Anadolu'nun gözyaşları! Tarımsal kuraklık olacak mı?

Tarım İklim değişikliği Sıcaklık Küresel ısınma Gıda Baraj
Anadolu'nun gözyaşları! Tarımsal kuraklık olacak mı?

Türkiye'nin verimli tarım bölgeleri, zirai don ve dolu yağışlarının ardından şimdi de kuraklık tehdidiyle karşı karşıya. Ülke genelinde Mart ayında sıcaklık rekorları kırılırken, yaz dönemi için endişe söz konusu. Özellikle İç Anadolu, Ege ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki su kaynaklarının yaz döneminde tükenmesiyle tarımsal üretimde büyük kayıp yaşanacağına dikkat çekilirken, en riskli yerlerin Aydın, İzmir ve Konya olduğu belirtiliyor.

Türkiye genelinde Mart sonu ve Nisan'ın ilk haftasında yaşanan zirai don ve dolu yağışları, hem sebze hem meyve üretimini vururken, şimdi de kuraklık riski kapıya dayanmış durumda. Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre geçtiğimiz Mart ayında birçok şehirde son 50 yılın rekor sıcaklık değerlerine ulaşıldı. Öyle ki, Antalya’da 34.2, Adana’da 33.5, İzmir’de 31 dereceye çıkan sıcaklık değerleri, yağışları olumsuz etkiledi. Türkiye'de 2025 kış yağışları ise normalin yüzde 32 altında kalırken, Mart 2025'deki yağışlar geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 59 azaldı. Yaz dönemine yönelik yapılan meteorolojik modellemelerde özellikle İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve İç Ege’nin kuraklıktan daha fazla etkilenecek bölgeler olduğunun altı çizilirken, buğday, arpa, pancar üretiminde düşüş olacağı da vurgulanıyor.  

Anadolu'nun gözyaşları! Tarımsal kuraklık olacak mı? - Resim : 1
Modellemelere göre Konya, Karaman, Aksaray, Niğde, Nevşehir'deki tarım alanları yıllık yağış seviyesinin düşük olması ve yeraltı su seviyelerinin gerilemesi nedeniyle büyük tehdit altında.

YAĞIŞLAR YETERSİZ

Nisan verilerinin yayınlanması ile benzer tablonun görüleceğinin altı çizilirken, yaz döneminde yaşanması muhtemelen kuraklığın Güneydoğu Anadolu’daki tarımsal üretimi de olumsuz etkilemesi bekleniyor. Bölgede yetersiz yağışlarla birlikte pamuk ve mısır üretiminin risk altına gireceği vurgulanırken, Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin gibi illerde yaz döneminde sulama sıkıntısının kaçınılmaz olduğunun altı çiziliyor.

İÇ ANADOLU KURAYACAK

Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız ise yaz döneminde yaşanacak kuraklık riskine dikkat çekerken, "Türkiye’nin en büyük tarım alanlarından biri olan Konya Ovası, yeraltı sularının hızla tükenmesi nedeniyle ciddi bir sulama sorunu ile karşı karşıya. Bu yılki kuraklık, özellikle buğday ve pancar üreticilerinin işini zorlaştıracak. Nevşehir, Aksaray ve Niğde: Bu iller de İç Anadolu’nun kuraklık riski yüksek bölgeleri arasında. Burada sulama için kullanılan yeraltı suları, tükenmeye yüz tutmuş durumda. Aydın, Denizli, Uşak'ta da kuraklık riski olacaktır. Bu durum tarımsal üretimde sıkıntı yaratır" diye konuştu.  

İZMİR SU FAKİRİ

İklim Değişikliği Uzmanı Prof. Dr. Doğan Yaşar ise Mart ayında yağışlar yüzde 25 eksik olduğunu ifade ederken, İzmir ve Ege Bölgesi özelinde, "Türkiye'de kişi başı su potansiyeli 1340 metreküp, İzmir'de ise 600 metreküp. Türkiye su fakirliği sınırlarına geliyor. Suyu çok dikkatli kullanmamız lazım. Yer altı sularını da harcanmaması, rezerv olarak durması gerekiyor" uyarılarını sıraladı. 

AYDIN'DA KISITLAMA 

Şimdiye kadar, su seviyelerinin kritik düzeylere gerilemesi nedeniyle bazı illerde sulama kısıtlamaları da gündeme gelmiş durumda. En dikkat çeken gelişme ise Aydın'da yaşandı. Aydın Valiliği'nin, 5 Mart 2025 tarihinde yayımladığı kararla tarımsal sulama sezonunda su dağıtımına yüzde 50 kısıtlama getirdi. Bu karar, barajlardaki su seviyesinin düşmesi ve içme suyu ihtiyacının artması nedeniyle alındı. ​Türkiye'nin en büyük zeytin üreticisi olan Aydın'da, yıllık yaklaşık 200 bin ton zeytin üretimiyle öne çıkarken, zeytinyağı üretimi de önemli bir sektör oluşturuyor. 

Anadolu'nun gözyaşları! Tarımsal kuraklık olacak mı? - Resim : 2
Aydın, en fazla incir üreten bölge olarak dikkat çekiyor. Yıllık 75 bin ton civarında incir üreten kentte, üzüm üretimi ise yılda 150 bin ton civarında. 

KONYA İÇİN ENDİŞE

Kuraklığın hüküm sürmesi beklenen Konya ise Türkiye'nin en büyük hububat üretim merkezi olarak biliniyor. Buğday üretimi, yaklaşık 3 milyon ton ile ülke üretiminin yüzde 20'sini oluşturuyor. Konya'da ayrıca yıllık 800 bin  ton arpa üretimi yapılırken, mısır üretimi ise 1 milyon 500 bin ton civarına ulaşıyor. Şeker pancarı üretimi 800 bin ton olarak hesaplanırken, nohut üretimi de yılda 200 bin ton civarına varıyor.

[email protected] 

 

 

Kaynak: Web Özel