R0 ne demektir? R0 değeri nasıl hesaplanır?

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, dünkü Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantısı'nın ardından açıklamalarda bulundu. Bakan Koca'nın R0 değerinin 1.56 olduğuna ilişkin açıklamaları merak edildi ve 'R0 nedir, R0 değeri nasıl hesaplanır?' soruları sorulmaya başlandı 

R0 NE DEMEK?

Virüs bulaştırma katsayısı ya da kısa adıyla "R0" (R-naught) en basit haliyle bir kişinin virüsü bulaştıracağı kişi sayısını gösteriyor.

RO DEĞERİ NASIL HESAPLANIR?

R0 değeri hesaplanırken vaka sayısı ve can kaybı oranının yanı sıra kuluçka ve bulaşıcılık süresi, bulaşma yolu ve yöntemi gibi etkenler de hesaplamalara dahil ediliyor.

R0'ı belirlemede kullanılan parametrelerdeki değerler sık sık değişebiliyor. Değerler değiştikçe, R0 rakamları da azalıp çoğalabiliyor. Dünya Sağlık Örgütü son hesaplamalarında koronavirüsün R0 değerini 2-2.5 arasında kabul ediyor. R0'ın çok daha yüksek olduğu başka bulaşıcı hastalıklar da var. Mesela kızamık ve suçiçeğinde rakam 10'un üzerinde. Güncel, bildik, her yıl yaşadığımız influenza (grip) virüsünde ise oldukça düşük, 1.5 civarında.

RO DEĞERİNİN KAÇ OLMASI GEREKİYOR?

R0 değerinde hedef rakam 1 olarak kabul ediliyor. R0, 1'in altına inince salgını yönetenler de halk da rahatlıyor. Zira 1'in altındaki rakamlar virüsün yayılım hızının neredeyse sona yaklaştığı anlamına geliyor.

R0 rakamının 1'in üzerine çıkması ise bulaşıcılığın yeniden arttığına, dolayısıyla salgının süreceğine, kısacası durumun kontrol altından çıkma eğilimi gösterdiğine işaret ediyor. İşte tam da bu noktada önlemler yeniden sıkılaştırılmaya, tedbirler yeniden sertleştirilmeye başlıyor.