Mars yolculuğu için yeni bir engel daha mı? | Bağırsakları da etkiliyor...

İnsanlık uzun zamandır başka gezegenlere yerleşmek ve oralarda koloni kurmak için çabalıyor. ABD Uzay ve Havacılık Dairesi NASA, Ay'a geri dönüş için Artemis programını başlattı. Program kapsamında Ay'a insanlı uçuşun birkaç sene içinde yapılması bekleniyor. Bunun yanında NASA uzun süredir Mars'a gitmenin de planını yapıyor. Sadece NASA değil, ünlü milyarder Elon Musk da Kızıl Gezegen'de insanların yaşadığı bir koloni kurmak istiyor. Mars'a olası bir insanlı yolculuğun aylarca süreceği biliniyor. Hatta bazı uzmanlar Kızıl Gezegen'e ilk yerleşenlerin bir daha Dünya'ya dönmeyeceği görüşünde.

Bu uzun yolculuk sırasında astronotların yaşayacağı birçok problem var. Bu sorunların başında uzun süre yoğun radyasyona maruz kalmak geliyor. Ayrıca astronotların yaşayacağı olası kas ve kemik kütlesi kaybı da uzun zamandır NASA'yı endişelendiren sorunlar arasında. Zira yapılan araştırmalara göre, uzayda bir yıl geçiren astronotlar 10 yıllık kayba eş değer kemik kütlesi kaybediyor. Ancak sorun sadece radyasyon ve kemik erimesi de değil. Yeni araştırmalar uzayda geçirilen sürenin vücudumuzdaki bakterileri de değiştirdiğini ve bağırsaklardaki bakteri dengesini bozduğunu ortaya koyuyor.

BAĞIRSAKTAKİ BAKTERİLER SAĞLIĞIMIZI ETKİLİYOR

Vücuttaki bakteriler, mantarlar, mikroplar ve virüslerin tamamına mikrobiyota deniyor. Bağırsaklarda vücudun dengesini sağlayan zararlı ve yararlı bakteriler bir arada bulunuyor. Bağırsakta yararlı bakterilerin azalıp, zararlı bakterilerin çoğalması bağırsak mikrobiyotasının bozulması anlamına geliyor. Bağırsaktaki bakteri dengesinin bozulması da bağışıklık sisteminin çökmesine, çeşitli hastalıklara ve hatta ruh sağlığı sorunlarına yol açabiliyor.

İngiltere'deki Northumbria Üniversitesi'nden öğretim üyesi David Pearce, bugüne kadar sadece 600 kişinin uzaya çıktığını ve bağırsaktaki bakterilerin uzun vadeli değişimini gözlemek için bu sayının yetersiz olduğunu söylüyor. Pearce, uzun süre uzayda kalanların yaşayacağı bağırsak mikrobiyotası bozulmasının önemli bir sorun haline gelebileceği görüşünde.

Uzayda bununla ilgili yapılan birkaç çalışma mevcut. 2019'da yapılan bir araştırmada, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda yaklaşık bir yıl geçiren astronot Scott Kelly ile ikiz kardeşi Mark'ın mikrobiyotaları karşılaştırıldı. Çalışma, Scott Kelly'nin bağırsak yapısının uzayda gerçekten değiştiğini gösterdi. Kelly'nin bağırsağında, düzensizliği nörolojik ve metabolik sorunlarla bağlantılı olan 'bacteroidetes' bakterisinde bir azalma olduğu ve belirli nişastalar ile lifleri parçalamaya yardımcı bir bakteri türü olan 'firmicutes'te de bir artış yaşandığı saptandı.

YARARLI BAKTERİLERDE AZALIŞ ORTAYA ÇIKTI 

2019'da yapılan başka bir araştırmada, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda altı ila 12 ay geçirmiş dokuz astronot incelendi. Astronotların derilerinin, burunlarının ve dillerinin çeşitli bölgelerinden örnekler toplandı. Araştırmada astronotların dünyaya geri döndükten sonra ciltlerinde bulunan 'Proteobacteria' isimli bir bakterinin uzayda bulunduğu süre zarfında azaldığı, bu durumun da astronotlarda sık görülen çeşitli cilt rahatsızlıklarına yol açtığı tespit edildi. Ayrıca astronotlarda sindirim sisteminin bütünlüğünü koruyan ve karbonhidrat parçalanmasında önemli rol oynayan iki tür bakteri olan 'Akkermansia' ve 'Ruminococcus' bakterilerinin beş kat kadar azaldığı ortaya çıktı.

Üstelik vücutta bulunan bakteriler ve mikroplar, uzay ortamında vücuttan kaçıp daha tehlikeli hale de gelebilir. 2016 yılında Uluslararası Uzay İstasyonu'nda yapılan bir çalışmada, astronotların yemek odasında bir tür mantarın geliştiği saptanmıştı. Uzmanlar bu mantarların uzay ortamında insan sağlığına zararlı hale gelebileceğini de savunuyor.

Dünya'ya en uzak konumu 401 milyon kilometre olan Kızıl Gezegen, 26 ayda bir dünyanın 56 milyon kilometre kadar yakınına gelebiliyor. Bu yakınlaşma zamanları iyi hesaplandığında, şu anki teknoloji ile Mars'a gitmek 9 ay sürüyor. Bu yüzden uzmanlar aylarca sürecek Mars yolculuğunda bu vücuda yararlı bakterilerin azalmasının birçok sağlık sorununa yol açacağı görüşünde hemfikir.

Kaynaklar: The Atlantic, Space.com, NASA, haberglobal.com.tr

Kaynak: Web Özel