Fransızlar artık toplu konutta oturmak istemiyor

Dünyanın pek çok noktasında farklı tipte barınma sorunları yaşanıyor. İstanbul ve Türkiye’nin diğer bir büyük şehirlerinde hayat pahalılığından kaynaklı olarak kiralık ev bulamama sorunu malum. Almanya’nın başkenti Berlin’de işler öyle bir noktaya geldi ki özel mülklerin kamulaştırılması için referandum bile yapıldı. Fransa ise farklı bir barınma sorunu yaşıyor. Toplu konutlardaki boş apartmanlar!

“Gidebilsem hemen giderdim” 54 yaşındaki apartman görevlisi Grumbled Leila böyle söylüyor. Aslında yaşadığı yer oldukça güzel. 70 metrekare bir apartman dairesi için asgari ücretin beşte biri gibi bir ücret ödüyor, Belfort bölgesinde oturduğu semtte parklar var. Evinde ayrı bir çamaşır odası ve alt katında deposu da bulunuyor.

Leila’nın en büyük şikayetlerinden biri evinin 1970 yılında yapılmış olması. Yani eski binada oturmak istemiyor. Bu toplu konut mahallesinde ev bulmak da çok kolay başvuran birisi ortalama 5.3 ay içerisinde bir apartman dairesine yerleşebiliyor. Şu an 1760 vatandaş Belfort’ta oturmak için başvuru yapmış. Fransa’da 736 bin vatandaş sosyal konutlarda oturabilmek için sıra bekliyor, ev için sıra ortalama 10 yılda bir geliyor.

GENÇ KUŞAK DİKEY MİMARİ İSTEMİYOR

Belfort’taki evlerin yüzde 7’si boş. Bu 789 apartman dairesi uygun kirayı ödeyebilecek sahiplerini bekliyor. Başvuranların çoğu bekar insanlar. Peki insanlar Belfort’tan neden uzak duruyor? Sebebi gettolaşma değil.

Emlakçı Laurent Ricord’a göre Belfort’taki kültür son yıllarda değişti. Şehir merkezine daha çok ofis açıldı ve internetteki ev ilanlarının sayısı patladı. Kente üniversite okumaya gelen Çinli öğrenciler de daireler için ayrı bir talep yaratır hale geldi. Belfort’taki toplu konut mahalleleri 70’li yıllarda inşa edildi ve buraya ağırlıklı olarak Cezayir’den göçen işçiler yerleştirildi. Şu anda bu evlere talip olması beklenen genç kuşağın ise farklı beklentileri var.

Emlak sektöründe çalışan Jean-Sebastien Paulus, “İnsanlar dikey mimaride oturmak istemiyor. Bahçeli evleri tercih ediyorlar” diyor. Bu toplu konutların kentsel dönüşüme de girmesi gündemde. Yerlerine daha küçük ve bahçeli evler yapılması planlanıyor. Aslında toplu konut binaları yavaş yavaş yıkılyor da. Binalar ömrünü tamamladığı için üçüncü toplu konutunda oturan 61 yaşındaki bir Cezayir göçmeni, “Ben bu bölgeye yıllar önce genç bir anne olarak geldim. Hiçbir şey burayı terk etmeme neden olamaz” diyor.

KOMŞULARI HUZUREVİNDE

91 yaşındaki papaz Guss ise, “Burada hep mutluydum. Kültürlerin ve kuşakların bir arada yaşadığı bir yer; her ne kadar sosyal yaşam eskisi gibi olmasa da” ifadelerini kullanıyor. Guss pek çok komşusunun artık huzurevinde olduğunu söylese de toplu konut mahallelerini terk etmek istemiyor.

Toplu konut apartmanlarının artık istenmemesinin başka bir sebebi ise pandemi. İnsanlar salgın süresince bahçeli bir evde oturmanın hayalini kurup durdular.

Fransa’daki konutların yüzde 16’sı ucuz toplu konutlar. Bu konutlarda ağırlığı göçmen olmak üzere tahmini 10 milyon insanın yaşadığı düşünülüyor. Fransa’da toplu konutların yüzde 72’si 2001 yılından önce inşa edilmiş. 2011 yılından sonra yeni toplu konut inşa edildiğini söylemek güç.

4 MİLYON KONUT AÇIĞI VAR

İki dünya savaşı arasında ekonomisini toparlayamayan Fransa özellikle 1945 sonrasında ciddi bir barınma krizi ile karşı karşıya kaldığı için ülkede yaklaşık 4 milyon konut açığı ortaya çıktı. Hızlı konut ihtiyacını karşılamak için 1954 yılında konutların sadece yüzde 10’unda tuvalet ve banyo vardı.

Fransız popüler kültüründe toplu konutlarda yaşayan insanlara suça bulaşmış, göçmen veya yoksul olarak tasvir ediliyorlar. Ünlü Fransız rap sanatçıları eserlerinde sık sık toplu konutları işliyor.

Türkiye’de de Toplu Konut İdaresi (TOKİ) yıllardır dar gelirli vatandaşların ev sahibi olması için çalışmalar yürütüyor. Markalı konut projelerine de ilgi gösteren TOKİ 2003 yılından bu yana 1 milyon konut inşa etti.

-Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin bir bölümü Le Monde’da Isabelle Rey-Lefebvre imzasıyla yer alan ‘A Belfort, HLM cherchent locataires désespérément’ isimli makaleden alınmıştır.