin içeriklerine odaklandı. Fakat olayın şaşkınlığı yavaş yavaş geçtikçe bahse konu gizli belgelerin nasıl ve kimler tarafından sızdırıldığı da gündeme gelmeye başladı. Konu hakkında ABD soruşturma başlattı ancak dokümanları kimin veya kimlerin sızdırdığı hala muamma. Aynı zamanda bu belgelerin gerçek olup olmadığı da bazı çevreler tarafından tartışılıyor.

 1. İLK NEREDE ÇIKTILAR?

Belgeler ilk olarak 1 Mart'ta, bilgisayar oyunları oynayanlar arasında popüler olan Discord isimli bir sosyal medya platformunda görüldü. Platformlardaki kanallardan birinde kullanıcı Minecraft isimli oyun hakkında bilgiler paylaştı, Ukrayna Savaşı hakkında birtakım yorumlar yaptı ve “Bakın, bazı sızdırılmış belgeler” diyerek, birkaç tane ekran görüntüsü paylaştı. Görüntülerde, Ukrayna savaşı planlarından, Çin'e, Orta Doğu'ya, Güney Kore'ye, Afrika'ya ve İsrail'e kadar birçok ülkeyle ilgili önemli istihbari detaylar yazılı.

Belgeler, Discord'dan sonra 4Chan, Twitter, Telegram ve Reddit gibi başka platformlarda da yayıldı ve en nihayetinde Nisan başında Amerikan yetkilileri ve ana akım medya tarafından fark edildi. Bellingcat isimli haber sitesi, belgelerin Ocak'ta ve hatta daha öncesinde paylaşıldığına dair kanıtlar olduğunu ileri sürüyor. Bu paylaşımları yapan sosyal medya hesapları silindiği için asıl kaynağı tespit etmenin de oldukça zor olduğu belirtiliyor. Bir kesimse, ABD'nin son yıllarda yaşadığı en büyük gizli belge sızıntısı olarak yorumlanan olayda, bilgileri sızdıran kişi veya kişilerin Amerikan olduğu kanaatine sahip.

2. SORUMLULUĞU KİM ÜSTLENDİ?

Görevden ayrılan ve hala çalışan Amerikan yetkililer yaptıkları açıklamalarda, bütün birimlerin istihbarat açığı konusunda kendilerince sorumlu olduğunu vurguluyor. Açıklamalarda ayrıca, sosyal medyada gizli bilgilerin yayılması gibi konularda hiçbir istihbarat biriminin buraları gözetleme gibi bir sorumluluğu olmadığı vurgulanıyor. Ancak olaya ilişkin pek çok yorumda Amerikan istihbarat birimlerinin bu bilgileri sızdırmayacak kapasitede olduğunun da altı çiziliyor.

ABD hükümeti sızıntının geç fark edilmesine yönelik savunmasında ise, Amerikalıların gizlice izlendiği ve online forumların takip edildiği argümanlarının bu çerçevede ele alınması gerektiğini dile getiriyor. CIA, Ulusal Güvenlik Konseyi, Ulusal İstihbarat Direktörü Ofisi ve ABD Savunma Bakanlığı konuya ilişkin herhangi bir yorum veya açıklama yapmadı.

3. ABD, RUSYA VE UKRAYNA NE DİYOR?

Amerikan yetkililer, soruşturmanın daha başlarında olduklarını ancak araştırmayı yürüten ekibin sızıntının ardında Rusya yanlısı unsurların bulunması ihtimalini de masadan kaldırmadıklarını dile getiriyor. ABD Savunma Bakanlığı'nın eski kıdemli çalışanlarından Mick Mulroy, gizli bilgilerin sızmasının “güvenlikte Ukrayna ordusu planlarını baltalamak isteyen bir açık olduğu" anlamına geldiğini söylemekte. Mulroy, belgelere ve fotoğraflara bakıldığında sızıntının Ukrayna, ABD ve NATO'nun çabalarına zarar vermek isteyen biri tarafından kasten yapıldığının anlaşıldığını dile getirmekte.

Rusya'dan gelen yorumlarda ise, belgelerin savaşta Rus ordusunu yanlış yönlendirmek üzere sızdırıldığı kanaati hakim. Rusya'nın önde gelen savaş stratejisi yorumcularından Yuri Podolyaka devlet kanalına yaptığı değerlendirmede, olayın Ukrayna'nın karşı saldırısı konusunda Rusya'nın hedefini şaşırtmak için yapıldığını belirtti. Rusya'nın resmi yayın organlarından Rossiya 1 TV'de program sunuculuğu yapan Olga Skabeyeva ise, “Batı, mühimmatı biten ve hiçbir şeyi kalmamış zayıf bir Ukrayna imajı yaratmak için elinden geleni yapıyor” şeklinde değerlendirmede bulundu.

Ukrayna tarafında ise, belgelerin gerçek olup olmadığına dair sorular sorulmakta. Bazı yorumcular, Ukrayna'nın karşı saldırısı öncesinde Rusya'nın sahte belgeler yaydığını öne sürüyor.

4. PEKİ BELGELER NE KADAR GERÇEK?

Belgelerin ne kadar gerçek olduğunu tam anlamıyla tespit etmek zor. Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby geçtiğimiz günlerde yaptığı bir değerlendirmede, belgelerin gerçek olabileceğini üstü kapalı bir şekilde söyledi. Pentagon yetkilileri de bakanlığın, belgelerin gerçek olduğunu ancak belgelerin kopyalarının bazı kısımlarının değiştirilmiş olduğunu tespit ettiğini aktarıyor. Yetkililer, Amerika'nın Ukrayna savaşında hayatını kaybedenlere dair yaptığı hesaplamalarının abartıldığı ve öldürülen Rus birliklerine dair hesaplamalarının da az gösterildiği kısımları değiştirilen bilgilere örnek olarak gösteriyor.

Kaynaklar: The New York Times, Politico, BBC, Le Monde, Reuters

Kaynak: Web Özel