Elon Musk'ın X'i kullanıcıları 'karanlık kalıplar'la aldatmakla suçlanıyor

AB'nin ön bulgularına göre, bu uygulamalar bloğun Dijital Hizmetler Yasası (DSA) kapsamındaki yeni sosyal medya düzenlemelerini ihlal ediyor.

Karanlık kalıplar nedir?

Karanlık kalıplar, kullanıcıları normalde yapmayacakları eylemleri yapmaları için kandırmak üzere hazırlanmış kullanıcı arayüzü (UI) tasarımları.  

Deceptive Patterns'in kurucusu Harry Brignull tarafından ortaya atılan bu terim, kullanıcıları genellikle kullanıcının zararına olacak şekilde hizmet sağlayıcıya fayda sağlayacak kararlara yönlendiren kullanıcı arayüzü öğelerini tanımlıyor. Bu kalıplar, kullanıcıları daha sonra pişman olabilecekleri bir yola yönlendirmek için bilişsel önyargılardan ve kullanıcı dikkatinin eksikliğinden yararlanıyor.

Karanlık kalıp örnekleri

Forbes’te yer alan habere göre, karanlık kalıplara örnek olarak şunlar verilebilir:

Sahte kıtlık: Kullanıcılara, baktıkları şeyin neredeyse tükenmek üzere olduğu gibi yanlış bir şekilde gösterilerek hızlı hareket etmeleri için baskı yapılır.

Gizlenmiş reklamlar: Kullanıcıları, gezinme öğeleri gibi görünen reklamlara tıklamaları için kandırmak.

Roach motel: Bir duruma girmeyi kolaylaştırmak (örneğin, bir hizmete kaydolmak) ancak çıkmayı zorlaştırmak (örneğin, bir aboneliği iptal etmek).

AB'nin X'e karşı iddiaları

Avrupa Komisyonu'nun DSA kapsamında yürüttüğü soruşturma, X'in aylık ücret karşılığında sunulan mavi onay işaretlerinin bir tür karanlık kalıp olduğunu ortaya çıkardı. Twitter tarihinin büyük bir bölümünde bu onay işaretleri ünlüler, politikacılar ve diğer etkili hesaplar için bir doğrulama işaretiydi. Bu, kişinin kimliğinin doğrulandığının bir göstergesiydi.

LinkedIn gibi diğer sosyal ağlar da üyenin kimliğini doğruladıklarını belirtmek için "doğrulanmış" rozeti kullanmaya devam ediyor.

Buna karşılık, Elon Musk'ın sahipliğinde, herhangi bir X kullanıcısı ayda 8 dolar ödeyerek mavi bir onay işareti elde edebilir. Kullanıcılar artık mavi onay işaretine özgünlük ve güvenilirlik işareti olarak güvenemeyeceğinden, bu değişim kafa karışıklığına ve aldatmacaya yol açtı.

AB'ye göre bu uygulama "kullanıcıların etkileşimde bulundukları hesapların ve içeriğin gerçekliği konusunda özgürce ve bilinçli bir şekilde karar verme yetilerini olumsuz etkiliyor."

AB'nin bulguları, X üzerindeki mavi onay işaretlerinden oluşan mevcut sistemin, kullanıcıları belirli hesapların gerçekte olduğundan daha güvenilir veya gerçek olduğuna inanmaları konusunda yanıltabileceğini gösteriyor. İddialar ayrıca X'in reklamlara yönelik şeffaflık kurallarına uyumunu da kapsıyor.  

Dijital Hizmetler Yasası, şeffaflık ve hesap verebilirlik için net kurallar belirleyerek bu yönde atılmış önemli bir adımı temsil ediyor. AB, karanlık kalıpları kullandığı iddiasıyla X'i mercek altına alıyor, ancak bu sorun birçok dijital platformda yaygın.