1986 SSK, 1998 Bağ-Kur girişli kişi ne zaman emekli olabilir?

1986 SSK, 1998 Bağ-Kur girişli kişi ne zaman emekli olabilir?

Haber Global ekranlarında yayınlanan Mesai programında "Ne zaman emekli olabilirim" ve tazminat hakkı sorularına yanıt verildi. Hem anne hem de babadan yetim aylığı alınabilir mi? Bakılı yatıcıların kıdem tazminatı hakkı var mı?

Haber Global ekranlarında yayınlanan Mesai programında emeklilik, kıdem tazminatı ve yetim aylığı gibi sorulara cevap verildi.

1998 BAĞ-KUR GİRİŞLİ KİŞİ NE ZAMAN EMEKLİ OLABİLİR?

SORU: 1986'da 2 ay SSK var. 1998'de Bağ-Kur'a altıncı basamaktan başladım. 1998'den önce askerlik yaptım. Ne zaman emekli olurum?  

Ahmet Ekşi

CEVAP: 1986'da sigorta başlangıcı var. Normal şartlarda 49 yaş 5300 gün sayısıyla emekli olabiliyor. Bu SSK şartlarında yani 4A şartlarıyla emekli olabiliyor. Ama 1998'den sonra Bağ-Kur olduğunu belirtmiş. Eğer Bağ-Kur şartları devam ediyorsa bu süreden sonra devam ediyorsa Bağ-Kur'dan emekli olur. Bu sefer 5300 prim gün sayısı değil, erkek sigortalının 9 bin prim gün sayısı şartlarını yerine getirmesi gerekiyor. Askerlik sigorta başlangıcından sonra gerçekleşmiş olduğu için bu borçlanmayı yaparsa yalnızca prim gün sayısı kazanmış olacak. Eğer prim gün sayısı ile ilgili sıkıntısı yoksa askerlik borçlanması yapmasını tavsiye etmiyoruz.   

 

HEM ANNEDEN HEM DE BABADAN YETİM AYLIĞI ALINABİLİR Mİ?

SORU: Babamdan yetim aylığı alıyorum. Babam SSK emeklisiydi. Annem de SSK emeklisi. İkisi de 2008'den önce vefat etti. Annemden de yetim aylığı alabilir miyim?

Nilgün Erbilirgil

CEVAP: Hem babadan hem anneden, her ikisi de aynı kurumdan olan anne ve babadan aynı anda yetim aylığı alabilmek mümkün değil. Yalnızca yüksek olanı seçebilir. Kız çocuğu yüzde 25'ini yetim aylığı olarak alabilir. Tabii ki sigortalı çalışmadığı sürece ve evlenmediği sürece...

 

SOYADI DEĞİŞİKLİĞİNDE EMEKLİ MAAŞI SORUNU NASIL DÜZELTİLİR?

SORU: Boşandım. Kızlık soyadımı aldım. Emekli maaşım eski soyadıma gönderiliyor. Bankadan sorun yaşıyorum. Mavi kartlıyım. Nasıl düzeltilir?  

Özden Uyar

CEVAP: Mahkeme kararıyla gelen soyadı değişiklikleri veya boşanmalar sonrası hizmet dökümlerinde ve kişilerin tescil belgelerinde yer alan soyadlarıyla ilgili sıkıntılar yaşıyoruz. Takdir edersiniz ki yıllarca o saman kağıdındaki bilgiler artık interaktif ortama aktarıldı. SGK da gerçekten çok büyük bir emek ve çaba harcıyor bu konuda. Teknik aksaklıklar olabiliyor. Boşanma sonrası bir soyadı değişikliği var. Bununla ilgili bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik Merkezi'ne yani ikametinin olduğu yer SGK'sına gidip, burada tescil bölümünden soyadı değişikliğiyle ilgili bir dilekçe vermesi lazım. Sistem üzerinden bu adı değiştirmesi lazım. Bunu yine e-devlet üzerinden de yapabilir. Eğer ben bu işi Ankara'dan çözmek istiyorum diyorsa Sigortalı Tescil Daire Başkanlığı var Ankara'da. Oraya da dilekçesini gönderip buradaki o sistemdeki soyadı değişikliği sorununu çözebilir. Çok kısa bir süre içerisinde çözülecektir. 

YATILI BAKICILARIN KIDEM TAZMİNATI HAKKI VAR MI?

SORU: 2015'ten beri eşimle ev işinde yatılı çalışıyoruz. Pazar izne çıkıp pazartesi dönüyoruz. Kıdem tazminatı hakkımız var mı?

Tarık Efe

CEVAP: Tarık Bey ve eşi ev hizmetlerinde çalışıyorlar. Ev hizmetleriyle ilgili de çok tartışılır, yeni bir dosya sistemi var. Sürekli gelen kişiyse senden benden hiçbir farkı yok. Onlar da bir sigortalı oluyorlar. Evde bir sigorta dosyası tescil ediyoruz. Ev hizmetleriyle ilgili Ek 9 dediğimiz yeni bir form var. SGK'ya veriyorsunuz. Otomatik olarak her ay kişilerin sigortasını SGK sisteme yazıyor. Siz de banka üzerinden bu primleri ödüyorsunuz. Sanki ev hizmetlisi olunca bir fabrikada çalışan personel gibi hakkı yokmuş gibi davranıyor insanlar. Tam aksine o kişi de bir sigortalıdır ve özlük hakları vardır. Bu kişilerin yıllık izin hakkı da var, kıdem hakkı da var. Çıkarttığınız zaman ihbar hakkı da var. Artık sizin de eviniz bir işyeri. Tarık Bey haklarının peşinde olsun.  

 

İŞÇİYİ HABERSİZ ŞEKİLDE SİGORTADAN ÇIKARAN TAZMİNAT HAKKI KAZANIR MI?

SORU: 2 seneden beri bir yerde çalışıyorum. Ama benden habersiz sigortadan atmışlar. Tazminat hakkım var mı?

Mehmet Bektaş

CEVAP: Bu konuyla sıklıkla karşılaşıyoruz. Temizlik firmaları, güvenlik firmaları, inşaat, mevsilik işler, tarım, turizmde bunlar çok sık sık karşımıza çıkıyor. Personelin haberi bile olmadan işten çıkışı yapılmış oluyor ve haberi olmadığı için GSS primi de yazmaya başlıyor. Hastaneye gittiği zaman karşılaşıyor personel bu durumla. Kıdemini ödememek, yıllık iznini ödememek için yapıyorlar bunu. Eğer işyeri aktif ise ALO 170 hattını arayarak veya İŞKUR Müdürlüğü'ne talepte bulunarak buradaki hakkını talep edebilir. Buradaki haklarıyla ilgili veya işe iade davasıyla ilgili bir durum var ise 2018'in başından beri hayatımızda olan Arabulucuk Müessesesi'ne başvurup yine orada da hakkını arayabilir.

ne zaman emekli olurum