Uçan arabalar geliyor! Ama önemli bir sorun var...

Ülkemizde de epey bir hayranı olan Jetgiller çizgi filmindeki uçan arabaların ne zaman gökleri kaplayacağı merak eden bir soruydu. Otonom sürüş, İHA ve dikine kalkış teknolojisinin gelişmesi ile geliştirilen eVTOL  (elektrikli dikine iniş ve kalkış yapan araçlar) prototiplerinin sayısı gün geçtikçe arttıkça uçan arabaları yakın zamanda görmek olası. Ancak çok yakında değil. Çünkü yer sıkıntısı gibi çözülmesi gereken büyük bir sorun yatırımcıları bekliyor.

Teknoloji geliştikçe eVTOL prototipleri üretip test eden ve bunları üreten şirketlerden halka arz olunanların sayısı artmaya başladı. Joby Aviation, Lilium, Wisk, Airbus ve Archer Aviation gibi şirketler çoktan ilk prototiplerini üretip test çalışmalarına başladılar.

Şirketler bir yandan araçlarını geliştirirken, öte yandan kalite kontrolleri, uçuş otoritelerine araçlarını onaylatma ve kârlı iş modelleri oluşturma gibi meselelere odaklanmış durumda. Tüm bu işlemlerle beraber bir araç geliştirmenin her şirkete ortalama maliyeti 1 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Bu hava araçları ile yapılacak en kârlı işin hava taksiciliği olduğu tahmin ediliyor.

Ancak şirketlerin dillendirmediği önemli bir sorun var. Bu kadar araç için yeterli iniş - kalkış alanları inşa etmek için yeterli yer yok. Nereye inecekleri ve kalkacakları, mevcut hava trafik kontrol sistemlerine nasıl entegre edilecekleri ve halkın evlerinin hemen üzerinde uçan bir sürü hava aracını kabullenip kabullenmeyeceği de çözüm bulması gerekilen sorunlardan. ABD'li Teknoloji şirketi Lacuna Technologies'te danışman olan Todd Petersen, şirketler için ana sorunun yer bulmak olduğunu doğruluyor.

ŞEHİRLERDEKİ YER SIKINTISI 

Kıdemli bir havacılık danışmanı Mihir Rimjha, eVTOL'lerin iniş kalkış yapacağı alanlar olan "vertiport"ların şehirlere nasıl entegre edileceği konusunda çalışmalar yapmış bir uzman. ABD şehirlerinde, binalarda ve park yerlerinde çatı üstü vertiport ağları inşa etmenin, uçan taksi hizmetlerini ve hatta özel mülkiyete ait uçan arabaları uygulanabilir bir ulaşım aracı haline getirmek için gerekli olacağını söylüyor. Ancak Rimjha, bu sorunlarla ilgili "Şirketler çıkacak engeller konusunda gerçekçi değiller" diyor.

Büyük şehirlerde vertiport inşa edilebilecek alan kıtlığının yanında aşılması gereken gürültü, hava sahası planlaması eksikliği ve mevcut yapıların veriportlara uygunluğu gibi sorunlar da bulunuyor. 

Todd Petersen, "Bunları bir kenara bırakırsak dikey kalkış ve iniş yapan bir aracın inmesi gereken her yer, nispeten çevre yapılardan arındırılmış olmalıdır" diyor. 

Bu durumun vertiportlara bitişik mülk sahiplerinin vertiport'tan daha yüksek bir şey inşa etmelerine asla izin verilemeyeceği anlamına gelebilir. Şehirler bu tür birçok vertiport'a ev sahipliği yapması şu anlık zor görünüyor. Bunların yanında arsa fiyatları ve merkezlerdeki yer sıkıntısı da düşündürüyor.

İŞLEYEN VERTİPORTLAR DA SORUNLU 

Hali hazırda işleyen vertiportlar da sorunlarla boğuşuyor. İngiltere'nin Coventry kentinde inşa edilen iniş kalış alanları da bunlardan biri. Air One olarak bilinen limana günde 10 İHA uçuş yapıyor. Ancak büyük gövdeli kargo İHA'sının uçuşuna yakınlardaki bir ofis kuleleri inşaatını yapan firma, güvenlik riski oluşturduğu sebebiyle itiraz etti. Kargo İHA'sı da limana geri iniş yapmak zorunda kaldı. Öte yandan ülkemizde de çeşitli eVTOL girişi

Uçan taksiler ne kadar yakın?Teknoloji

Uzmanlar bu uçan taksilerin sürücüsüz olacağı ve hem taksilerin hem de özel araçların uçuş hizmetinin üretici şirketler tarafından sağlanacağını ifade ediyor. Şimdilik yer ve diğer sorunlar yüzünden şehir içi taksi ya da özel ulaşımda bu araçların kullanılması zor görülüyor. Ancak şehir dışına yapılacak terminallerle, şehirler ve kasabalar arası bu yolculuk hizmeti sağlanabilir. Yakında başka bir şehre giderken geleneksel araçların yanında eVTOL'ler de kullanılabilecek. Öte yandan ülkemizde de çeşitli şirketleri eVTOL girişimleri bulunuyor. 

*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin önemli bir bölümü Wall Street Journal'de Christopher Mims imzalı ‘The Biggest Problem With Flying Cars Is on the Ground’ ismi ile yayınlanan makaleden alınmıştır.

Kaynak: Web Özel