Kurumsal Direniş ve Yapay Zeka: Geleceği Kucaklamayan Şirketler Yok Olma Tehlikesiyle Karşı Karşıya

Değişim herkes için zordur, ancak büyük organizasyonlar için bu süreç daha da karmaşıktır. Son 15 yılda, büyük şirketlerin mobil teknolojiler, büyük veri, bulut sistemleri ve dijital dönüşüm gibi yenilikleri benimsemeye çalıştığını gördük. Ancak, birçok kuruluş bu teknolojileri uygulamakta zorlandı. Günümüzde ise yapay zeka (AI), şirketleri ve çalışanlarını, isterlerse isterlerse de değişmeye zorlayan yeni bir güç olarak öne çıkıyor.

Teknik Borç ve Kurumsal Atalet

Bu zorlukların bir kısmı teknik borçtan kaynaklanıyor. Teknik borç, bir organizasyonun mevcut teknoloji yığını yerine yeni teknolojilerden tam anlamıyla yararlanabilmesi için evrim geçirmesi gerektiği fikridir. Ancak, bir işletmenin temel unsurlarını bozma riski taşımadan değiştirmek kolay değildir. Bu nedenle, birçok yönetici bu tür bir değişimi tam olarak benimsemekte tereddüt eder. Büyük değişimler, potansiyel olarak büyük fırsatlar sunduğu kadar büyük riskler de içerir.

Sorunun diğer bir kısmı ise kurumsal ataletten kaynaklanıyor. İnsanların alıştıkları yöntemleri değiştirmeleri zor olabilir. Örneğin, yıllar önce bir kasabanın tapu dairesinde kağıt üzerinde yürütülen işlemleri dijital bir sisteme geçirme girişimi sırasında, çalışanlar eski yöntemlerini bırakmak istememişti. Damga basma gibi geleneksel alışkanlıklar, çalışanların kimlik ve güç hislerini temsil ediyordu. Sonuç olarak, değişime ikna edilebilmeleri için bu geleneksel alışkanlıklarının korunmasına izin verildi.

Değişim Yönetimi: İnsanı Anlamak

Değişim yönetimi, yeni bir teknolojiyi uygulamanın en zor bileşenidir. İnsanların bu değişiklikleri benimsemesini sağlamak, teknik entegrasyondan daha zordur. Değişime direnç gösteren çalışanlar, çözümleri uygulayan ekiplerin en iyi niyetlerini bile sabote edebilir. Bu nedenle, organizasyonlar insan faktörünü göz önünde bulundurarak değişimi yönetmek zorundadır.

 Yapay Zeka: Yeni Bir Çalışma Biçimi

Yapay zeka, çalışma şeklimizde daha önce görülmemiş bir değişim yaratma potansiyeline sahiptir. 1980'lerde kişisel bilgisayarların ve internetin getirdiği dönüşümler büyük olsa da, AI bu değişimlerden daha derin etkiler yaratabilir. Harvard'dan Karim Lakhani, yapay zekanın bilgi aktarım maliyetini düşürdüğünü ve uzmanlığın değerini yeniden tanımladığını belirtmiştir.

Box CEO'su Aaron Levie, AI'nın bilgisayarlarla kurulan ilişkiyi değiştirdiğini vurguluyor. Artık bilgisayarlar kararları değerlendiren, bilgileri analiz eden ve insan benzeri bir şekilde veri işleyen araçlar haline gelmiştir. Bu nedenle, şirketler bilişimin rolünü yeniden düşünmek zorundadır.

Üretken Yapay Zeka ve Zorlukları

Kuruluşlar için en büyük zorluklardan biri, üretken AI'nın gerçekten verimlilik artışı sağlayıp sağlamadığını anlamaktır. Şu anda, AI yetenekleri ile artan üretkenlik arasında net bir bağlantı kurmak zordur. Bu da, yapay zekayı uygularken şüpheci çalışanları ikna etmeyi zorlaştırır. Öte yandan, yeni araçları talep eden çalışanlar da olacaktır ve bu durum, organizasyon içinde ek bir stres kaynağı yaratabilir.

Değer Yaratmak ve Değişimi Yönetmek

Bazı uzmanlar, AI'nın dönüştürücü potansiyelini göz önünde bulundurarak, şirketlerin bu değişimi benimsemek zorunda olduklarını savunuyorlar. Ancak, bu süreçte değer yaratmanın yollarını bulmak önemlidir. Gartner analisti Rita Sallam, AI'nın tıpkı ilk kelime işlemciler gibi, yeni bir çalışma şekli yarattığını ve bu tür değişikliklerin büyük faydalar sağladığını belirtiyor.

Sonuç: Yapay Zeka ile Değişim Zorunluluğu

Yapay zeka, organizasyonel esnekliği geçmişteki diğer tüm teknolojilerden daha fazla test edecek bir araçtır. İnsan faktörü göz ardı edilmeden, AI'nın gücünü anlayan liderlerin desteğiyle bu değişim süreci başarılı bir şekilde yönetilebilir. Ancak bu zorluklar, büyük şirketlerin içindeki değişim süreçlerinde kritik bir rol oynayacak ve AI'ya uyum sağlama yeteneklerine bağlı olarak bazı şirketlerin ayakta kalmasını sağlayabilir.