Göreme, 33 yıl sonra milli park statüsünden çıkarıldı

Bugünkü Resmi Gazete'de yer alan Cumhurbaşkanı Kararı ile Nevşehir'in peri bacalarıyla ünlü tarihi merkezi Göreme ve çevresindeki alan, milli park statüsünden çıkarıldı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, konuyla ilgili açıklama yaparak, kararın yetki karmaşasının önüne geçilmesi için alındığını açıkladı. Bakanlık açıklamasında, "Göreme Vadisinde Milli Park statüsünün kaldırılarak Kapadokya Alanının ranta açılacağına dair çeşitli mecralarda haberlerin yer aldığı görülmektedir.

Kapadokya Alanında arkeolojik, kentsel, doğal sit alanları, kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgesi ve milli park gibi birçok farklı koruma statüsünün bir arada bulunması alanda zamanla yetki karmaşasına neden olmuş, bu durum kaçak yapılaşmaların artmasına ve alanın tahrip edilmesine yol açmıştır. 

Bu yetki karmaşasından kaynaklanan izinsiz yapılaşmayı engellemek amacıyla 2019 yılı içerisinde tespit edilen söz konusu uygulamalardan yaklaşık 70 tanesi Bakanlığımız öncülüğünde kaldırılmıştır. 

7174 sayılı Kapadokya Alanı Hakkında Kanun ile bu alanın içerisinde yer alan 9.600 hektar büyüklüğündeki Göreme Tarihi Milli Parkına ek olarak ülkemizin 1983 yılında taraf olduğu UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme kapsamında ilan edilmiş diğer dünya miras alanlarından olan Derinkuyu ve Kaymaklı Yeraltı Şehirlerini de içine alan yaklaşık 86.000 hektar büyüklüğünde bir alan Kapadokya Alanı olarak belirlenmiştir.Böylelikle; kamuoyuna yansıyan haberlerin aksine daha geniş bir alanınverimli ve etkin korunması ve yönetilmesi sağlanacak olup alanın doğal karakterini tahrip eden ve yetki karmaşasından dolayı engellenemeyen kaçak uygulamaların önüne geçilecektir. 

Kamuoyuna saygıyla duyurulur" denildi.

1986'DA MİLLİ PARK İLAN EDİLMİŞTİ

Orta Anadolu'da Erciyes ve Hasan Dağı arasında kalan volkanik bölgede yer alan ve oluşumunun 60 milyon yıl öncesine dayandığı tahmin edilen Göreme Vadisi ve çevresinin milli park olma fikri ilk kez 1967 yılında ortaya atılmış ve o dönemde uzun dönemli bir gelişim planı yapılmıştı.

Fakat dönemin yasalarına göre sadece orman statüsündeki alanlar milli park olarak kabul edilebildiği için Göreme ve çevresindeki alanın milli park ilan edilmesi mümkün olmamıştı. Buna karşılık 2873 sayılı yasa 1983 yılında yayımlanmış ve böylece orman olmayan alanların da milli park olabilmesinin önü açılmıştı. 1985 yılında UNESCO, Göreme Tarihi Alanları ve Kapadokya bölgesini Dünya Mirasları listesine alınca 30 Ekim 1986'da 86/11135 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Göreme ve çevresindeki alanlar Milli Park olarak ilan edilmişti.

ANTALYA-KAYSERİ HIZLI TREN HATTI GÜZERGAHINDAYDI

Birkaç yıl önce bölge, Antalya-Kayseri hızlı tren projesinin güzergahında olmasıyla gündeme gelmiş, fakat projenin Göreme gibi birçok milli park bölgesinden geçmesi nedeniyle ÇED aşamasında revizyona uğramış ve Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından inşa edilecek olan projede yeniden ÇED süreci başlatılmıştı. 2014 yılında ÇED Olumlu kararı verilen ancak bir çok korunan alanı doğrudan olumsuz etkileyen projede yapılan güzergah değişikliği ile Göreme Tarihi Milli Parkı, Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi ve Antalya'daki yaban hayatını koruma sahalarına verilecek zararlar en aza indirildiği belirtilmişti. Daha önce Göreme Tarihi Milli Parkı'nı doğrudan etkileyen projede yapılan revizyonla, hattın peri bacalarıyla ünlü milli parkın sınırına çekildiği ifade edilmişti.