Köylülerin doğal reçetesi... Sadece 1 ay yetişiyor! Kilosu en az 250 liradan satılıyor

Doğu Anadolu'nun Yüksek Yaylalarından Sofralara Şifa: Işkın Pazarlarda Yerini Aldı!

Doğu Anadolu'nun binbir zorluğa göğüs gererek yüksek yaylalarında doğal olarak yetişen uçkun bitkisi, halk arasında bilinen diğer adlarıyla yayla muzu ya da ışkın, zahmetli bir toplama sürecinin ardından tezgahlardaki yerini almaya başladı. Bölge halkı tarafından yüzyıllardır şifa kaynağı olarak bilinen ışkının faydaları ise duyanları hayrete düşürüyor.

Bitlis’in Güroymak ve Tatvan ilçelerinde dağların zirvelerinde yetişen uçkun, halk arasında yayla muzu ya da ışkın olarak adlandırılıyor. Bahar aylarında kısa süreliğine toplanabilen bu özel bitki, kilosu 200 ila 250 TL arasında değişen fiyatlarla pazarlarda satışa sunuluyor.

DOĞADA KENDİLİĞİNDEN YETİŞİYOR, SADECE 1 AY TOPLANIYOR

Sabahın erken saatlerinde yola çıkan bölge halkı, 10-15 kilometrelik yürüyüşlerle yüksek rakımlara ulaşıp uçkun topluyor. Topladıkları bitkileri şehir merkezine getirerek pazarda satışa sunan vatandaşlar, bu zorlu mesleği yılın sadece bir ayında yapabiliyor. Semih Orki isimli bir satıcı, "Uçkun kısa süreli ama önemli bir gelir kaynağı. Zahmetli ama aile bütçemize katkı sağlıyor" diyerek emeğin büyüklüğünü vurguluyor.

DOĞAL İLAÇ ETKİSİ VERİYOR, HER DERDE DEVA OLUYOR

Ekşimsi aromasıyla damakları şenlendiren yayla muzu, bölge halkı tarafından adeta doğal bir ilaç olarak görülüyor. Satıcıların ve kullanıcıların iddiasına göre sarılık, tansiyon, şeker hastalığı, mide rahatsızlıkları ve diyabete karşı olumlu etkileri bulunuyor.

Hizan yaylalarında toplama yapan Ercan Sepet, "Yılda bir kez çıkıyor, biz de bu fırsatı değerlendiriyoruz. Her derde deva diyebilirim" ifadelerini kullandı.

Pazarlarda görenler, kısa süreliğine bulunabilen bu doğal ürünü kaçırmadan alıyor. Oğuz Uçak isimli bir başka satıcı ise, "Bir kış boyunca bu bitkinin çıkmasını bekliyoruz. Şifası bol, lezzeti de farklı" diyerek yayla muzunun bölge için taşıdığı değeri dile getiriyor.

Işgın Neden Faydalı?

Işkın, içeriğindeki zengin besin değerleri ve biyoaktif bileşenler sayesinde pek çok fayda sunar. İşte ışkının neden faydalı olduğuna dair bazı önemli noktalar:

Yüksek Antioksidan İçeriği:

Işkın, A, C ve E vitaminleri ile selenyum gibi güçlü antioksidanlar içerir. Bu antioksidanlar vücuttaki serbest radikallerle savaşarak hücre hasarını önler ve yaşlanma sürecini yavaşlatır

Polifenoller bakımından zengindir. Özellikle pişirildiğinde polifenol miktarı önemli ölçüde artar. Polifenoller, kansere karşı koruyucu etkileriyle bilinir.

Kanserle Mücadelede Potansiyel:

Yapılan bazı araştırmalar, ışkın otunda bulunan "parietin" adlı kırmızı pigmentin kanser hücrelerinin gelişimini durdurabileceği ve hatta bazı durumlarda öldürebileceği yönünde umut verici sonuçlar göstermiştir. Bu etkiler özellikle lösemi hücreleri üzerinde gözlemlenmiştir. Ancak bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Bağışıklık Sistemini Güçlendirir:

Yüksek C vitamini içeriği sayesinde bağışıklık sistemini destekler ve vücudun hastalıklara karşı direncini artırır. Ayrıca A, B1, B2, E ve K vitaminlerini de içerir.
Sindirim Sistemine Faydaları:

Mideyi rahatlatıcı ve sindirimi kolaylaştırıcı etkisi vardır. Bulantı gibi şikayetlerin giderilmesine yardımcı olabilir.
Bazı kaynaklar düşük dozlarda ishal önleyici (kabız yapıcı) etkisi olduğunu belirtmektedir.

Kan Şekerini ve Tansiyonu Düzenleyici Potansiyel:

Halk arasında ışkın kökünün kaynatılarak elde edilen suyun tansiyon ve kan şekerini düzenleyici etkileri olduğuna inanılmaktadır. Bazı araştırmalar insülin direncini kırarak kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olabileceğini göstermektedir.

Diğer Faydaları:

İştah açıcı özelliği sayesinde kilo almak isteyenlere yardımcı olabilir.
Balgam söktürücü etkisi bulunur.
Ateş düşürücü olarak kullanılabilir.
Halsizlik ve baş ağrısına iyi geldiği söylenmektedir.
Cilt yenileyici ve tazeleyici özellikleri sayesinde yaşlanma karşıtı (anti-aging) olarak kullanılabilir.