3 dev kara delik çarpışmak üzere!
Kara delikleri görüntüleyebilme noktasında bir kırılma noktasının yaşadığı 2019 yılı, bir başka süper keşfe daha sahne oldu. NASA bilim insanları dünyaya 1 milyar ışık yılı uzaktaki 3 süper kütleli kara delik çarpışmak üzere olduğunu açıkladı.
Bilim insanları, SDSS J0849+1114 adını verdiği üçlü bir kara delik sistemi keşfetti. Birbirleriyle çarpışma rotasında olan sistem, ortaya çıkan yerçekimi kuvveti yüzünden hızla birbirine yaklaşıyor.
Birden çok teleskobu kullanarak ikili kara delik sistemleri tespit etmek üzere uzayı araştıran gök bilimciler, ilginç bir keşfe imza attılar. Dünyadan yaklaşık bir milyar ışık yılı mesafede tespit edilen üçlü kara delik sisteminin birbirleriyle çarpışma rotasında bulunduğu ifade ediliyor.
The Astrophyical Journal'da yayımlanan makalenin baş yazarı olan, George Mason Üniversitesi'nden araştırmacı Shobita Satyapal, keşif süreciyle ilgili şu bilgileri paylaştı:
"O zamanlar sadece kara delik çiftleri arıyorduk ve buna rağmen seçim tekniğimiz dolayısıyla bu şaşırtıcı sisteme rastladık. Bu, üç süper kütleli kara delikleri aktif olarak besleyen bir sistem için şimdiye kadar bulunmuş en güçlü delil."
NASA, Dünya'dan 375 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan ve güneşin kütlesel olarak altı milyon katı büyüklüğündeki bir yıldızı etkisi altına alan bir kara delik gözlemledi.
Kara deliklerin gaz ve toz örtüleri dolayısıyla fark edilmelerinin oldukça zor olduğunun altını çizen Satyapal, iki uzay tekeskobu ile yeryüzündeki teleskoplardan gelen verilerin birleştirilmesi sonucu böyle bir keşfin mümkün kılındığını belirtti.
Kara delikler arasındaki mesafenin 10 bin ila 30 bin ışık yılı olduğunun tespit edildiği, fakat tıpkı ana galaksilerinde olduğu gibi birleşmek zorunda olan kara delikler arasındaki bu mesafenin giderek kısalacağı bildirildi.
SON PARSEK PROBLEMİ
Kara delikler yakınlaşırken enerjinin ve momentumun korunumu gereği, kaybettikleri enerji ve momentumu çevrelerindeki gök cisimlerine transfer eder, böylece hız kazanan cisimler kara deliklerden uzaklaşırlar. Bu aradaki mesafe 1 parseğin altına düşene kadar devam eder. Bu mesafeden sonra müthiş dönme hızları sebebiyle etraftaki bütün maddeler uzaklaşır ve izole bir ortam oluşur. İzole ortamda enerjinin ve momentumun tamamen korunması gerekir ancak kara delikler yine de enerji kaybetmeye devam eder. Bu enerji ve momentumun nereye gittiği son parsek problemidir.
Bununla ilgili olarak, üçüncü bir kara deliğin diğer iki kara deliğin birleşmesinin hızlandıracağı varsayımı ise şöyle aktarıldı:
Bu, iki süper kütleli kara deliğin birbirine birkaç ışık yılı yaklaşabileceği, ancak yörüngelerinde taşıdığı aşırı enerji nedeniyle birleşmek için bir miktar daha fazla çekime ihtiyaç duyacağı 'son parsek problemi' olarak adlandırılan teorik bir bilmecenin çözümü olabilir. Üçüncü bir kara deliğin etkisi, SDSS J0849+1114'te olduğu gibi, sonunda onları bir araya getirebilir.