BRICS güvenli liman olur mu? "Türkiye müttefik görülüyor"

BRICS'in çok kutuplu yeni dünya düzenindeki etkisi ve Türkiye'nin üyeliğine ilişkin takvim merak edilirken; Münih Güvenlik Konferansı 2025 Raporu da dikkat çeken başlıklar içeriyor. Bu yılki Münih Güvenlik Konferansı’nda dikkat çeken en önemli tema "çok kutupluluk" olurken, Haberglobal.com.tr'ye konuşan Siyaset Bilimci Dr. Umur Tugay Yücel ile rapordan yansıyan çarpıcı konuları yorumladı. 2025 Münih Güvenlik Raporu’nda BRICS ülkelerine 40 sayfa ayrıldığını belirten Yücel, "Rapor bize BRICS'in sadece ekonomik büyüklüğünü değil, aynı zamanda BRICS’in siyasi ve stratejik gücünün de kabul edildiğini gösteriyor. Özellikle Çin, Hindistan ve Brezilya gibi ülkelerin kendi bölgelerinde ve küresel ölçekte nasıl alternatif güç merkezleri haline geldikleri artık tartışma konusu değil, kabul edilmiş bir gerçek" dedi. 

BATI İTTİFAKI ZAYIFLIYOR

Batı dünyası bu yeni güç merkezlerini nasıl okuyor?

Yücel: "Açıkçası bu sorunun yanıtı, Münih Güvenlik Konferansı Başkanı Christoph Heusgen’in kapanış konuşmasında gözyaşlarını tutamamasında gizli. Konferansın temelinde, "Batı olmadan Avrupa hiçbir şeydir" düşüncesi hâlâ varlığını sürdürüyor ama bu yıl, BRICS’in ağırlığına dayanamayan bir Batı vardı sahnede. Raporlarda da ABD-Avrupa ittifakının zayıfladığı açıkça ifade ediliyor."

Konferansta Türkiye’nin konumu nasıl değerlendirildi?

Yücel: "BRICS ülkelerinde Türkiye’yi müttefik olarak görenlerin oranı, NATO ülkelerine kıyasla daha yüksek. Bu çok çarpıcı. Çünkü Türkiye artık yalnızca bir NATO üyesi değil; aynı zamanda yeni çok kutuplu sistemde kendi başına etki alanı oluşturan bir aktör olarak görülüyor. Raporlarda Türkiye’nin Suudi Arabistan, Endonezya gibi ülkelerle birlikte etki alanını artırdığı açıkça belirtilmiş. Hatta Avrupa’da Türkiye’yi tehdit değil müttefik olarak görenlerin sayısı da hızla artıyor."

MİT Başkanı Kalın’ın konferans öncesinde yaptığı açıklamalarda da çok kutuplu dünyaya geçiş vurgusu vardı. Türkiye’nin stratejik vizyonu nasıl şekillenmeli?

Yücel: "Kalın’ın hem MİT raporundaki ifadeleri hem de konferanstaki açıklamaları, Türkiye’nin çok kutuplu dünya düzenini sadece tanımadığını, buna hazırlandığını da gösteriyor. Jeopolitik merkezin Atlantik’ten Asya’ya kaydığı bir süreçte Türkiye, bu değişime entegre olabilecek potansiyele sahip."

"NATO'YA BAĞIMLI OLMAMALIYIZ"

BRICS’in geleceğine dair öngörüleriniz neler? G7’ye karşı bir alternatif mi, yoksa farklı bir model mi sunuyorlar?

Yücel: "BRICS artık yalnızca bir ekonomik işbirliği platformu değil. Yeni üyeler; Endonezya, BAE, İran, Mısır, Etiyopya ile birlikte adeta bir 'alternatif medeniyetler platformu' haline geldi. G7 hâlâ mevcut sistemin elit kulübü olabilir ancak BRICS, daha geniş bir katmanla alternatif düzen öneriyor. Türkiye kutupların dışında ama merkezinde kalabilecek ender ülkelerden biri. NATO içinde ama NATO dışında, Batı’yla ilişkili ama Batı’ya bağımlı olmayan bir pozisyon inşa etmeliyiz."

İşte 'BRICS'in ekonomik gücü 

Öte yandan BRICS ülkeleri satın alma paritesine göre G7 ülkelerini çoktan geride bırakmış durumda. 1995 yılında Küresel Gayri Safi Milli Hâsıla içinde BRICS ülkelerinin payı yüzde 16.9, buna karşın G7 ülkelerinin payı ise yüzde 44.9’du. 2023 yılında ise BRICS'in payı yüzde 32.1'e çıkarken G7’nin payı yüzde 29.9’a geriledi. BRICS aynı zamanda, Küresel Gayri Safi Milli Hasılanın yüzde 26’sına, dünya ticaretinin yüzde 20’sine, tahıl üretiminin yüzde 40’ına ve küresel maden rezervlerinin yüzde 60’ına hakim durumda. 

[email protected] 

Kaynak: Web Özel